cò, còa , nf: coda,
cou Definitzione
s'úrtimu tretu de s'ischina, mescamente in d-unos cantu animales sa parte chi abbarrat pendhendho fora de s'ischina; s'úrtima parte, sa de asegus, sa de bàsciu, de una css. cosa mescamente si est longa, pentzada coment'e su contràriu de sa conca o parte de ananti: si narat fintzes de unu tempus chi benit a úrtimu; in sa carena de su cristianu su tretu chi arresurtat, in pitzu, tra is còscias e sa bentre candho unu est ciciu; in cobertantza, sa natura de su mascu / min. coita, coutza / dhue at erbas o partes de un'erba (s'ispiga, s'iscova de su frore) chi ant a númene, coment'e primu elementu, su foedhu coa: coa de gatu, de topi, de cuadhu, de lèpuri, de margiani
Sinònimos e contràrios
úrtimos
/
daisegus
Maneras de nàrrere
csn:
trotoxai, allorigare sa coa; fàghere de coa = isciamiai sa coa; coa mirrada = coa ritza, pesada tètera a punta in artu; passai sa manu in sa coa a unu = solingare, fàghere s'ala a ccn. iscusèndhelu; zúghere, pònnere, portai sa coa in mesu de ancas, in mesu de perras = tímiri, èssiri timendi, timi timi; coa de argiola = ischivozu, s'úrtimu laore chi abbarrat de collire, mescamente brutu e metzanu; semenare una coa de trigu (o àteru)= seminai un'arroghedhu de terrenu (a trigu, o àteru); leare, zúchere, portai, sètziri a unu in coa, in codas, in cò = leare, pònnere subra de ancas istendhe sétidos; tirai a petz'e coa = tirare a longas, tirai acoa; sa coa est mala a iscroxai = s'úrtima parte de unu triballu, de una chistione, est prus difítzile, prus inzotosa; giúghere a un'animale coa coa = avatu, acanta meda; andai o èssiri coas coas = codiau, a úrtimu; martis de coa = martis de carrasegare; acoa, a part'e coa = apustis; a ora de coa = assassegus, a sa fine de sos contos; ita coa at fatu cussa cosa? = ite fine at fatu?, a inue est dada?; a coa a… = fintzas a, a candho a…, de immoi a…, in totu su tempus, meda, de inoghe a…; "coa de fogu" o "coa de ferru" = zenias de puzones
Frases
su cane est faghindhe de coa: depet àere puntadu carchi cosa ◊ boes, àinos e cadhos zughent sa coa longa ◊ sa cou de su burricu est longa
2.
zughet sas coas de sa munnedha traza traza ◊ lea su titone a sa coa ca est budhidu! ◊ si est sétidu in coa de carru
3.
a fàghere cussa faina che daet a coa (o a coas) de chida, de mese, de annu ◊ est abbarradu a coa ◊ a lassai sa cosa a cò andat mali ◊ a co'a bènnere tue est s'àinu mortu de su risu, irmasionadu! ◊ a co'a fàghere nois bi cheret meda ◊ a co'a tandho amus totu fatu ◊ su pentzamentu de coa est su prus zustu
4.
oi biu bussinadas de chini apu portau in cò ◊ sa mama si at leadu su pitzinnu in coa ◊ sa pitzinna si che lassat alleriare de s'anninnia in codas de sa mama
5.
a su preitzosu no dhi passis sa manu in sa coa: bollit puntu! ◊ aturas cun sa coa in mesu de perras! ◊ si est fuiu che cani fertu a coa ◊ is fillus no callant a ciorbedhu si su babbu o sa mama dhis narat cosa e s'àteru dhis passat sa manu in sa cò!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Coa, Coas, Coda
/
prb:
mezus conca in domo sua chi no coa in domo anzena
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
coda
Tradutziones
Frantzesu
queue,
giron
Ingresu
tail,
lap
Ispagnolu
cola,
rabo,
regazo
Italianu
códa,
grèmbo
Tedescu
Schwanz,
Schoß.
coítza , nf Definitzione
sa coatza o punta de su foete o de cosas deasi
Sinònimos e contràrios
coàcia
/
cdh. cuditza
Sambenados e Provèrbios
smb:
Coizza
Tradutziones
Frantzesu
petite queue,
extrémité
Ingresu
small tail,
end
Ispagnolu
colita
Italianu
pìccola códa,
estremità
Tedescu
kleiner Schwanz,
Ende.
mínca , nf: míncia,
mincra Definitzione
de sa natura de s'ómine a sa parte de fora, sa parte chi inchíbberat e intèterat, grussita e longa / partes de sa m.: sa conchedha/-u o papu (sa punta, ue acabbat su cundhutu chi ndhe bogat s'orina de sa busciuca e fintzes su sèmene sessuale), s'iscrafudhu (pígiu de pedhe bundhante chi ammontat totu su papu candho sa m. est cédia o 'morta', e chi si arretirat innudandho su papu comente sa m. s'inchíbberat); s'inchibberare de sa m. = arretare, arritzare; m. morisca = zenia de antunna, bidhítziri (Cynomorium coccineum)
Sinònimos e contràrios
cozona,
doddoredha,
dòrrola,
ghignu 1,
pica 3,
pillica,
pigliona,
piola 2,
pisseta,
pitzota
Frases
minca macaca, tue est chi mi as giutu a su casinu, tu'est chi mi as trazadu a s'ispidale! (P.Mereu)
Terminologia iscientìfica
crn, ssl
Ètimu
ltn.
*mincla
Tradutziones
Frantzesu
pénis
Ingresu
penis
Ispagnolu
pene
Italianu
pène
Tedescu
Penis,
Schwanz (triv.,
salopp.).