Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
sóriche , nm, nf: sóriga,
sórige,
sórighe,
sórighi,
sórigi,
sórigu Definitzione
genia de animaledhu de tantas calidades, tímiu meda in sa domo ca faet fintzes dannu (orrúnchinat de totu, cosa de papare e trastos, orrobba) e podet ispainare maladias po sa gente; su lampaluxi de su sole chi a giogu si faet cun d-un'orrugu de isprigu / min. sorighitu / sóriche càmpinu, sórighe pinnàdigu o pinnàdile, sorigh'e pedhe = alaepedhe; sóriche de padente = mailloni, itl. ghiro; sórighe de riu = genia de pigione: coàciu, cucumartzolu; sórighe de muscu = sorichenuscu, zenia de prendha; peta in sórighe = sa prupa a orrugu grussu longu tundhu
Sinònimos e contràrios
madrona,
tónigu,
topi
/
tzeghedhu
Maneras de nàrrere
csn:
comporare casu dae sos sórighes = incumandai lardu a is topis, chircare cosa a chie no ndhe daet ca si la mànigat isse etotu; lestru che sóriche curtu dae tres gatos = lestru meda; essíreche che sóriche in arjola fata = càdriu, debressi, a fuidura; drommire che sórighe núsculu = che sacu, meda; betare sos sórighes = nadu in cobertantza, abboghinare aúgurios o maledissiones in rima in ziru peri sas carrelas, zenia de costuma de úrtima die de annu o a Sos Tres Res, a logos
Frases
dae candho est morta s'atu sos sórighes si che ant fatu sa buada in su sacone! (S.Bícchiri)◊ pariat batulinu in mesu de lana o sórigu in s'abba pidighinendhe ◊ su sórighe pro si fàghere su nidu rósigat robba, pabilu e cosas gai
Sambenados e Provèrbios
smb:
Soriga, Sorighe
/
prb:
fílgiu de gatu sóriga tenit ◊ a muros vetzos no mancant sórighes
Terminologia iscientìfica
anar, rattus rattus, r. norvegicus, mus musculus
Ètimu
ltn.
sorice(m)
Tradutziones
Frantzesu
rat
Ingresu
mouse
Ispagnolu
rata,
ratón
Italianu
ratto,
tòpo
Tedescu
Ratte,
Maus.
tòpe , nm: topi Definitzione
prus che àteru, genias de sórighes piticos chi faent po su prus ue abbitat gente; in cobertantza, sa natura de sa fémina / min. topixedhu, topedhu
Sinònimos e contràrios
sóriche
Maneras de nàrrere
csn:
topi nuscau = zenia de sorighitu minudu (crocidura suaveolens); topi de mata, de àrvure, de padente = mardona (ma "t. de mata" fintzas diferentes zenias de puzone); t. de muru = pisiculu, pisinache; top'e arriu = catzoledhu; tope de nasu = biculedhu de mucu tostu, sicu; coa de topi = zenias de erba chi no sicant mai deunudotu (alopecurus bulbosus, a. pratensis, cynosurus cristatus, phleum pratense); a murus bècius no mancant topis = zente betza, malàida e gai tenet de seguru fintzas àteros males; fai topi (nadu de su fusile) = negare; bati su coru che topi in casidhu = che porchedhu in sacu, a tochedhos lestros lestros, che candho unu est timindhe meda; si nci podint cassai is topis a berrita = no bi at neune, bi at tropu paga zente, est su logu líchidu; incumandai su casu a is topis = chircare cosa a chie si la mànigat isse etotu, a chie no ndhe daet
Terminologia iscientìfica
anar, mus musculus, apodemus sylvaticus dichrurus
Ètimu
itl.
topo
Tradutziones
Frantzesu
souris
Ingresu
mouse
Ispagnolu
ratón
Italianu
sórcio
Tedescu
Maus.