arrúngia , nf: orrúgna,
rúngia* Definitzione
maladia de sa pedhe candho si nche fichit unu bobboitedhu minudedhedhu chi dha paschet e dhue ponet sa cria: faet a iscrafíngiu meda e dhue ndh'at fintzes de is matas; in cobertantza, gente mala, gente de che aguantare atesu, a bortas fintzes piciochedhu botosu, ifadosu; poberesa, chistione mala, ifadosa / erba de arrúngia = ispéliu (Plumbago europaea); arrúngia de sa folla = Taphrina deformans
Frases
cussa est una critichera mala, est peus de s'arrúngia ◊ bregúngia? inchi ti essat s'arrúngia! ◊ s'arrúngia essit coment'e aragadha, pibisiedhas pitiridhedhas e scrafíngiu
2.
dèu dhi bogu s'arrúngia a foras e su de nai si dhu nau in faci ◊ cussus s'iscrafint s'arrúngia!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chini portat arrúngia non fait bagantza
Terminologia iscientìfica
mld
Tradutziones
Frantzesu
gale
Ingresu
scabies
Ispagnolu
roña,
sarna
Italianu
rógna,
scàbbia
Tedescu
Krätze.
irgàrda , nf, nm: iscardu,
isgarda,
isgardu Definitzione
genia de pètene mannu a corros longos de ferru, unchinaos, po pilisare o petenare su linu, sa lana
Sinònimos e contràrios
cardalana,
cardu 2,
isperpedhu,
ispinatzu 2
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
carde
Ingresu
card
Ispagnolu
carda
Italianu
scardasso
Tedescu
Kratze.
rúngia , nf: arrúngia,
orrugna,
runza Definitzione
maladia de sa pedhe candho dha passat unu bobboi pitichedhedhu chi dha paschet e dhue ponet sa cria: faet a iscrafíngiu meda; in cobertantza, gente mala, gente de che lassare atesu, a bortas fintzes piciochedhu botosu chi istrobbat meda; poberesa, chistione mala, ifadosa / una genia de r.: rúngia cràbina o sica o béchina; r. de conca = (puru) crosta; r. de carrada = aradadhu, cosa groga e tosta chi ponet a sas dentes in sas imbagas
Sinònimos e contràrios
poberesa
Frases
cussos canes zughent sa runza, catzàdelos! ◊ como mi timent che a sa runza e che ródiant adhane! ◊ a su póveru amiga li est sa runza ◊ sa rúngia fait sa pedhi a màncias
2.
cussu est una runza: no bi abbites! ◊ m'abbàida cussa runza de pisedhu a mi collonare!…◊ tziu Berte fit ómine onestu e in cubile zente mustrenca no bi ndhe capitabat ca no cheriat peruna runza
3.
a s'incunza m'iscútino sa runza: mi che bogo sos dépidos! ◊ tue incunzas orzu e deo runza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza!
4.
za chi est imbucadu malu andheu, àsiu ndh'amus de ratare runza!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
donzunu ratat sa runza sua
Tradutziones
Frantzesu
gale
Ingresu
scabies
Ispagnolu
roña,
sarna
Italianu
rógna,
scàbbia
Tedescu
Krätze,
Quälgeist,
Schererei.