Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aprofitaméntu , nm Definitzione su si aprofitare de ccn. ca no tenet sa fortza o s'abbiléntzia de si difèndhere, fintzes su si aprofitare de su podere chi si tenet po torracontu personale pagu límpiu Tradutziones Frantzesu violence, spéculation Ingresu violence, speculation Ispagnolu violencia, especulación Italianu violènza, speculazióne Tedescu Gewalt, Spekulation.

podestàde, podestàdi , nf, nm: potestate Definitzione fortza, podere de cumandhare; nm., in s'antigóriu, autoridade púbblica, genia de síndhigu de Tàtari candho si guvernaiat coment'e repúbblica, fintzes títulu de is giúices chi guvernaiant is Regnos sardos Sinònimos e contràrios podestàgiu Frases cussus funt impresonaus bàsciu sa podestadi de su dimóniu! 2. fit ancrucadu e a conca bassa in sinnu de respetu candho su podestade l'at mutidu Ètimu itl. potestade Tradutziones Frantzesu pouvoir, podestat Ingresu power, podestà Ispagnolu potestad, alcalde Italianu potestà, podestà Tedescu Macht, Gewalt, Bürgermeister.

zustíssia , nf: dustítzia, giustíscia* Definitzione is autoridades, mescamente carabbineris (o àtera figura chi si assimbígiat) e magistraos, chi funt, de ses séculos, sa manu de su domíniu angenu e de is leis de un'istadu nemigu de is Sardos: po cussu custu foedhu, chi puru benit de giustu/zustu, bolet nàrrere su male, su trotu chi manígiat chie tenet su podere e is ainas de su guvernu (leis, galeras, tribbunales, armas) e po cussu s'impreat sèmpere timendho e prus che àteru frastimandho a chie si bolet male; coment'e cultura chi no benit de s'isperiéntzia istórica de is Sardos in is úrtimos séculos, cosa giusta, su chi antigamente naraiant sa resone cunforma a is leis e costumas de sa civiltade sarda Maneras de nàrrere csn: betare sa z. a unu = mandhàreli sos carabbineris, su pretore e gai; èssere in buca de z. (nadu de unu) = zúghere sa zustíssia ifatu, èssere chircadu pro acusa Frases su parentau no ammitit sa neche de chie nche rughet in manos de sa zustíssia ◊ in locos nostros a dare una manu a sa zustíssia che ndhe secat una a s'amicu! ◊ ndhe at ingaleradu de pastores chentza neghe, sa zustíssia!… ◊ ube intrat sa zustíssia est pejus de intrare sa morte ◊ sa zustíssia si mànicat su bibu: cussa est s'arte sua 2. sa zustíssia mandhada!, sa zustíssia lu pregonet!, sa zustíssia lu cumenzat! Sambenados e Provèrbios prb: sa zustíssia tenet su lèpore a carru Tradutziones Frantzesu injustice, pouvoir hostile, ennemi Ingresu injustice, enemy, unrelated power Ispagnolu injusticia, poder enemigo Italianu ingiustìzia, potére estràneo, nemico Tedescu feindliche Gewalt.