fochíle , nm: foghile, fogile, fogili, fojile, foxile, foxili Definitzione logu, tretu inue in sa domo si faet su fogu, ma su foxile est fintzes sa coghina; semenandho sa vàtica (isca), su fossighedhu inue si ponet su sèmene Sinònimos e contràrios fadhixada, foghilaja, forredha, tzidha, tzidhile / cdh. fuchili Maneras de nàrrere csn: èssere unu conta fochiles = chisineri, bonu a nudha; contos de foghile = contàssias, contixedhus de pagu importu, fatus aici tanti po passai ora; no tènnere ne fogu e ne foghile = èssiri pòbiru a s'úrtimu puntu; istare, èssere coronados a su f. = a colore a fogu, totu a inghíriu de su fogu; pesare f. = fàghere domo de istare, aposentare; fàghere f. = istare de domo, fàghere abbitu; mundhare su f. a ccn. = leare totu su chi tenet, innudare de benes; èssere domo chentza f. = famíllia iscuncorda, chentza unione Frases in custa domu de giana ch'est su foghile: canta peta bi tent àere arrustidu! ◊ in tempos de oe bi at zente gai coizada chi tratat ancora contos de foghile ◊ bi godit annanno de fogile in fogile (A.Zedde)◊ at passadu sa note a fúrriu in su letu che sazu de salditza in su foghile 2. in sa costana de su surcu fachiat sos fochiles e ghetait bàtoro o chimbe sèmenes ◊ in s'ortu bi at pacos fuchiles de vàtica Sambenados e Provèrbios prb: abrili nci torrat su cani a foxili ◊ fogili largu fogu irmortu Terminologia iscientìfica dmo Ètimu ltn. *focile(m) Tradutziones Frantzesu foyer Ingresu fireplace Ispagnolu hogar, fogón Italianu focolare Tedescu Herd, Feuerstelle, Feuerstätte.

forrèdha , nf: furredha Definitzione tretu inue si faet su fogu in sa domo, genia de forru o àteru, adatu po fàere fogu, orrostire petza o àteru; in sa butega de is ferreris, logu fatu adatu, in artu de dhu pòdere atèndhere prantaos, a fàere su fogu po abbrigare su ferru de trebballare Sinònimos e contràrios fochile, furratza, tzidha, tzidhile / forronali Frases no est mai essiu de sa forredha e dónnia cosa dhi parit ispantu ◊ baie e ciciesi in sa forredha ca in foras che at fritu! 2. in montes bi ant fatu sas furredhas pro coghinare, candho si bi andhat a rebbotare Terminologia iscientìfica dmo Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu foyer Ingresu fireplace Ispagnolu hogar, fogón Italianu focolare Tedescu Herd, Feuerstelle, Feuerstätte, Ofen, Feuerraum.

pàta , nf Definitzione su calore de sa forredha, ma fintzes sa basca Sinònimos e contràrios caentu, patera, tebidori / basca | ctr. frios Maneras de nàrrere csn: avb.: a p. a fogu, a p. de fogu = a calor'a fogu; cotu a p. = cotu in su pamentu de su foghile imbudhighinadu; p. a… = afaca a…; su fogu betat p. = mandhat caentu Frases lezindhe custu contu paret de intèndhere sa pata de su forru coghindhe su pane ◊ no caentao mancu a pata a fogu (P.Bitto)◊ fit in domo sétzidu a pata a fogu ◊ intret segura sa pata de beranu! 2. fimus sétzidos pata a tie a nos contare sos contos Sambenados e Provèrbios smb: Pata, Patta Tradutziones Frantzesu chaleur du foyer Ingresu home warmth Ispagnolu calor del hogar Italianu calóre del focolare Tedescu Wärme der Feuerstelle.

tzidhíle , nm Definitzione su tretu de sa domo asuta de sa giminera, ue si faet su fogu Sinònimos e contràrios fochile, forredha, tzidha Frases su manzanu si abbivat sa fiama in su tzidhile Terminologia iscientìfica dmo Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cheminée Ingresu fireside Ispagnolu hogar Italianu focolare Tedescu Feuerstelle.

«« Torra a chircare