afacài , vrb: afacare 1 Definitzione serrare un'apertura unu pagu, lassandhodha pagu pagu aperta: nau de un'istrégiu, covecare, pònnere covecau, fundhu a susu / andai a manu afacada = a manu tenta, a manu pigada Sinònimos e contràrios assibbiare, imbarare, suzire, tambai Frases ant afacau sa porta ◊ sa domu est isbuira, sa porta est afacara 2. afaca sa pingiada isciacuada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar, entrecerrar Italianu socchiùdere Tedescu halb schließen.
aggalenàre , vrb Definitzione pigare sonnu Sinònimos e contràrios abeliari, apisulinare, assograi, galare, ingalenare / imbasare, irganzare, iscadangiai, sucunzare, tambai | ctr. abbertudare, ischidare Frases fit in irverru, note de traschia, su sonnu no potia aggalenare (A.Contu) Tradutziones Frantzesu s'assoupir, entrouvrir Ingresu to doze off, to half-close Ispagnolu adormilarse Italianu assopirsi, socchiùdere gli òcchi Tedescu einschlummern.
irganzàre , vrb: iscantzare, iscanzare, isganzare, sgangiai Definitzione apèrrere unu pagu; nau de unos cantu frutuàrios a duos corgiolos (es, nughe, castàngia), tzacare, apèrrere su primu candho funt lómpios, apèrrere s'upighedhu o butone de is frores Sinònimos e contràrios abbèrrere, aggalenare, assibbiare, ilghintzire, imbasare, iscanzire, iscadangiai, ischinzare, ischinzire, scaravangiai, sucunzare, tambai | ctr. serrai Maneras de nàrrere csn: i. unu risu = arriri, fai s'arrisixedhu, iscanzare de laras (in custu sensu si narat su vrb. fintzas a solu); i. die = fàghere die; i. a prànghere = imbucare, inghitzai a pràngiri Frases a ti l'iscanzo su bracone pro chi intret ària? ◊ sa zanna cheret iscanzada pro colare aera ◊ de sa camisa iscantzada ndh'istupavant bete titas!… 2. sa nughe, sa méndhula est iscantzendhe 3. iscanzat issa sas laras che chi m'intendhat riendhe (F.Secchi)◊ daghi si sapiat segura de no la bídere neunu, l'isganzaiat su risu, a su piciocu ◊ iscanzèndhesi a risu isterret sos bratzos e cadredhat Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close (open), to unfold Ispagnolu entornar, abrir Italianu socchiùdere, dischiùdere Tedescu halb schließen, ablehnen
iscadangiài , vrb: iscaringiai, ischiringiai, scarangiai Definitzione apèrrere o serrare unu pagu Sinònimos e contràrios aggalenare, assibbiare, imbasare, irganzare, iscanzire, sucunzare, tambai / schirringiri Maneras de nàrrere csn: iscaringiaisí a arriri = imbucare a ríere; ischiringiai is ogus = artziare pagu pagu sas pibiristas Frases si funt iscaringiaus is celus ◊ is laus mius mai prus si funt iscarangiaus a arriri! ◊ s'enna est iscaringiada ◊ non potzu iscarangiai sa buca ca totus mi afracant!◊ Samira iat imprassau s’isposu e dh’iat iscadangiau s’arrisu (G.Pau) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar, entreabrir Italianu socchiùdere Tedescu halb schließen.
scarangiài , vrb: iscarangiai*, scarrangiai, schiringiai, schirringiai Definitzione naendho de gennas o fentanas, apèrrere unu pagu, lassare ne aperta e ne serrada deunudotu / s. a arriri = abbèrrere sas laras coment'e pro ríere Sinònimos e contràrios imbasare, irganzare, iscanzire, ischinzare, scaravangiai, sucunzare, tambai Frases comenti dèu mi schiríngiu a arriri sa pipia puru arrit asseliada ◊ poni scrutzonis niedhus a guàrdia de sa tancadura, chi nisciunus scaringit is portas! ◊ portat is ogus scarangiaus Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar, entreabrir Italianu socchiùdere Tedescu halb schließen.
sucunzàre , vrb Definitzione serrare un'apertura ma no deunudotu, lassandhodha pagu pagu aperta, acostia Sinònimos e contràrios aggalenare, assibbiare, imbasare, irganzare, iscadangiai, iscanzire, suzire, tambai 2. lassaiat sa zanna sucunzada ◊ sa porta no fit tancada, fit solu sucunzada Ètimu ltn. sub + cuneare Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar Italianu socchiùdere Tedescu halb schliessen.
tambài , vrb: tambare Definitzione mòvere, mòvere de una parte a s'àtera, tròchere o incrubare a una parte, ma mescamente nau po serrare un'apertura lassandhodha pagu pagu aperta, acostia Sinònimos e contràrios afacai, aggalenare, imbasare, irganzare, iscadangiai, iscanzire, sucunzare, suzire / tambulare Frases tambachela, sa zanna, ca est intrendhe fritu! 2. rughiant malàdios e moriant chentza mancu los tambare ◊ deghi recuo a domo tamba tamba mi frundho in colcadolzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar, entrecerrar Italianu socchiùdere Tedescu halbschliessen.