acatàre , vrb: agatae,
agatai,
agatare,
aghetai Definitzione
bíere, imbènnere, atobiare o àere calecuna cosa, mescamente su chi unu est cricandho (es. cosa pérdia) e fintzes arrennèscere a fàere una cosa; istare o èssere, nau mescamente in su sensu de s'esisténtzia, de sa salude; provare, nau ponendho sa marrania a unu
Sinònimos e contràrios
coberai,
imbènnere,
incontrare,
iscròiri
/
esístere,
èssere
/
proare
| ctr.
pèldere,
stramancai
Maneras de nàrrere
csn:
agatai sabbata po su pei suu = (nadu in suspu) agatare su (dannu, pessone de pore) chi si meritat; agataisí faltau = atrogare sa curpa; agataisí in bonu = istare bene de saludu
Frases
a fortza de chircare s'agatat donzi cosa ◊ si no abbàidas bene no agatas nudha ◊ apu agatau sa cosa chi emu pérdiu ◊ sa richesa poética sarda dha podeus aghetai me in ocasioni de is festas (J.Murgia)◊ apo agatadu cosa barata a comporare ◊ in cussus tempus no si aghetànt is giornalis ◊ mamma teniat sa cosa remonida in unu costoidorzu chi no amus mai acatadu ◊ una pobidha in dí de oi no est fàtzili a dh'aghetai! ◊◊ deo mi agato cun donzi limbazu, nuoresu, campidanesu o àteru
2.
bae e chilca cantos annos si agatat, custu letu: si no m'imbàglio fit de nonnumannu meu ◊ tantas cosas si agatant in su mundhu bellas pro medas e malas pro tantos! ◊ si a tandho si agatat, già est forte che giurru, e no morit de fàdigu…◊ e babbai Micheli ancora si agatat? ◊ annada mala de olia, ocannu: no si ndhe agatat! ◊ sa Sardínnia si agatat in su Mediterràneu ◊ inue ti agatas? ancora emigradu che ses? ◊ mancu a cómporu si ndhe agatat, ocannu, de olia de cufetu ◊ si ajaju no si fuit mortu si fuit agatadu!
3.
e poi candho finis sas cumbatas già mi as a narrer comente ti agatas! (Cugurra)
4.
e no l'agatas a fàghere gai, chi ti pago!…◊ e no l'agatas a iscúdere cussa criadura, chi faghes sos contos cun megus!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chini circat agatat
Ètimu
ltn.
*adcaptare
Tradutziones
Frantzesu
trouver,
rencontrer,
se trouver
Ingresu
to find,
to exist
Ispagnolu
encontrar,
existir
Italianu
trovare,
scovare,
esìstere
Tedescu
finden,
es gibt,
liegen (geog.).
assagnàre , vrb Definitzione
agatare, bogare a pígiu o fàere essire sa fera
Sinònimos e contràrios
acatare,
bruscare,
iscobilare,
scoilai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dénicher
Ingresu
to flush (out)
Ispagnolu
desencovar
Italianu
scovare
Tedescu
aufspüren.
bruscàre , vrb: buscai,
buscare Definitzione
andhare in crica de calecuna cosa, ma fintzes agatare calecuna cosa, arregòllere, acabidare; atzitzandho is canes si narat in su sensu de aciapare, cassare
Sinònimos e contràrios
arribbuscai,
buscaciare,
buschedhare,
chilcare,
coberai,
cruscuzare
/
acatare,
cassai,
tènnere
Frases
su títulu de su líbberu pariat chi bi aiat pótidu bruscare calchi algumentu ◊ su retratu de mamma l'aia bruscadu in sa credentza ◊ su cane ti buscat e ti agatat ue sisiat chi t'imbuses ◊ busca in totu sos chizolos de domo tua una pupiedha e si l'agatas remónila! ◊ andhant buschendhe s'àrvure bona pro bi fàghere linna
2.
su pejus fit a buscare su sèmene, ca serbiat pro manicare ◊ miràdelu in suore totu isfatu pro buscare su pane netzessàriu! ◊ gei circas, ma gei buscas puru! ◊ custa cosa l'apo chircada totue ma no ndhe apo buscadu ◊ dinari meda azis buscadu pro sa festa?
3.
lah, Murrixedhu, acracadhu! buscamidhu!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
chercher,
procurer,
trouver
Ingresu
to look for,
to find,
to procure
Ispagnolu
buscar
Italianu
cercare,
procacciare,
trovare,
scovare
Tedescu
suchen,
besorgen,
finden.
scoilài , vrb: iscujai,
scuilai,
sculiai Definitzione
bogare o fàere essire de su cuile, de s'acoliadórgiu, giagarare
Sinònimos e contràrios
assagnare,
irfusare,
iscobilare*
Frases
comenti funt passaus ant scuilau duas perdixis ◊ oi puru as scuiau unu lèpuri? ◊ cussu furoni scuilancedhu!
2.
istrasura de bentu iscrabionat su sentidu sculiendu arregodus (D.Erriu)
Tradutziones
Frantzesu
dénicher
Ingresu
to flush (out)
Ispagnolu
desencovar
Italianu
scovare
Tedescu
aufspüren.