Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
aparàtu , nm Definitzione
css. aparíciu o intrajamentu, mescamente de linna, fatu po serbire a pònnere calecuna cosa, po dhue artziare, o po bellesa o àteru; foedhandho de s'organísimu, cuncordu de arremos po una funtzione distinta (es. digirire)
Sinònimos e contràrios
imparatu
Frases
mi miro s'ispetàculu in poltrona, però si no mi agato in luna bona che morzo s'eletrónicu aparatu ◊ sonare sas campanas a tocos de aparatu ◊ su tratore, cun d-una chíngia, faghiat funtzionare s'aparatu de sa trébbia
Tradutziones
Frantzesu
ornement,
décoration
Ingresu
decoration
Ispagnolu
aparato,
adorno
Italianu
apparato,
ornaménto,
addòbbo
Tedescu
Schmuck,
Verzierung.
prènda, prèndha , nf: prenna Definitzione
lallanu de oro o àteru metallu bellu fatu po pònnere in pitzu, mescamente in pódhighes, in su brúciu, in su tzugu, in origas, o fintzes in su bestimentu; in su nàrrere carosu, si narat de gente istimada forte, de cosa chi balet o est pretziada meda e, in cobertantza, a disprétziu puru; css. cosa chi si giaet o chi si ponet coment'e a ndhe assegurare àtera
Sinònimos e contràrios
arra,
imprendha,
lallanu,
relichiaris
Maneras de nàrrere
csn:
sas prendhas = s'oraria; donai o pigai in prenda = imprendhare, preare
Frases
cherrer mi dia istramare su coro pro ndhe dare dogni trama fata a prendha (P.Casu)◊ sant'Aleni de Cuartu portat prendas de òru ◊ mamma est una de cussas chi bit in is mascus is prendas de sa lassa! ◊ che prendha lughent élighes e chessas
2.
no istes in tristura, prendha ’e oro! ◊ de morrer milli bortas apo gustu, ma de lassare a tie, prendha, no! ◊ cantas boltas, prendha mia, pro te sola apo cantadu! ◊ inoghe pasaiat una prendha chi tantu mi amaiat ◊ no li noghet tribàgliu ne sufrire: ite prendha chi tenzo pro teraca! (B.Figus)◊ profumant de amore e de amistade sas prendhas chi bi sunt in su Banzelu (F.Satta)
3.
su pitzocu fit prendha mala dae candho fit minore ◊ bella prendha chi ses, coromeu carigadu!…
Ètimu
ctl., spn.
prenda
Tradutziones
Frantzesu
bijou,
ornement,
gage
Ingresu
jewel,
pawn
Ispagnolu
joya,
alhaja,
prenda
Italianu
gioièllo,
monile,
ornaménto,
pégno
Tedescu
Juwel,
Schmuck,
Pfand.