dabbàdas , avb: debbadas,
debbaras,
debbatas Definitzione
in debbadas, chentza lúcuru e ne profetu, chentza ndhe bogare nudha, po nudha: a bortas tenet su valore de no est pro nudha, no est chentza motivu, e a bortas su valore de cun totu cussu, mancari gai, pro cussu; in donu, chentza paga / dare una cosa debbadas = in donu (o fintzes chentza ndhe tènnere perunu torracontu)
Sinònimos e contràrios
ingrúgua
Frases
meighinas za ndhe at leadu ma totu debbadas: sa cura no li at fatu nudha ◊ si che est emigradu in debbadas: ndhe est torradu chi istaiat peus de candho est tucadu ◊ a nàrrere cosa a tie est totu in debbadas, che a samunare sa conca a s'àinu ◊ no perdedas su tempus in debbadas!
2.
nono, no sunt debbadas cussas tuas miradas chi mi faghes dognora, Tina mia! (V.Falchi)◊ no fit, no fit debbadas custas notes passadas de s'istria su càntigu orrorosu! (P.Mossa)◊ una telefonada a custas oras de note no est debbadas: dannu at tentu! ◊ debbadas est chi no ant mai pasu e sunt sèmpere a trumentu! ◊ debbaras prangis custu mengianu! ◊ chi mi as abetau gei no est po dabbadas ◊ no est debbadas si no che est abbojadu: cussu at tentu irbortu
3.
dèu apu pesau seti fillus, sentza dinai: dabbadas no si apu fatu mannus!…◊ debbadas no at istudiadu, ca fit póveru: chie ndhe at gana za bi resessit! ◊ debbadas beniat a domo: boliat a fígia mia!
4.
poita depeus pagai cussu chi Deus si at giau debbadas?
Sambenados e Provèrbios
prb:
bacas lantadas no est debbadas
Ètimu
spn.
de badas
Tradutziones
Frantzesu
en vain
Ingresu
uselessly
Ispagnolu
de balde,
en balde
Italianu
invano,
inutilménte
Tedescu
umsonst.
iscrèdere , vrb: iscrèere,
iscrètere,
iscrèiri,
iscrere,
scrèiri Definitzione
prnl., lassare o acabbare de crèdere, no crèdere prus a sa cosa chi unu est ibertandho, no crèdere ca si biet sa cosa comente est / pps. iscréditu, iscréitu, iscrétidu, iscrétiu / iscrei a unu = fai a manera chi no pentzit prus a sa cosa chi fiat abetendi
Sinònimos e contràrios
disaprensionai,
discrèiri
Frases
mi fia iscreindhe candho apo bidu chi fizis istentendhe ◊ bah, dèu mi ndi andu, ca madiru miu si at a èssiri giai iscrétiu! ◊ aspetamus galu, ca mancari siat tardu no est ora de iscrèdere ◊ passeit unu bellu pagu de tempus e incumintzeit a s'iscrètere ◊ su mardiedu si depit portai aillargu de is angionis istitaus po si nd'iscrei
2.
dónnia tantu mannant a calicunu a s'iscrèere, a preguntare, a ischire sas intentziones de cudhos malintrannados
3.
cussa est cosa chi naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ne plus attendre après avoir vainement attendu
Ingresu
to give up weating vainly (after a long time)
Ispagnolu
descreer
Italianu
sméttere di aspettare dópo aver attéso invano
Tedescu
nach einer langen Wartezeit,
das Warten ablassen.
scrèiri , vrb: iscrèdere*,
screri Definitzione
lassare o acabbare de crèdere, no crèdere in su sensu de no ibertare prus sa cosa chi unu fut ibertandho / pps. scrétiu
Sinònimos e contràrios
disaprensionai,
discrèiri
/
storrai
Maneras de nàrrere
csn:
screi a unu = fàghere a manera chi no pesset prus a sa cosa chi fit ispetendhe, fàghere passare s’idea; screisí de una cosa, de unu = ispònnere, no pessare prus a una cosa, a unu
Frases
no si screat, ca comenti cuberu su dinai ciai apu a èssi puntuali! ◊ pobidha mia depit èssi giai scrétia candu no mi at biu torrendi
2.
at cunvintu e scrétiu genti meda ◊ benemindi de prexu, ca fiat seguru de nd'ai scrétiu is bandidus! ◊ no mi ndi potzu screi, de tui: ti portu iscritu in su coru! ◊ mi femu apuntau, a salias longas, ananti de is liconerias, ma giaja mi nd'iat scrétiu
Tradutziones
Frantzesu
ne plus attendre
Ingresu
to give up after a vain waiting
Ispagnolu
resignarse
Italianu
sméttere di aspettare dópo aver attéso invano
Tedescu
vergebliches Warten abrechnen.