allugàre , vrb Definitzione giare o fàere lughe Sinònimos e contràrios allumae, allúxiri, illucherare, illughire, illuminai Frases sa luna allugat sos masones ispartos ◊ su sole de sa pura veridade ti allugat su caminu! (G.Fiori)◊ sos istedhos lughent paret chi cherent allugare su caminu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclairer Ingresu to illuminate Ispagnolu iluminar, alumbrar Italianu illuminare Tedescu beleuchten.

ilciaríre , vrb: ilgiarire, irciarire, ixarire Definitzione fàere craru, prus craru (nau fintzes de sa die abbreschendho), bogare a craru / i. su coju = iscrarí, assegurai sa coja Sinònimos e contràrios ilgiarare, isclarire Frases framaridas allughinzendhe s'aposentu ilciarint sa cara de babbu e mama ◊ sas aeras ilgiarint e torrat s'alenu a sa campagna ◊ ilgiàrimi s'iscuru in calchi cosa! ◊ s'oscuridade no at a ixarire mai ◊ su pensare ilgiarit sa duda ◊ at comintzau a irciarire, ciambare sa luche e a si víere sos colores 2. ant ilgiaridu su coju e si sunt fidantzados Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'éclaircir, éclairer Ingresu to make clear, to brighten Ispagnolu aclarar, clarear Italianu schiarire, illuminare Tedescu erhellen.

ilgiaràre , vrb: ilgiariare, ixariare Definitzione fàere giaru, craru, cun prus lughe de si pòdere bíere, de si pòdere cumprèndhere de prus Sinònimos e contràrios ilciarire / aclarai, acrarire, illuchèschere, iscrariai | ctr. iscuriai Frases parias cudh'istella luminosa chi su manzanu ilgiàriat s'aera ◊ che lampu chi ilgiarendhe su terrinu in d-una note mala de iscuria ndhe boltat dae s'oru de su trabentu cudhu tristu ◊ sa lughe atraessat sas aeras ilgiarendhe sos giassos de su chelu ◊ a su primu ixariare a sa lughe de istellas, cantas bellas boghes soliant cantare! (B.Truddaju) 2. su bonusensu ilgiarat dogni chistione Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclairer, éclaircir Ingresu to illuminate, to explain Ispagnolu alumbrar Italianu rischiarare, illuminare, chiarire Tedescu erleuchten, erhellen.

illuminài , vrb: illuminare Definitzione ispannare s'iscuru, giare lughe Sinònimos e contràrios allugare, allumae, allúxiri, illucherare Tradutziones Frantzesu éclairer Ingresu to illuminate Ispagnolu alumbrar, iluminar Italianu illuminare Tedescu beleuchten.

isclarài , vrb: iscrarai Definitzione fàere craru, bogare a craru, fàere prus in colore craru (o fintzes ispiegandho cosa a foedhos)/ iscrarai sa boxi = ispertai sa boxi Sinònimos e contràrios ilgiarare, isclarire, iscrariai*, ispanigai, scampiai / ispiegare Frases oi su mengianu est imburrascau: funt is otu e no at iscrarau ancora ◊ as a biri un'ispéndula de luxi e s'ànima ti at a iscrariai ◊ unu lampu at iscrariau su logu 2. candu eus iscrarau sa coja portamu una fardeta imprestara! ◊ est un'argumentu difítzili a isclarai Tradutziones Frantzesu éclairer, faire jour Ingresu to light up, to clear Ispagnolu aclarar, clarear Italianu schiarire, illuminare, albeggiare Tedescu aufhellen, erleuchten, dämmern.

ispannài, ispannàre, ispannàri , vrb: spannai Definitzione apèrrere, ispràghere, nau de su butone de is erbas e matas; nau de àteru, coment'e apèrrere e giare o fàere lughe Sinònimos e contràrios abbèrrere, isclarire, ispalaciae / allugare, ilgiarare, illuminai Maneras de nàrrere csn: ispannai is abas = ispàrghere sas alas; ispannare su dolu = passai, allebiai, sciagai su dolori, su disprexeri Frases un'arrosa est ispannada ◊ is froris funt cumentzendi a ispannai ◊ po no camminai in lentza sa buca tropu ispannas! (Pani) 2. acò s'astru de arghentu ispannendhe dogni nue! ◊ sas fritzas tébias de maltu che ant ispannadu sas aeras ◊ antiga domo mia, abblandhas sa tristia e ispannas su coro a su cuntentu (P.Fae)◊ s'at a ispannare su chelu piús luadu in ispijos de sole ◊ daghi ant ispannadu cussu velu, tandho sa Chéjia los afestat totu sos chi sunt dignos de istare in chelu ◊ su sole ispannat sas umbras ◊ sa luna lucorosa ispannat sas campuras 3. pro t'ispannare su dolu pensa chi t'istimo! Ètimu itl. spannare Tradutziones Frantzesu éclore, se rasséréner Ingresu to blossom, to brighten up Ispagnolu abrirse, desabotonarse, despejarse Italianu sbocciare, rasserenarsi, illuminare, dissipare, dissòlvere Tedescu aufblühen, sich aufheitern, erleuchten, vertreiben.

«« Torra a chircare