chiochíre , vrb: ciochire, criochire, giochire Definitzione arregòllere e aguantare is oos asuta in caentu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu (oe dhu faent a màchina puru); fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; in cobertantza, fintzes cuncordare calecuna faina, àere in mente un'idea, unu dissignu, cosa de fàere Sinònimos e contràrios acloai, clocire*, forcire, giocare, tzotzare, tzotzire / acrocuai 3. sos de sa grefa ciochiant totu su mantessi dissignu: irrichire! Tradutziones Frantzesu couver Ingresu to brood Ispagnolu empollar Italianu covare Tedescu ausbrüten.

clocíre , vrb: colchire, corchire, crochire, crocie, crocire, croghire, culchire Definitzione arregòllere e mantènnere is oos in caentu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu; fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; istare chesciandhosi; si narat fintzes in su sensu de aprontare, cuncordare cosa, crèschere Sinònimos e contràrios acloai, chiochire, cocolae, cubare 1, forcire, ingendrai, neulire, tzotzare, tzotzire Frases sa pudha bi ponet una vintina de dies a crochire sos oos ◊ amus postu una pudha a crochire ◊ sa mérula est crochinne in su nidu ◊ sa fémina at postu sa pudha a culchire 2. semus betzos e sempre crochindhe pro carchi dolore 3. ndh'est faladu su seléntziu tra nois, epuru carchi cosa est corchindhe (Z.A.Cappai)◊ lu cherent mandhare a istudiare, ma est a lu pònnere a colchire a malaoza! Ètimu ltn. *clocire po glocire Tradutziones Frantzesu couver, glousser Ingresu to brood Ispagnolu empollar, clocar Italianu covare, chiocciare, crocchiolare Tedescu ausbrüten.

forcíre , vrb: frochie, frochire, fruciri, furciri Definitzione arregòllere e agguantare is oos asuta in caentu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu; fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; nau in cobertantza, su abbarrare príngia de sa fémina o, nau de chiesiògiat, istare asseliau Sinònimos e contràrios acloai, chiochire, clocire*, crochidare, crocolai, neulire, tzotzare, tzotzire Maneras de nàrrere csn: furciri una persona cun is ogus = istare abbaidèndhela a meda, comente e incantados; èssiri fruci fruci (nau de ccn.)= a murrúngius, chèscia chèscia, lamentèndhesi Frases in su niu dhoi fiat sa mama furcendi is ous ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ca mi che io papau is ous chi portaiat sa pudha frochindho ◊ tenia una pudha frucendho 2. su santu chi ti at furciu! ◊ o pudhas isfacias chi andais peri is bias su caboni circhendi, prestu si biu frucendi!…◊ cussu fraitzu frochit s'imbídia! 3. est andendi e torrendi, circhendi, ma no frucit in nisciunu logu! Tradutziones Frantzesu couver, féconder Ingresu to fertilize, to brood Ispagnolu empollar, fecundar Italianu covare, fecondare, gallare Tedescu ausbrüten.

giochíre , vrb: chiochire Definitzione arregòllere e agguantare is oos asuta in caente (binti una die) po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu Sinònimos e contràrios acloai, clocire*, cocolae, forcire, giocare, tzotzare, tzotzire Frases cussu nidu est a oos giochidos ◊ a sa pudha li at postu dóighi oos a giochire ◊ sighi a mi nàrrere proite su cucu si che andhat a giochire in nidu anzenu (A.Dettori)◊ sas pudhas criant sos oos e los giochint puru Tradutziones Frantzesu couver, féconder Ingresu to brood, to fertilize Ispagnolu empollar Italianu covare, gallare Tedescu ausbrüten.

luguníre , vrb Definitzione ammontare is oos cicindhosi in pitzu e cun is alas po dhos mantènnere in caente po dhos frochire e fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas (in binti una die) e is pigiones; guastare, nau de oos criaos de tropu tempus o frochios chi no ant ingendrau; in cobertantza, contivigiare, giúghere in conca calecuna idea de cosa chi si pentzat de fàere Sinònimos e contràrios acloai, chiochire, clocire, forcire, tzotzare, tzotzire Frases no prus obos in nidu lugunit su puzone ◊ sa mérula fit luguninne 3. mi tratenia in mesu de sos surcos a lugunire isperas de bunnàntzia (P.Delogu)◊ pro unu nudha sunt semper sufúrios e mindhita lugunint! Tradutziones Frantzesu couver, féconder Ingresu to fertilize Ispagnolu empollar Italianu covare, gallare Tedescu ausbrüten, befruchten, hegen, nähren.

tzotzíre , vrb Definitzione arregòllere e mantènnere is oos asuta in caente cicindhosi in pitzu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas (binti una die) e is pigiones in su niu; fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; nau de ideas e sentidos, su dhos fàere crèschere e contivigiare fintzes a giare un'arresurtau Sinònimos e contràrios acloai, chiochire, clocire, cocolae, crochidare, forcire, neulire, tzotzare* Frases nidos lassados cun s'ou tzotzidu ◊ sa rúndhine tzotzit 2. galiotos a préides unidos sunt tessendhe tírrias e brigas isfoghendhe sos ódios tzotzidos (P.Mereu)◊ su dolu tzotzit fortzas noas in sa carena Tradutziones Frantzesu couver, glousser, féconder Ingresu to brood, to fertilize Ispagnolu empollar, cloquear, fecundar Italianu covare, chiocciare, fecondare Tedescu ausbrüten, brüten, befruchten.

«« Torra a chircare