irfodhiàre , vrb: isfodhare,
isfodhiare Definitzione
coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu
Sinònimos e contràrios
abbatimare,
afandhare,
assagadare,
assupai,
isalidare,
sufratare
Frases
sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at?
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'époumoner,
essouffler
Ingresu
to breathe (out),
to be out of breath
Ispagnolu
resollar,
resoplar,
jadear
Italianu
sfiatare,
respirare affannosaménte
Tedescu
ausströmen,
Atemnot bereiten.
muschiàre , vrb: ammusciare,
musciai,
musciare (mu-sci-a-i,
mu-sci-a-re)
muscinai Definitzione
istare a múscius, a murrúngios; si narat fintzes po torrare àlidu a pelea, fàere una genia de sonu in su nasu mesu tupau coment'e chie arrespirat male
Sinònimos e contràrios
imprabastulare,
muciai,
musci,
smusciai,
traganzare,
tzuniare
Frases
no bollu a musciai, ca no feus a cropu a cropu! ◊ muda, mintapare: no deves mancu muschiare! ◊ fiat unu chi passàt sentza de muscinai ◊ no si fiat atreviu de musciai ◊ cuaisí e no muscineis, chinonca seis in perígulu
Ètimu
ltn.
*mussiare, mussare
Tradutziones
Frantzesu
grogner,
grommeler,
respirer
Ingresu
to grumble,
to breath
Ispagnolu
gruñir,
resollar
Italianu
brontolare,
fiatare
Tedescu
brummen.
suài , vrb: sulai,
sulare,
surare Definitzione
surbare, bogare o fàere sulu, ària, bentu, fintzes in su sensu de su sonu chi faet s'ària chi essit o passat a fortza; torrare àlidu, bogare súlida, nàrrere calecuna cosa a murrúngiu o a iscúsiu, pònnere in s'origa, nàrrere, giare a ischire; prènnere de sulu, de ària
Sinònimos e contràrios
sulvare,
surbiai
/
fruscidare,
frusiai,
moidare,
sulietai,
zumiai
/
respirai,
musciai
Maneras de nàrrere
csn:
sulai che píbera = istare a súlidas de arrennegu, survilare; no sulat ne suba e ne suta = no fuedhat, no bollit fuedhai, no muscit (in cobertantza, innòi "suba" est sa buca e "suta" su pertusu)
Frases
suididhu ca gei iscapat pampa, cussu fogu! ◊ bati linna a su fogu, o cres chi nos sulamus sas ungras?! ◊ cussu frúschiu li pariat su surare de sa colovra
2.
su connau no sulàt prus: si fiat mortu! ◊ babbu tuu depit arriposai: chi nisciunus sulit a dhi segai su meigama! ◊ cussu no iscidiat nudha: chini si dh'at suau?
3.
sos de s'Altu ant detzisu chi pro rezer sa nassione totu devimus sulare buscichedhas de sabone ◊ paret suladu de cantu est rassu, cussu cristianu! ◊ si li alterat dogni pilu e si ponet che píbera a sulare ◊ su malloru, sulendi che píbera, si nci dh'iscudit asuba a conca bàscia isciamiendu is corrus acutzus
Ètimu
ltn.
*subilare
Tradutziones
Frantzesu
souffler,
respirer
Ingresu
to blow,
to breathe,
to speak
Ispagnolu
soplar,
resollar
Italianu
soffiare,
fiatare
Tedescu
blasen,
etwas verlauten lassen.