acabbadúra , nf: agabbadura Definitzione
su acabbai; totu su chi agabbat calecuna cosa, s'agabbada
Sinònimos e contràrios
rigusígliu
Frases
bi at sonetes de bona agabbadura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
finissage
Ingresu
final touch
Ispagnolu
acabado,
remate
Italianu
rifinitura
Tedescu
Beendigung.
càbadu , nm: càbidu,
càbiru,
càbudu,
càpudu Definitzione
su tretu inue cuménciat (o acabbat) unu filu, una chistione, bicu de orrobba (es. muncadoredhu, pannitzu); càbidu est fintzes pane chi si faet po dhu giare a is piciochedhos a su candhelarzu úrtima die de annu o, in àteru logu, po dhu papare sa die de Is Tres Gurreis / pira de càbudu = pira premedia, cabudàrgia
Sinònimos e contràrios
cabu,
punta
Maneras de nàrrere
csn:
su c. de sa canna de is pulmonis = cannighinas; a c. de cena, su c. de cena = apustis chenadu; a c. de un'annu = a s'agabbada de un'annu, pustis de un'annu; fai càbudu a (unu logu, camminendi)= imbàtere, corparechela in…; lassai a unu a malu c. = a sirba sua, chentza ghia, chentza annestru, irbandhonadu; s'arbei a c. = sa chi andhat addainanti, de ghia, cabidiana; bogai de c. = bogare de cabu, tasire unu triballu, lassare a pèrdere una chistione, isbandonai cosa, agabbai de circai forrogus; donai càbidu = (in sas cummédias) finire de nàrrere su chi unu depet, a manera chi su cumpanzu cumprendhat chi tocat a isse a nàrrere sa parte sua; pigai c. de una cosa = leare oru, chircare de ischire carchi cosa de una chistione; agatai su c. de una chistione = bogare de ragas de una cosa; fuiri su càbudu = imbrutàresi, cagàresi; de corru in càbidu = de un'ala a s'àtera; su càpudu de s'arrexonamentu, de unu líbburu; lòmpere in càbadu (nadu de frutu)= lòmpere premediu
Frases
su càbudu de sa funi, de su filu ◊ is làmbrigas infundiant su càbudu de su mucadori (N.Laconi)◊ is giogadoris pigant is cuatru càbudus de su mucadori tenendidhu isténdiu ◊ at biu una tialla manna chi, tenta a is cuatru càpudus, lompiat finas a terra ◊ medas ant a aproillai de dónnia càpudu de sa Terra (Ev.)
2.
at a benni a innòi custu càbudu de merí ◊ unu càbudu de cena fuat andau a domu de sa picioca
3.
ma poita su pipiu dhu lassais aici a malu càbudu? ◊ nc'est bessia: a disígiu a lassai sa domu a mau càbudu!…◊ candu mai ia a lassai sa butega a mau càbudu?!…◊ ocanno sa castagna paret lompenno in càbadu ◊ sa notítzia nc'iat fatu càbudu a Roma!
4.
bogamidhu de càbidu! ◊ bogamidhu de càbudu, no mi trumbullist s'istògumu! ◊ ammarolla funt isderrutas custas domus: dhas ant bogadas de càbidu!
5.
no nc'est che su predi po ndi bogai càbudu a dónnia cosa
6.
candu unu est andau a iscola ciai dhi torrat càbudu!
7.
pigau càbidu nd'eis, de cussa cosa? ◊ gei no arrannesceus a dhi ponni càbudu a custa cosa!
Ètimu
ltn.
caput
Tradutziones
Frantzesu
bout de l'écheveau
Ingresu
end of skein,
end
Ispagnolu
cabo,
remate
Italianu
bàndolo,
estremità,
cócca
Tedescu
Stranganfang,
Ende,
Zipfel.
cumpridòlza , n:f: cumpridosa Definitzione
sa cumpridura, lompimentu, is concruos de una cosa, faina o chistione
Sinònimos e contràrios
congruida,
lompimentu
Frases
a sa cumpridosa de s'incunza si faghiat una macarronada e si mandhigaiat totu umpare
Tradutziones
Frantzesu
conclusion
Ingresu
conclusion
Ispagnolu
remate
Italianu
conclusióne
Tedescu
Schluß.