filetài , vrb Definitzione
pònnere oru o filu de oro a calecuna cosa
Tradutziones
Frantzesu
border d'or
Ingresu
to edge (with gold)
Ispagnolu
bordar de oro
Italianu
orlare d'òro
Tedescu
mit Gold umranden.
mortídhus , nm pl Definitzione
erba, frore de Santa Maria o de Santu Zuvanne, genia de erba linnosa, fragosa meda, fine, bona po allúere fogu, auscare porcos, e fintzes coment'e meighina po prus de unu male
Sinònimos e contràrios
abbruschiadinu,
alchemissa,
alluevogu,
calecasu,
muntedhos,
murgueus,
simu,
usciadina
Terminologia iscientìfica
rbl, rbc, Helichrysum italicum
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éternelle
Ingresu
everlasting flower,
live-ever
Ispagnolu
perpetua de monte,
sol de oro
Italianu
canapìcchia
Tedescu
Sonnengoldblume.
òro , nm: òru Definitzione
elementu chímicu de símbulu Au, númeru atómicu 79, pesu atómicu 179,2: est unu metallu pretziau meda, in colore unu pagu grogo, lughente, modhe, no si óssidat e s'impreat meda po fàere prendhas ammesturau cun àteru metallu
Maneras de nàrrere
csn:
netu chei s'o. = límpiu meda; o. massissu = oro sentz'àteru mtl. ammisturau, oro netu; tratare a unu che oro in zunta = cun rispetu mannu, cun istima
Frases
anedhu de òru massissu ◊ si fia un'imbenteri, totu s'oro chi bi amus in su mundhu a galabera l'aia trasformau in onestade! ◊ est in colori de òru ◊ ita mi ndi funt is òrus, candu no ndi tenit nemus!
2.
laras de oro soltu, no ti piangat mama ne malàidu e ne moltu! ◊ cretendhe chi fit ghíndhalu de oro e fit truncu de càula limosu! ◊ teniat s'apusentu sempre netu, suladu chei s'oro ◊ samunadebbolla, sa limba: oro netu no timet taca, però! ◊ Fulanu tratat sa muzere che oro in zunta
Sambenados e Provèrbios
prb:
chini tenit òru no fúliat prata
Terminologia iscientìfica
mtl
Tradutziones
Frantzesu
or
Ingresu
gold
Ispagnolu
oro
Italianu
òro
Tedescu
Gold.
usciadína, usciadínu , nf, nm: usciadrina,
uscradina,
uscradinu,
uscratina Definitzione
erba, frore de Santa Maria o de Santu Zuvanne, genia de erba linnosa, fragosa meda (dhi narant fintzes nusca càssias ca no lassat pònnere sa tega a s'orrobba chistia): est fine, bona po allúere fogu, auscare porcos, e fintzes coment'e meighina po prus de unu male; linnighedha fine po auscare / uscradinu de porcu = billóteri, una calidade de cardu (Dipsacus fullonum); pingu de usciadinu = fragu de uscradura
Sinònimos e contràrios
abbruschiadinu,
alchemissa,
alluevogu,
calecasu,
mortidhus,
muntedhos,
murgueus,
simu
/
cdh. usciatinu
Frases
betat manu a su porcu e mancu músciat, li fichit su puntzone, a s'usciadinu ponet fogu e in d-unu sinnu l'úsciat (Piras)◊ sos pitzinnos ghiravant s'usciadina pro usciare su porcu
Terminologia iscientìfica
rbl, rbc, Helichrysum italicum
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
hélichryse,
éternelle
Ingresu
everlasting flower,
live-ever
Ispagnolu
sol de oro,
siempreviva amarilla
Italianu
canapìcchia
Tedescu
Sonnengoldblume.