Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
bròssa , nf, nm: brota,
brotza Definitzione
is cambos noos de is matas, sa tzeurra de s'erba naschindho
Sinònimos e contràrios
froedha,
fruntza,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu
Frases
su terrinu fit galu netu de brossa
Sambenados e Provèrbios
smb:
Brotza, Brozza, Brozzas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bourgeon,
pousse
Ingresu
germination
Ispagnolu
brote,
botón
Italianu
germòglio
Tedescu
Sproß.
butòne , nm: butoni,
vutone Definitzione
in is bestimentos, genia de cosa tundha e ladita cun istampighedhos po dha pòdere cosire a s'orrobba e fata po intrare in d-unu trau a manera de poderare impare duas partes de su matessi bestimentu (in sa bragheta, in petorras, in brúcios); su pl. fintzes prendhas de oro o de prata de apicare in petorras o, a filera, de is cuidos a is brúcios in su costúmene (prus che àteru de sa fémina) po bellesa; genia de puntighedha inue bogant is matas, fintzes de su frore; donniuna de is duas gràndhulas sessuales de s'animale mascu chi bogant su sèmene, o céllula sessuale mascu chi unindhosi a una céllula sessuale fémina ingendrat e ingènerat su fedu nou
Sinònimos e contràrios
gutone
/
bótzicu,
cuntzúpula,
portzedhu,
tràmula
/
calloni
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere unu b. = cosiri unu butoni; intrare su b. in su traucu = abbutonare; segàrendhe sos butones = crastare; b. sicu = mortu, chi no fait prus sèmini; b. de arrosa = portzedhu
Frases
a sa tzacheta li cheret carchi butone
2.
a sa fémina l'at donada: li at comporadu sos butones de oro
3.
s'àrbure at bogadu unu butonedhu ruju chei su fogu ◊ su butonedhu de s'àrbure zughet sas fozighedhas aupadas ◊ un'arrosa in butoni sa chi oberit po martzu…◊ s'olia bogat is butonis po fai su frori
4.
a papai dh'at fatu unu pratu de butonis de procedhu
Terminologia iscientìfica
prd, crn, rbr
Tradutziones
Frantzesu
bouton,
testicule
Ingresu
button,
bud,
testicle
Ispagnolu
botón,
testículo
Italianu
bottóne,
gèmma,
testìcolo
Tedescu
Knopf,
Edelstein,
Knospe,
Hoden,
Testikel.