apachiàre , vrb: apaghiare,
apagiai (a-pa-gi-a-i)
apagiare 1 (a-pa-gi-a-re)
apaxiae,
apaxiai,
apaxiari Definitzione
pònnere paghes, in paghe, fàere sa paghe, torrare in paghe; istare o abbarrare sériu, selenu, pònnere o istare in asséliu, lassare s'arrennegu / apachiare s'istògomo = papai calincuna cosa po allebiai su fàmini; apagiai su siri = passare su sidi
Sinònimos e contràrios
apracimai
/
abbacai,
abblandai,
abbonantzai,
abboniri,
achedare,
allebiae,
ammellare,
apaghizare,
apasaogare,
apolgiai,
assebiai,
asselenare,
assussegai,
illebiare,
illenare
Frases
si ti arregordas chi fradi tuu est inchietu contras de tui, lassa inguni su donu tuu e curri prima a ti apaxiai cun fradi tuu (Ev)◊ a issu dhu cicant po apaxiari is certus
2.
sos astores isprammant sas chedhas apaxiadas ◊ prendha mala cussu pitzocu: no l'apàchias mai! ◊ cantos bellos mi apàghiant sa mente ◊ apàghia sos coros, beneighe dogni amore! (A.Casula)◊ mi apàchio pessandhe chi mi cheres bene ◊ canno si dh'ant fatu a cumprènnere za s'est apaghiadu ◊ si ses arrenegau ge ti as a apaxiai! ◊ no si apàxiat s'istrasura e su bentu trogomíngiat is trigus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réconcilier
Ingresu
to reconcile
Ispagnolu
reconciliar,
tranquilizar
Italianu
pacificare,
riconciliare,
tranquillizzare,
acchetare
Tedescu
versöhnen,
beruhigen.
campaniàre 1 , vrb: acampaniare,
acampionare,
campianare,
campionare Definitzione
pònnere bene, assentare sa cosa a manera de torrare totu giusta cun àteras, agiustare, istesiare o apartare po no giare ifadu o no tènnere dannu; nau de ccn., essire deghile, bellu, creschendho; pònnere de acórdiu
Sinònimos e contràrios
adaretzai,
arremonire,
assantai,
cumpòniri,
frànghere
| ctr.
isordulare
Maneras de nàrrere
csn:
campiànadi! = trocidindi!, istrizi!; beni s'à… no campionas, no?! = (nendhe a s'àinu) a ti adderetas o nono?!, assèntadi, adderètadi!; campianàresi apare = pònneresi de acordu, arranzare una chistione; campianàreche a ccn. = collirechelu, bogarechelu dae su mundhu, bochírelu; campianare a ccn. = atèndiri, contivigiare; campiò!… = atentu, aundi ses passendi!; campaniare un'ofesa = chircare de si fàghere perdonare faghindhe carchi cosa de bonu, pònnere rimédiu a un'ofesa; no bi n'at unu chi campàniat su logu! = funt unu peus de s'àteru, no dhoi nd'at unu bonu
Frases
apo campionadu sa linna pro la prèndhere a fasche ◊ si podent campaniare sas fadhinas cun sa tinta, in custa faina ◊ no campionat, no cudha màchina, ancora in s'àtera corsia bidindhe màchinas beníndheli de fronte?!
2.
campiònadi, cantu chi ses cun sas ancas istérridas chi no lassas logu! ◊ nos semus campaniados apare ◊ campiana cussa pedra ca nos betat! ◊ campiànadi, chi sunt currendhe sos cadhos! ◊ bi at piantas chi si las tocas paret chi ti timant e chi campionent e chi si doghent (M.Pira)◊ su mortu fit campionadu in su baule
3.
cussa zòvana si ch'est campaniada ◊ custu boe est bonu meda e campionat s'àteru ◊ custu zòvanu campionat sa famíllia: sos àteros no ndhe balent a nudha ◊ su pitzinnu paret feutzu: isperamos chi creschindhe campàniet!
4.
cantandhe bisonzat de ischire picare su filu, de ischire campianare candho s'arréjonu si cheret imbèrghere pro lu ghirare a tretos suos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre en ordre
Ingresu
to arrange,
to tidy up,
to reconcile
Ispagnolu
ordenar,
arreglar,
poner en orden
Italianu
ordinare,
méttere bène in órdine
Tedescu
aufräumen.