acodomài, acodomàre , vrb: acomodai,
acudomai,
acumodai Definitzione
pigare o pònnere is comodidades, is cumbénias; pònnere o istare a códumu, bene
Sinònimos e contràrios
adaretzai,
assantai,
assetiai
Frases
si so pastore mi acòdomo ◊ pro finis, già ses bene acodomada cun chie ailti tanta iltimassione
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
arranger
Ingresu
to arrange
Ispagnolu
acomodarse
Italianu
accomodare
Tedescu
es sich bequem machen.
aggrustàre, aggrustiàre , vrb Definitzione
pònnere o fàere a grústiu, fàere unu grústiu, una chedha, nau prus che àteru de pegos
Sinònimos e contràrios
abbamare,
acedhae,
achedhonare,
aggamai,
amedhare,
ingamai
| ctr.
irgrustiare,
istagiai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rassembler,
saisir
Ingresu
to put in a herd,
to arrange in groups
Ispagnolu
agrupar,
reunir en rebaño
Italianu
aggruppare,
abbrancare
Tedescu
gruppieren,
zur Herde zusamentreiben.
assetiài, assetiàre , vrb Definitzione
istare in assentu, in asséliu, firmos; pònnere a postu, assentare sa cosa in logu suo, bene, agiustare, giare sétiu
Sinònimos e contràrios
abarrai,
acabidae,
acodomai,
acollocare,
adaretzai,
assantai,
assebiai
/
allichidie,
arremonire
| ctr.
isordulare
Maneras de nàrrere
csn:
assetiare su logu = remonire su logu, pònnere su logu a sétiu; assetiai su bestiàmini = ammaniare, furriare a manera chi paschindhe istet o andhet de una tzerta manera
Frases
ti mandho a sa tanca e inibe assétias e azudas ◊ assétia cue! ◊ assétia, no sias che pitzinnalla chi no l'interessat nudha! ◊ no assétiat, est semper a furriebborta ◊ sos tronos si fint assetiaos
2.
su re si at assetiadu sa corona in conca ◊ aderetzant sa perda e dh'assétiant cun is àtaras ◊ assetiadí sa camisa, ca dha portas ammurigonada! ◊ si funt assetiadas is mortis e no si agiustant is fesserias?! ◊ mi ant azudau a assetiare medas peràulas e càntidos ◊ si seus firmaus a si assetiai is cambas ca dhas portaiaus cancaradas a fortza de abarrai sétzius in màchina
3.
is brebeis mi dhas apu assetiadas e immoi funt tirendi a su bacu
Ètimu
ctl.
assetiar
Tradutziones
Frantzesu
arranger,
ranger,
placer
Ingresu
to arrange,
to set
Ispagnolu
arreglar
Italianu
assettare,
collocare per bène
Tedescu
in Ordnung bringen.
campaniàre 1 , vrb: acampaniare,
acampionare,
campianare,
campionare Definitzione
pònnere bene, assentare sa cosa a manera de torrare totu giusta cun àteras, agiustare, istesiare o apartare po no giare ifadu o no tènnere dannu; nau de ccn., essire deghile, bellu, creschendho; pònnere de acórdiu
Sinònimos e contràrios
adaretzai,
arremonire,
assantai,
cumpòniri,
frànghere
| ctr.
isordulare
Maneras de nàrrere
csn:
campiànadi! = trocidindi!, istrizi!; beni s'à… no campionas, no?! = (nendhe a s'àinu) a ti adderetas o nono?!, assèntadi, adderètadi!; campianàresi apare = pònneresi de acordu, arranzare una chistione; campianàreche a ccn. = collirechelu, bogarechelu dae su mundhu, bochírelu; campianare a ccn. = atèndiri, contivigiare; campiò!… = atentu, aundi ses passendi!; campaniare un'ofesa = chircare de si fàghere perdonare faghindhe carchi cosa de bonu, pònnere rimédiu a un'ofesa; no bi n'at unu chi campàniat su logu! = funt unu peus de s'àteru, no dhoi nd'at unu bonu
Frases
apo campionadu sa linna pro la prèndhere a fasche ◊ si podent campaniare sas fadhinas cun sa tinta, in custa faina ◊ no campionat, no cudha màchina, ancora in s'àtera corsia bidindhe màchinas beníndheli de fronte?!
2.
campiònadi, cantu chi ses cun sas ancas istérridas chi no lassas logu! ◊ nos semus campaniados apare ◊ campiana cussa pedra ca nos betat! ◊ campiànadi, chi sunt currendhe sos cadhos! ◊ bi at piantas chi si las tocas paret chi ti timant e chi campionent e chi si doghent (M.Pira)◊ su mortu fit campionadu in su baule
3.
cussa zòvana si ch'est campaniada ◊ custu boe est bonu meda e campionat s'àteru ◊ custu zòvanu campionat sa famíllia: sos àteros no ndhe balent a nudha ◊ su pitzinnu paret feutzu: isperamos chi creschindhe campàniet!
4.
cantandhe bisonzat de ischire picare su filu, de ischire campianare candho s'arréjonu si cheret imbèrghere pro lu ghirare a tretos suos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mettre en ordre
Ingresu
to arrange,
to tidy up,
to reconcile
Ispagnolu
ordenar,
arreglar,
poner en orden
Italianu
ordinare,
méttere bène in órdine
Tedescu
aufräumen.