Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

codiàna , nf, avb: cogiana, cojana, congiana Definitzione s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos Frases codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro 2. s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale… Sambenados e Provèrbios smb: Cojana, Coiana, Coyana Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dernier, derrier, à la fin, enfin Ingresu the last part, the back side of a thing Ispagnolu cola, fin, última Italianu l'ùltima parte, la parte posterióre di qlcs Tedescu letzter Teil, hinterer Teil.

coinàrgia , nf: coinaxa Definitzione s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa Sinònimos e contràrios coàina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fruit tardif, dernier Ingresu last fruit Ispagnolu tardano Italianu último frutto Tedescu letzte Frucht.

durài , vrb: durare Definitzione su sighire in su tempus, de una cosa, de unu, su àere dura, su sighire a èssere bonu, a serbire Sinònimos e contràrios campae / agguantai, babiai, poderai, repetire, ringire | ctr. acabbae, passae Frases custa cura bandat fata durai seti dis e seti notis ◊ prega chi istemus bene e fetemus cosas de bonu cantu duramus bios ◊ cussu fit su pagu duradu de babbai ◊ meda ti ant a durare cussas iscarpas, comente las zughes a donzi cosa!…◊ in zerru su denote durat prus de su dedie ◊ custa cosa de manigare fora de frigoríferu no durat, si guastat deretu ◊ durat de prus su cartu fatu in forte Sambenados e Provèrbios prb: a chie su pagu no mesurat, su meda pagu durat ◊ no durat totu su malu e no durat totu su bonu Ètimu ltn. durare Tradutziones Frantzesu durer Ingresu to last Ispagnolu durar Italianu durare Tedescu dauern.

postréru , agt Definitzione chi est, o su chi est apustis de totu, de totus Sinònimos e contràrios últimu | ctr. primmu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu dernier Ingresu last Ispagnolu último, postrero Italianu ùltimo Tedescu letzt.

últimu , agt, nm: úrtimu Definitzione chi o chie benit apustis de totus, apustis de totu Sinònimos e contràrios postreru / acabbada, acabbu, fine | ctr. primmu Maneras de nàrrere csn: a úrtimu meu, tou, sou, nostru, bostru = apustis de a mie, ifatu meu, e gai; in úrtimos de…, a úrtimos de… (chida, mese, annu e gai) = a s'acabbada, me in s'úrtimu tempus; a s'úrtimu de… = apustis de…; a úrtimu, a s'úrtimu = a sa fine, a s'acabbada Frases apu acabbau de isparai is úrtimas cartúcias chi teniu ◊ s'úrtimu tretedhu de caminu lu aiamus fatu abbellu abbellu ◊ in su padente bi sont sos úrtimos funnos chi si l'ant àpita ◊ s'última domíniga de austu si faghiat sa festa de sos bajanos ◊ martis est s'úrtima dí de carnevali… 2. sos úrtimos ant a èssere primos 3. ti ndhe ses pesadu a úrtimu meu ◊ a sos úrtimos de capitanni bi at galu, pro concruire s'annu de su tzeracu ◊ nosu est mellus chi abarreus a úrtimu… Tradutziones Frantzesu dernier Ingresu last, extreme Ispagnolu último Italianu ùltimo, estrèmo Tedescu letzt, äußerst, Letzte.