acoidài, acoidàre , vrb: acoitai, acoitare, acuitai, acuitare, coidai Definitzione fàere sa cosa in lestresa, cantu prima, a presse Sinònimos e contràrios apressare, illestrire, incoire | ctr. istentare Frases s'atóngiu acoidendi pesat unu lentzoru niedhu de nuis ◊ tocat a s'acuitai ca no s'aspetant ◊ issu si fut acoitau a crocai ◊ acoita a torrai! ◊ acoitaisí a si ndi andai! ◊ acoitate ca tenzo de fàchere su pranzu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu presser Ingresu to hurry Ispagnolu apresurarse, darse prisa Italianu affrettare, fare in frétta Tedescu sich beeilen.

afiliatàre , vrb: afiliotare Definitzione fàere fine, acabbare impresse de fàere una cosa, nau sèmpere però po candho no si faet Sinònimos e contràrios atoliare, spodhai Frases no ndhe afiliotat nudha ◊ si est murrunzadu cun su sótziu ca cussu de cosa no ndhe afiliotat mai ◊ a candho a ti afiliotare bi ndhe cheret!… Tradutziones Frantzesu se dépêcher Ingresu to hurry up Ispagnolu darse prisa, despachar Italianu sbrigarsi Tedescu sich beeilen.

allestài , vrb: allestrai, allestrare Definitzione fàere in lestresa, pònnere presse Sinònimos e contràrios allestire, apressurai, impressare, impressire, impressurare, trotinare Frases sos àinos fint addainanti de nois allestrendhe in sa falada (M.Bua) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu presser, hâter Ingresu to hurry Ispagnolu apresurar Italianu affrettare Tedescu beschleunigen, sich beeilen.

apressàre , vrb Definitzione fàere impresse, coitare de prus Sinònimos e contràrios acadriare, acoidai, apressurare, impressire | ctr. istentare Frases cuss'issudhu l'at fatu apressare su passu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu presser Ingresu to hurry Ispagnolu apresurar Italianu affrettare Tedescu beschleunigen, sich beeilen.

coidàe, coidài , vrb: acoidai, coitai, coitare, cotiare, cuidai, cuidare, cuitare Definitzione fàere impresse, a sa lestra, pònnere pagu tempus a fàere una cosa; contivigiare sa cosa / impr. cotiae!, coitàtebbos!, coitaisia! = faghide impresse!; andhare, fàghere, nàrrere coitendhe = coitare andhendhe, faghindhe, nendhe Sinònimos e contràrios apressare, incoire | ctr. adasiai, discodiare Frases setzat in cogina ca seo annanno a logu, già coito! ◊ mancai coidit a dh'arrosci, si est pigau a bonas gei trabballat ◊ vae a iscola e cótia a ghirare! ◊ li apo iscritu e mi at rispostu cuitendhe ◊ a mengianu su mairu si nd'est coitau a pesai Ètimu ctl., spn. cuytar, coytar Tradutziones Frantzesu se hâter Ingresu to hurry up Ispagnolu apresurarse Italianu affrettarsi, spicciarsi Tedescu sich beeilen.

debrèsse, debrèssi , avb: diabressi, drabessi Definitzione coitandho, chentza pèrdere tempus Sinònimos e contràrios allestru, impresse / cdh. dipressa | ctr. abbellu Frases si fiat dépiu firmai diabressi, fadiau ca no fiat faina po issu ◊ fetzat debressi! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vite, à la hâte Ingresu in a hurry, soon Ispagnolu de prisa Italianu in frétta, prèsto Tedescu schnell.

ilboligàre , vrb: ilvoligare, irbodhiare, irbolicare, irboligare, irvolicare, isbodhiare, isboligare, isvodhiare, isvoligare, ivoligare, sbodhiai Definitzione apèrrere, istèrrere una cosa imbodhigada o fata a lómboru (o a lobos); foedhare de una chistione coment’e ispiegandhodha; rfl., nau de sa manera de fàere sa cosa, fàere impresse, cun lestresa, cun coidau Sinònimos e contràrios illorigare, ispirigare, istèrrere, istròbere, istrobillai, spodhai / acoidai, ispontziai | ctr. allomborae, imbodhiai / istentare Frases at isvoligadu s'atzola ◊ si nche at irbolicau sa fardeta ◊ est pensandhe a comente irboligare su filu de sa vida sua 2. aiat in mente de fàghere unu discursu difítzile e isvoligadu cun chentu lemas, ma posca at timidu chi l'apataiant in calchi modu cun su professore 3. si no t'irbóligas ti lasso e mi che andho! ◊ cheret chi nos isvodhiemus si cherimus fàghere a tempus! ◊ bi sunt cudhos chi pro s'irboligare de chistiones e pilisos truncant in curtzu: si fuint!◊ cosa de nudha a l'irbolicare sa pràtica de un'amicu suo in ufíssiu!… Tradutziones Frantzesu dérouler, démêler, déployer, se dépêcher Ingresu to unwind, to roll into a ball, to lay, to hurry up Ispagnolu devanar, extender, darse prisa Italianu svòlgere, dipanare, distèndere, spicciarsi Tedescu abwickeln, ausbreiten, sich beeilen.

prèssa 1 , nf, nm: presse, pressi Definitzione bisóngiu de acoitare, de no istentare, de no pèrdere tempus, manera de fàere a sa lestra, in paga ora, fintzes pentzamentu, idea o ispédhiu de fàere lestros, de coitare / min. pressixedha, nau mescamente in su sensu de p. manna, meda, tropu Sinònimos e contràrios acaloramentu, acoitamentu, coidade / cdh. prissichina, ttrs. imprissamentu Maneras de nàrrere csn: leàresi p. = tènnere presse; de pressi, in presse (debressi, impresse), in presses = deretu, coitendhe; èssere impresse = impressidu, tènnere coidadu meda, faghindhe a sa lestra; pònnere p. a unu = apretare, dimandhare de o obbrigàrelu a fàghere lestru, coitendhe, luego; a presse = de innòi a unu pagu, chentza istentare, luegus; pressis pressis = de inoghe a un'iscuta, de inoghe a pagu Frases tenzo presse de arare ca sinono sa terra si che intostat ◊ aisti presse e ti ndhe ses andhadu ◊ eh, una pressixedha chi tenit!…◊ no ti pighit su pressi! ◊ za no ti bochit sa presse, a tie, irmasionadu! ◊ Pepe, sa presse la deves lassare: no podes sendhe topu andhare a fua! (R.Marras)◊ ti at a bociri sa pressi… paris unu tostoinu trebiu! ◊ dèu no pòngiu pressi ◊ pòneli presse, ca sinono si la leat a lecuancas! ◊ don Moritu puru già podet fàghere piús in pressa! ◊ bae, si tenes presse coladiche! 2. a presse tocat a binnennare ca sa ua est cota ◊ faghe impresse, che si mai ndhe apas fatu! ◊ mancari impresse sia, un'iscuta mi apo a sere Sambenados e Provèrbios prb: chini errat po sa pressi si pentit bèni addàsiu Ètimu ltn. presse Tradutziones Frantzesu hâte Ingresu hurry Ispagnolu prisa Italianu frétta Tedescu Eile.

remenàre , vrb: reminare, riminare Definitzione giàresi a fàere, mòvere, andhare in crica de fàere, cricare de coitare, pònnere contivígiu po fàere sa cosa Sinònimos e contràrios apichiare, atoliare, ghilghisare, impiciai, impressighinire, isbrigai, isvirghinzare, reminire, spodhai Frases solu daghi s'arrejonu che torreit a su carvone resesseit a si reminare in su de nàrrere e a ispiegare pilu pilu comente si faghiat ◊ mi frimmo e bido duos reminendhe de si acostare a nois in disizu ◊ faghiant sas laoreras a su rémina rema cun fadiga (Grolle)◊ chin su casifítziu prenu si deviat reminare ◊ li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male Tradutziones Frantzesu se dépêcher, s'appliquer Ingresu to devote oneself, to hurry up Ispagnolu darse prisa, entregarse Italianu sbrigarsi, impegnarsi Tedescu sich bemühen.

«« Torra a chircare