codiàre , vrb: acodiare, cuidare 1 Definitzione lassare agoa a ccn. o una cosa camminandho passandho prus ainnanti, lassare cosa chentza fàere, chentza ndhe dha leare, lassare e bastat coment'e candho unu s'imméntigat, lassare o fintzes acabbare de fàere cosa; andhare aifatu de s'arrastu / no codiare cosa = furai totu Sinònimos e contràrios acadiare, acogiai, cambare, cogiai, coigiare, incoizare, lassai, scaresci / sensai | ctr. pigai, furai Frases essit foras de su semenadu e totora l'intórticat s'aradu o códiat terrinu ancora intreu ◊ su maridu fit mortu e l'at codiada sola chin sos fizos ◊ su teracu si at codiau sa ghistrale ◊ mamma aprontaiat donzi cosa, chena cuidare sas lezes 2. no nche codiabat sa missa mancu pro sas cosas prus bellas de custu mundhu 3. fae e chibudha, basolu, patatu e azu… no codiaias nudha! ◊ de matzone aumentant sos delitos: - no códiat porchedhu e ne anzone (D.Mele) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu laisser qqnqqch derrière soi, oublier qqch Ingresu to omit, to disregard Ispagnolu colar, dejar Italianu lasciare indiètro Tedescu unterlassen, jdn. zurücklassen.
ilmentigàre, ilmentigràre , vrb: ilmentrigare, imentrigare, immenticare, immentigai, immentigare, immentrigare, irmenticare, irmentigare, ismenticare, ismentigare Definitzione essire o pèrdere una cosa de mente; cricare de no arregodare, una cosa, fàere finta de nudha, a manera de no ndhe fàere prus contu Sinònimos e contràrios iscadèssere, obbriviri, olvidai, variai | ctr. ammentare, arragodai, subènnere Maneras de nàrrere csn: bufare abba de imméntiga mundhos = iscarèsciri totu, èssiri conca ischeréscia, no si arregordai prus de su chi si depit fai; immentrigàresi che mortu = iscarescirisí deunudotu de una cosa; lassare a s'immentrigada = cricare de immentigare, lassare chi s'imméntighet Frases si liu namus nois si nche irménticat ◊ ilmentigràndhemi de s'averténtzia, mi so postu in caminu ◊ essendhe allegros, calchi bolta nos immentigamus de s'avilimentu ◊ mi ndhe so irmentigadu de su chi depia fàghere ◊ mi che l'apo totu irmentigadu su chi mi aias nadu 2. fiat pasteri e sétziu in sa mesa pariat chi aiat bufau abba de imméntiga mundhos ◊ naemidhi un’iscuta: dogni borta chi essis paret ca ti giànt s’abba imméntiga mundhos! Sambenados e Provèrbios prb: su perdonare est de sàbios, s'irmentigare de macos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar Italianu dimenticare Tedescu vergessen.
iscadèssere , vrb: iscaèscere, iscaèssere, iscaresce, iscarèscere, iscaresci, iscarèsciri, iscarèssere, scadèsciri Definitzione essire o pèrdere una cosa de mente, no àere o pèrdere ammentu; fàere finta de no arregodare una cosa, a manera de no ndhe fàere prus contu / pps. iscaéssiu, iscarésciu / mi est iscarésciu, m'iscarescit = mi ndhe so irmentigadu, mi ndhe irméntigo Sinònimos e contràrios ilmentigare, obbriviri, olvidai, variai | ctr. ammentare, arregordai Frases oe cussa festa ch'est iscadéssia (A.Marceddu)◊ is ogos serraia iscaessenno annos, dies, oras ◊ apustis de duas dís si ndi fut bell'e iscarésciu ◊ apu sonnau de podi sonai iscarescendimia de cudhas dís de morti (G.Manconi)◊ no mi ndhe apo a iscaresce mai! ◊ a bortas m'iscarescit su chi seu narendu ◊ cudha cosa no t’iscarescit mai! ◊ Sambenados e Provèrbios prb: fae bene e iscaescetidhu, fae male e supenitidhu Ètimu spn. escaecer Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar, descuidar Italianu dimenticare Tedescu vergessen.
olvidài , vrb: olvidare, orbidare, orvidai, orvidare, ulvidare Definitzione immentigare, essire de mente, bogare de conca / su pps. orvidau s'impreat fintzes in su sensu de èssere a s'ispessada; èssere orbidau = no ammentare prus Sinònimos e contràrios ilmentigare, iscadèssere Frases pensa de m'olvidare, abbandhona s'idea chi as leadu! (P.Mereu)◊ canta pro olvidare sa tristura! ◊ Sardos, a costas bos pungo s'isprone ca sezis viles si bos olvidades de su nostru terríbbile dolore (A.Casula)◊ orvido su passadu e abbàido a su tempus benidore ◊ che soe totu orbidau!◊ no olvideis su prantu de is mischinus! 2. apu iscípiu ita fiat cumbinendisí e seu bénniu po s'averti po no si pigai orvidaus 3. no tocat a si fidai: chi ti orvidas ti ndi furant totu! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar Italianu obliare Tedescu vergessen.
scadèsciri , vrb: iscadèssere*, scaresci, scarèsciri, scheresci Definitzione passare, essire de sa mente de una cosa chi s'ischit Sinònimos e contràrios ilmentigare, ischèsciri, olvidai, variai | ctr. ammentare, arregordai Frases cunfessu su chi mi est scherésciu in su cunfessori ◊ seus bècius scadéscius in custa terra scadéscia ◊ no mi apu a scarèsciri mai de is finesas tuas ◊ cussu mi dh'apu scherésciu! Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar Italianu dimenticare Tedescu vergessen.