Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

fiòca , nf: floca, froca Definitzione tàpile, orrughedhu de nie comente calat de is nues candho niat, ladu e fine; s'abru de s'ou iscumbatau cun tzúcuru fintzes a essire biancu nidu e coment’e ispruma / min. frochita, froca minuda a zisa de suchitu; àcua froca = abba astrada, frita meda; fritu (agt) che fioca = fridu meda Sinònimos e contràrios atògia, ispiàtzulu, pàmpula, solla, tadhàine Frases a bàtiles falada est sa fioca, cobertu at pastura, linna e roca ◊ fit una die de iberru mala e frita, fit frocandhe a froca lada 2. po fai sa turta s'abriou si pesat a froca 3. sos iltrunellos sunt acudindhe che a sa fioca, a su gialdinu ◊ totu gallizendhe a chie la podiat bogare prus bella, sas fàulas fint falendhe che a sa froca! (M.Dore) Sambenados e Provèrbios smb: Fiocca Terminologia iscientìfica tpm Ètimu ltn. floccus Tradutziones Frantzesu flocon de neige Ingresu snowflake Ispagnolu copo de nieve Italianu fiòcco di néve Tedescu Schneeflocke.

fiocàda , nf: frocada Definitzione su frocare, passada de nie Sinònimos e contràrios niada 1, niadura Frases in piús de otant'annos, nonnu no ndhe aiat bidu mai fiocadas gai mannas e sighidas Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute de neige Ingresu snowfall Ispagnolu nevada Italianu nevicata Tedescu Schneefall.

ní , nf, nm: nia, nibe, nie, nive Definitzione istídhigu de abba cagiau, astrau, ma chi, a diferéntzia de su gràndhine, at fatu coment'e agúgias a bisura de frore chi formant unu pigighedhu ladu cantu s'unga (froca, upm) o fintzes prus piticu (ma a bortas a suchitu, a farinos piticos) e po cussu arresurtat lébiu, modhe e calat lenu lenu, abbellu, unu pagu coment'e bolandho / min. nivichedhu Maneras de nàrrere csn: fàghere o pònnere nie, leàreche, iscazare o pesàreche su nie; nie russu = a pillu grussu; trubuscada de nibe = traschia de nie; frocos de nibe = tàpiles de froca, solla; selenadu nie = nadu cun istima de ccn., prendha; biancu che nibe = biancu biancu, biancu nidu Frases su nie in montes at fatu a pizu russu ◊ ajozi a fàghere pupones de nie! ◊ fit nibau e sos intzidiadores ant preparau una botza de nibe ◊ frida che sa ní, no dh'iat calau una làmbriga po su mortu! ◊ cada tantu s'ischitzinavat pro che dogare su nive dae supra ◊ su bestiri suu si fuat fatu biancu chei sa ní ◊ prus de su ní est de tímiri sa ciligia ◊ fut giai ispibisiandho unu nie finivini ◊ sa nie in su monte ist arta meda Terminologia iscientìfica tpm Ètimu ltn. nive(m) Tradutziones Frantzesu neige Ingresu snow Ispagnolu nieve Italianu néve Tedescu Schnee.

niàda 1 , nf, nm: niadu 2, nibada, nivata Definitzione su frocare, fàere nie, ma fintzes fritu meda Sinònimos e contràrios fiocada, niadura / nibera Frases est fiochendhe meda: custa essit niada de sas mannas! ◊ tra una ghidhighia e una nibada, su tempus fit colandhe ◊ morzeit sa robba de sa niada manna in cuss'altura ◊ no l'apo a ilmentrigrare mai po cantu duro s'annu de su niadu mannu! 2. inoghe che at sole, ma in cuss'umbrinu bi est sa niada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute de neige Ingresu snowfall Ispagnolu nevada Italianu nevicata Tedescu Schneefall.

niàdu , pps, agt: nibau, niau Definitzione de niare; nau de logu, chi est carragiau de nie, chi est fridu che nie Sinònimos e contràrios fiocadu / astragau, fridu Frases at niadu pagu, ocannu 2. in montes est totu niadu ◊ sicomente fit nibau, sos amicos ant fatu botzas de nibe ◊ bido s'abba iscantada currendhe dae sas cristas niadas ◊ bentu fritu torresit, astraore, e sas serras niadas si fint bidas (P.Sulis)◊ daghi su logu est niau est perigulosu a s'orrúere 3. callentadi, portas sos pes niaos coment'e duos cantos de astrau!◊ sa pitzinna giuchet sos càvanos nivatos de pódhine Tradutziones Frantzesu neigé, enneigé Ingresu snowed, snow-clad Ispagnolu nevado Italianu nevicato, innevato Tedescu schneebedeckt, verschneit.

nibichédhu , nm Definitzione nie, ma pagu, a pigighedhu, de pagu contu, o fintzes fine fine, a granighedhos piticos Sinònimos e contràrios frochita 1, nisotu, pilissapilissa, ranzola, sarighedhu, solloca Tradutziones Frantzesu neige fondue Ingresu sleet Ispagnolu aguanieve, nevisca Italianu nevìschio Tedescu leichter Schneefall.

ranzòla , nf, nm: ranzolu 1 Definitzione frochighedha, nie a farinedhos, fine fine Sinònimos e contràrios frochita 1, grantzola*, nisotu, pilissapilissa, randhinedhu, sarighedhu, solloca Frases fit betendhe ranzola e abba a cadinos ◊ est faghindhe néula, bentu e nues de ranzola ◊ fit die mala de funadas de ranzola e de nie ◊ dogni ranzolu de nie chi che li falaiat subra li faghiat efetu mannu Sambenados e Provèrbios prb: Nostra Segnora de sa cincirriola o faghet bentu o faghet ranzola Terminologia iscientìfica tpm Tradutziones Frantzesu neige fondue Ingresu sleet Ispagnolu nevisca Italianu nevìschio Tedescu Schneeregen.

sòlla , nf Definitzione pigighedhu de cosa pitichedhedha e fine, mescamente de pódhine; froca comente calat a orrugos lados cantu s'unga / s. de pódhini = una de is partes prus fines de su pódhine; s. de nue = nuighedha bianca Sinònimos e contràrios atiza, cadassa, crosta, freadu, itzolla, muga, pagiagoda, tizola, tògia* / abighíngiu, arritzu 1, brutura, fioca, grisu 1, rena, renza, tadhàine / ispiàtzulu 2. is paperis che solla si apatant in su pamentu (F.I.Congiu) Sambenados e Provèrbios smb: Solla Tradutziones Frantzesu grain, fragment, flocon de neige Ingresu speck, snowflake Ispagnolu pizca, copo de nieve Italianu brùscolo, fiòcco di néve Tedescu Körnchen, Schneeflocke.

tadhàine , nm Definitzione su nie comente calat de is nues a orrughedhos lados / leporedhas de t. = tàpiles de froca Sinònimos e contràrios atògia, fioca, ispiàtzulu, solla 2. réndhias sont sas pàrpalas e a s'ischintidha bia de sa mirada rutu est su tadhàine de sa morte Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu flocon de neige Ingresu snowflake Ispagnolu copo de nieve Italianu fiòcco di néve Tedescu Schneeflocke.