Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

alzenína , nf: arzinina Definitzione sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu Sinònimos e contràrios arenúgiu, cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, coatzu, culischedhu, enina, genina, ghinina, ischivozu, pealinu Frases bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu refuse Ispagnolu mondadura Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

cèrfa , nf: scefa Definitzione sa cherridura, sa pagighedha fine chi abbarrat a muntone in s'argiola de comente ant treulau e bentulau su laore; su fundhurúgiu chi faet s'ógiu / trigu de c. = sa fundhana, s'úrtimu chi si ndhe collit Sinònimos e contràrios coàina, coale, mucra, mundidhu, múndulu, scefabi Terminologia iscientìfica msg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu riddling Ispagnolu granzas, borra Italianu vagliatura Tedescu Sieben.

chercúzu , nm: chircuzu Definitzione est su chi abbarrat in s'argiola de sa treuladura de su trigu, sa pàgia prus fine; orrughedhos fines de sa coma de sa linna Sinònimos e contràrios afrantzuchena, arremusulla, chimuza, chirchiza, cífrinu, cruscuza, frataza, pampodha, romasiza, tzimuca, vèglia / chimuza Tradutziones Frantzesu grenaille, crublure Ingresu riddling Ispagnolu granzas Italianu vagliatura, frùscoli Tedescu Spreu.

chirchíza , nf, nm: chischiza, chiscuza, chiscuzu Definitzione orrughedhos de css. cosa e mescamente de linna; moidedha de su foedhare / èssere chiscuza (nau de ccn.)= afrodhieri, bòlliri isciri ammarolla is chistionis allenas Sinònimos e contràrios arrogalla, chercuzu, chimuza, frataza, frustigalla, ischimuza, pampodha, piciualla, tzimuca / bodheta, piscinu Frases ti fetant a chiscuza! ◊ s'ossu a chiscuzu si at fatu! ◊ mi che ant frundhidu che chiscuza 2. est collindhe chiscuza a su fogu ◊ sa chiscuza meda chi bi est afogat su pàsculu 3. no s'intendhet che risos e chiscuzas, ispracadas sentza de àere cabu e coa ◊ est cussu buchimannu chi che at bogadu sa chiscuza, candho nos at agatadu! Sambenados e Provèrbios smb: Chiscuzzu Ètimu ltn. quisquiliae Tradutziones Frantzesu grenaille, criblure Ingresu riddling Ispagnolu salvado Italianu vagliatura, frùscoli Tedescu Spreu.

coamadérzu, coamadórzu , nf Definitzione coa de madrelzu, de su postorzu, de s'argiola, su chi dhue abbarrat in s'argiola apustis incungiau su laore Sinònimos e contràrios coale, coalina, culischedhu, ischivozu, padriedu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grenaille, criblure Ingresu riddling Ispagnolu monda, criba Italianu mondìglia, vagliatura Tedescu Spreu.

cruscúza , nf, nm: curcuza, curcuzu, cuscutza, cuscuza, cuscúzia, cuscuzu Definitzione orrughedhos de calecuna cosa (linna, àteru) Sinònimos e contràrios afrantzuchena, arremusulla, arrogalla, chercuzu, chirchiza*, cífrinu, cuscuzina, fafaruza, fratamuza, frataza, piciualla, pispisa, romasiza, tzimuca, vèglia / cdh. cuscúcia Frases su linnaresu essit in chirca de linna bregadina: chimuza, cotichina, frastamaza, frusia o cuscuzedha ◊ nos ant denegadu una manada de curcuza 2. a su sostre de su chelu dia chèrrere furare unu punzu de cuscuzas de istedhos! ◊ su fiadu famidu in arzola no rispetat ranu e ne cuscuzu ◊ cust'orgosa de sos sónnios meos est intipia de cuscutzas umanas (N.Demurtas) Sambenados e Provèrbios smb: Cuscuzzu Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu riddling Ispagnolu granzas, ahechadura Italianu frùscoli, vagliatura Tedescu Spreu

genína , nf: gerina 1, gianina, ginia 1, ginina, ginínia, girina, zenina Definitzione sa coa de s'argiola, trigu aortitzu, mortu, minudedhu, ammesturu de trigu pitichedhu o segau e pedrighedha (ma dhu narant de àteru laore puru) Sinònimos e contràrios alzenina, cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, coatzu, culischedhu, enina, ghinina, ischivozu, padreri Frases toca, pruga sa girina ca ndi essit un'ànima de peniténtzia! ◊ a boltas li pagat sa faina cun misuras iscassas de ginina (M.Murenu)◊ su columbu si cuntentaiat de sa gianina de su trigumoriscu Sambenados e Provèrbios smb: Gerina, Girina / prb: onzi ispiga at sa parte de sa gianina Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu chaff Ispagnolu granzas Italianu mondìglia Tedescu Spreu.

mundhàza , nf Definitzione àliga chi si arregollet mundhandho, purgadura de is laores Sinònimos e contràrios mundadura / cerfa, coale, coamaderzu, coalina, coana, culischedhu, enina, genina, ghinina, ischivozu Frases in dogni trigu bi at mundhaza ◊ su mare buliadu bombitat mundhaza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rebut, épluchure, grenaille Ingresu refuse Ispagnolu barredura, monda Italianu mondíglia Tedescu Spreu, Abfälle (Pl.).

zenína , nf: genina*, zinina Definitzione sa coa o coígiu de s'argiola, granu de trigu aortitzu, mortu, pitichedhu; is granos de trigu guastos de maladia ammesturaos a pedrighedha chi si ndhe sèberant candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu Sinònimos e contràrios alzenina, cerfa, coale, coamaderzu, coana, culischedhu, enina, ghinina, ischivozu Frases betamus sas zeninas a sas pudhas ◊ apenas faghes débbile un'otina, ca ses de sos poetas sa zenina! ◊ custu ranu est zenina mísciu a paza ◊ una frommixa lu giughet a mossu che ranu de zenina! Tradutziones Frantzesu grenaille Ingresu chaff Ispagnolu mondadura Italianu mondìglia Tedescu Spreu.