abbrigài , vrb: abbrigare 1, abbrigari, arbigai, arvigai, avrigai, obrigai Definitzione orrubiare su ferru in su fogu fintzes a candho essit modhe de dhu pòdere trebballare Sinònimos e contràrios arrubiai, cardiare, cardigiai, incrabigai, ingrujare Frases su sole in istade abbrigat fintzes is pedras ◊ arvigai unu ferru in su fogu ◊ s'arroca pariat chi dh'iat abbrigada su ferreri 2. ananti de unu trébini avrigau, cussu puru est de bonu coru! ◊ at fatu is istampus a su sulitu cun d-unu ferru arbigau Ètimu srd. albicare Tradutziones Frantzesu rendre brûlant, chauffer au rouge, à blanc Ingresu to make red-hot, to incandesce Ispagnolu calentar al rojo, encandecer Italianu arroventare Tedescu glühen machen.

caentàe, caentài, caentàre, caentàri , vrb: cagentare, cagentari, cajentare Definitzione giare o fàere caentu in ccn. logu o a calecuna cosa / caentare sas nàdigas a ccn. = pigaidhu a nadiadas Sinònimos e contràrios acalorire, caglientai, calgentai, cheghentare, iscaentare, iscaldire | ctr. ifridare, sfridai Frases su focu cajentat sa carena isfritia ◊ pica mantas pro nos cucuzare e caentare! ◊ caento s'abba pro sapunare sa criatura ◊ tenent sa linna pro si caentare in s'ierru ◊ corpa ca ti corpo cun cudha bacheta a sa pranta de sa manu… za mi l'at caentada! ◊ s'abba est in su fogu caentendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to warm Ispagnolu calentar Italianu scaldare Tedescu wärmen.

caglientài , vrb: callentai, callentare, cazentare, chellentare Definitzione giare o fàere caentu in calecunu logu o a calecuna cosa, fàere crèschere sa temperadura: nau de animale fémina, bènnere in more, in calore / callentai is origas a unu = mazare, iscúdere Sinònimos e contràrios acalorgiae, acalorire, caentare, cheghentare, iscaentare, iscaldire | ctr. ifridare Frases est callentendusí in su fogu ◊ su soli callentat meda me in s'istadi ◊ est callentendusí is didus cun su súlidu ◊ pigas unu poghedhu de ollu e dhu callentas ◊ cussu fragu bellu chellentat su nasu e su coro! 2. chi si callentat, cuss'animali, dhi ghetaus su mascu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to heat Ispagnolu calentar Italianu riscaldare Tedescu wärmen.

cardiàre , vrb Definitzione giare sa càrdia, callentare (ferru o àteru metallu) fintzes chi essit abbrigau agiummai de s'iscagiare Sinònimos e contràrios abbrigai, arrubiai, arrujire, cardigiai, ingrujare, orruviare 2. ti at a inchèndhere semper de piús a fundhu finas a ti cardiare sa cusciénscia (N.Puggioni) Ètimu spn. caldear Tradutziones Frantzesu chauffer au rouge Ingresu to make red-hot Ispagnolu caldear, calentar al rojo Italianu arroventare Tedescu zum Glühen bringen.

cheghentàre , vrb Definitzione giare o fàere caentu in ccn. logu o a calecuna cosa Sinònimos e contràrios acalorgiae, acalorire, caentare*, caglientai, iscaentare, iscaldire | ctr. ifridare Frases isbàtulant… pro disisperu, istradones de mundhu, andhantanos, a cheghentare dies a sole anzenu! ◊ pro los cheghentare lis dat una tatza de binu ◊ oe za cheghentat su sole! Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to heat Ispagnolu calentar Italianu riscaldare Tedescu wärmen.

imbudhidàe, imbudhidài, imbudhidàre , vrb: ingudhidai, ingudhidare Definitzione fàere budhiu, caente meda (e fintzes abbrigare a fogu) Sinònimos e contràrios budhire, caentare, imbudhighinare | ctr. ifriscare, ifridare Frases su soli a merici calgentat e imbúdhidat che su sàmbini a binti annus ◊ pone sa sartàina a imbudhidare! 2. antighedempus poniant s'ischidone a imbudhidare po che segare s'imbíligu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to heat Ispagnolu calentar Italianu riscaldare Tedescu wärmen.

ingrujàre , vrb: ingruzare, irrujare Definitzione callentare su ferru (o àteru metallu) a puntu de essire orrúbiu; nau de cosas de papare (frutos), essire orrúbios, cotos, lómpios Sinònimos e contràrios abbrigai, arrubiai, arrubiscai, arrujire, cardiare, cardigiai, imbudhidai, irrujire, orruviare | ctr. ifridare Frases sas ancas si li fint pinnigadas e allorumadas che duos ferros irrujados ◊ pro còghere su late in su maninzone, antigamente, ingruzaiant pedras biancas e che las betaiant a mesu 2. sa cariasa est irrujendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer au rouge Ingresu to make red-hot Ispagnolu calentar al rojo Italianu arroventare Tedescu glühend machen.

iscajentàre , vrb: iscallentare, iscazentare, scallentai Definitzione fàere caente meda; nau in cobertantza, arrennegare, artzare sa boghe foedhandho Sinònimos e contràrios imbudhighinare, iscaldire / incaloritzire Frases ti at fatu male a ti pònnere ca fis iscallentau de su caminu 2. nos fimus iscajentandhe in una ripitida de arte, de religione, de poesia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer, échauffer (fig.), enflammer Ingresu to heat, to get hot Ispagnolu calentar, acalorar Italianu riscaldare, accaldarsi Tedescu wärmen, sich erhitzen.

iscaldíre , vrb: iscardire, scardiri Definitzione giare o fàere caente in ccn. logu o a calecuna cosa; ispitzulare, freare sa pedhe a fortza de frigare cun cosa tostada Sinònimos e contràrios acalorire, caentare, caglientai, cheghentare, iscaentare, iscardillare / friai, malandrare | ctr. ifridare Frases in cudhas dies malas de ierru rechedit su fogu a s'iscaldire ◊ acúrtzia a su fogu a t'iscardire! ◊ cun cussa linna faghimis su fogu e nos iscardimis 2. cussa robba tètera mi at totu iscardidu comente tocat sa carre ◊ sas iscarpas noas mi ant iscardidu su cambutzu e pitigadu puru, a su friga friga 3. iscardi custos coros fritos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chauffer, rougir la peau sous l'effet du frottement Ingresu to heat, to redden the skin by rubbing Ispagnolu calentar, enrojecer Italianu scaldare, arrossare la pèlle per sfregaménto Tedescu erwärmen, durch Reiben röten.

scadrigiài , vrb: iscardigiai*, scardigiai Definitzione fàere caente, su si frigare is manos po si dhas caentare; imbudhidare a meda; nau in cobertantza, foedhare cun tzacu, ferenandho, arrennegare / donai una scadrigiada de… = dare una bella passada de… (corpos, presone e gai) Sinònimos e contràrios caentare / abbrigai, cardiare, ingrujare Frases bufa ca ti scadrígiat pagu pagu! ◊ unu tzichedhu de binu ti scadrígiat prus de su craboni ◊ sa genti intrat impriutzia, si scardígiat is manus in su fogu fintzas a dhi torrai carrítzia in trempas 2. scardigendusí sempri de prus, si fiant ghetaus apari, iscarrafiaus e mussiaus Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to heat (up) Ispagnolu calentar Italianu scaldare Tedescu wärmen.

«« Torra a chircare