àlva , nf: alba, arva, balva*, varva Definitzione su pilu grussu chi creschet a s'ómine in cara, de is trempas a is murros e a su gúturu; su tretu a punta de sa cara, in sa barra de fundhu, ananti; foedhandho de erbas e matas, arraighinas fines e longas / s'arba de sa baca, de su boe = sa pedhi chi portant pendibendi in su gúturu; fàghere s'arba (nau de aina) = segai meda Sinònimos e contràrios radichina Frases giughet sos pilos de s'arva che ispidos 2. ite mi tantat chi ti ndhe bogo sa limba suta s'alva! ◊ fróbbidi s'arba, ca zughes cosa de comente fis manighendhe! 3. dae tentu cun cussa lepa, no ti seghes: s'arba faghet, mih! Sambenados e Provèrbios smb: Arba Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu barbe, menton Ingresu beard, chin Ispagnolu barba, barbilla Italianu barba, ménto Tedescu Bart, Kinn.
arèste , nf: arista, erista, irista, rasta 1 Definitzione braba de s'ispiga, su filighedhu longu, téteru, chi faet sa camisa de dónnia granu in s'ispiga de su trigu, de s'órgiu o de àtera erba deasi / min. aristixedha Sinònimos e contràrios listra 1 Maneras de nàrrere csn: iscalaxiu che un'arista (nadu de unu)= finedhedhu, istrízile apunta a s'irzànghere; trigu aresti niedhu = calidade de trigu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. arista Tradutziones Frantzesu arête, barbe d'épi Ingresu arista Ispagnolu arista Italianu rèsta, barba del grano Tedescu Granne.
bàlva , nf: alva, barba, barva, braba, varva Definitzione su pilu chi creschet a s'ómine de trempas a is murros e a su gúturu; su tretu puntudu de sa cara, sa punta de sa barra de fundhu; foedhandho de erbas e matas, arraighinas fines e longas Sinònimos e contràrios baedhu / radichina / cdh. balba Maneras de nàrrere csn: fàghere una cosa che barba de isposu = bene meda; fàere sa braba cun duos corognos = fai is cosas chen'e is ainas adatas; is barbas de su pisci = zenia de alighedhas; barba de pudhu, de caboni = brabas, zenia de nàcaras chi zughet pendhindhe in bula; barba de becu, de craba = tzufu de pilu longu chi zughent suta de sa barra de fundhu; erba de braba = "andropogon hirtus", zenia de erba chi de sa raighina faghent ispàtzulas; fai barba (faedhendhe de àrbures)= bogare, pònnere raighinas; brabas de soli = raighinas subra subra, a paris a terra; abbarrai a barba asciuta = cun d-unu prammu de nasu, chentza su chi s'isperaiat 3. in terra letu adatu apo agatadu e balvas apo postu e so naschidu Sambenados e Provèrbios smb: Barba Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. barba Tradutziones Frantzesu barbe, menton Ingresu beard, chin Ispagnolu barba Italianu barba, ménto Tedescu Bart, Kinn.
nàbras , nf: nabres, narbes, narvas, navras, navres Definitzione prendhas chi si apicant in is origas; genia de arracadas o figas chi essint in su tzugu, asuta, prus acanta a su gúturu, a crabas e brebès e abbarrant pendhendho coment'e duos lorinchinos Sinònimos e contràrios aricina, arra, arracada, loritzina, pendhulica, pitoriga / nàcara 1, nàidi, navrada Terminologia iscientìfica prd Ètimu ltn. inaures Tradutziones Frantzesu boucles d'oreilles, barbe (zool.) Ingresu earrings, wattles Ispagnolu pendiente, barba Italianu orecchini, bargìgli Tedescu Ohrringe, Lappen, Ziegebart.
nàcara 1 , nf Definitzione prendhas chi is féminas si apicant a origas; genia de arracadas o figas chi essint in su tzugu, asuta, prus acanta a su gúturu, a crabas e brebès e abbarrant pendhendho coment'e duos lorinchinos Sinònimos e contràrios aricina, arra, arracada, pendhulica / figas, nabra, naera, nàidi 2. medas crabas zughent sas nàcaras e fintzas carchi berbeghe Terminologia iscientìfica prd Tradutziones Frantzesu barbe (zool.) Ingresu curb Ispagnolu pendiente, barba Italianu barbazzale, téttola Tedescu Ohrringe, Lappen, Ziegebart.
prúdha , nf Definitzione su granu de su moriscu lómpiu e àrridu fatu a orrosa, crepau apertu comente iscópiat coendho in su fogu Sinònimos e contràrios panincedha, rosellita Terminologia iscientìfica mng Tradutziones Frantzesu barbe à papa Ingresu popcorn Ispagnolu palomita Italianu pop - corn Tedescu Pop-corn.
ràsta 1 , nf: areste*, erista, reste 1, rista Definitzione su filighedhu longu, téteru, arrasposu, chi faet sa terga o camisa de dónnia granu in s'ispiga de su trigu, de s'órgiu o erbas de cussa genia Sinònimos e contràrios listra 1 Frases sas ispigas s'ibboidaiant, bi restaiat solu sa reste e trigu no in logu ◊ su trídicu cheret ispozau de sa rasta ◊ giughet paza e rista dogni mannuju, s'annada bona s'ischit a s'incunza ◊ s'orzu si ghirghinzavat pro che li catzare sa rista Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu arête, barbe d'épi Ingresu arista Ispagnolu arista Italianu rèsta, barba del grano Tedescu Granne.