ammalliàre , vrb Definitzione seberare una cosa male, chentza crabbu, chentza gustu Frases m'abbàida ite arratza de bestimenta chi si at amalliadu, putzidha! ◊ za ti l'as ammalliada sa cosa, balla!…◊ za si l'at ammalliada, sa fémina, a si leare un'isenta a muzere!…◊ za ti l'as ammalliada s'ora de chircare zente, a mesanote! Tradutziones Frantzesu choisir sans goût Ingresu to choose without taste Ispagnolu elegir sin gusto Italianu scégliere sènza gusto Tedescu ohne Geschmack wählen.

elessiòne , nf: eletzione, eletzioni Definitzione su isceberare o fàere essire de is candhidaos faendho a votos candho si depent giare incàrrigos a manera demogràtica Frases sas eletziones si fuint fatas cun candhidados noos ◊ funt acanta is eletziones e caras allirgas essint in televisione po cumbínchere sa gente a dhos votare ◊ candu eletzionis ci at comunalis, oi ca ci funt in bidha mia, medas amigus si feus rivalis! (G.Zedda) Tradutziones Frantzesu élection Ingresu election Ispagnolu elección Italianu elezióne Tedescu Wahl, Wahlen (Pl.).

eligíre , vrb Definitzione fàere is eletziones, votare po isceberare is candhidaos chi depent pigare un'incàrrigu / pps. eletu, elígiu Sinònimos e contràrios elèzere Tradutziones Frantzesu élire Ingresu to elect Ispagnolu elegir Italianu elèggere Tedescu wählen.

isceberài, isceberàre , vrb: ischeperare, isciberae, isseberare, isseperare Definitzione pigare castiandho cale, ccn. cosa precisa, sa chi paret méngius o chi torrat paris cun calecunu critériu, sa chi andhat bene a un'iscopu, o fintzes pigandho e bogandho de mesu de àtera cosa totu diferente, distínghere Sinònimos e contràrios asseperare, sceberai, iscedhai, iscerai, istagiai Frases custos zòvanos facant comente cherent, ca tocat a issos a isseperare ◊ at cumbintu su maridu chi su fizu fit isseperendhe su zustu ◊ at cricau e isseberau sa menzus nave ◊ tue depes isceberare, no a che orrúere in sa peus arratza! ◊ a isciberae si andhat a sa preda de s'erriu! 2. chi abbaidaus bene, in mesu issoro no che isseberaus unu pastore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu choisir Ingresu to choose Ispagnolu elegir, escoger Italianu scégliere Tedescu wählen.

iscerài , vrb: ischerai, ischerare, ischeriare, ischiliare 1, scerai Definitzione seberare su mele de sa chera, ma impreau mescamente coment'e seberare, separare cosas diferentes, arrennèscere a bíere, distínghere Sinònimos e contràrios assebeltare / cherrintzonare, chirrare, isceberai, isempricare Frases s'ànima est aici ligera chi mancu s'iscerat ◊ sas annadas fint malas e pagu si podiat ischeriare it'còghere! ◊ non fis mai istracu ischiliendhe su ranu bonu (A.Sotgiu)◊ arratza de fusti chi as iscerau! ◊ cheret ischeradu su trigu po parare arratza ◊ ti as a iscerai unu de custus giòvunus ◊ no arrannessu a ischerai s’unu de s’atru 2. su sale ischeriadu de tzertas tzucas no mezorat su gustu de su sugetu (V.Mura)◊ tui fiast bona e iscerada ◊ su bistimentu de is erricos s'ischeràt ca teniant prus càmbios ◊ cudhu giai est issu: tanti no si che ischerat…! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu choisir, discerner, distinguer Ingresu to choose, to distinguish Ispagnolu escoger Italianu scégliere, cèrnere, distìnguere Tedescu wählen, aussuchen, unterscheiden.

sceberài, sceberàri , vrb: scioberai, sebarai, seberai, seberare, seperare, severare Definitzione pigare e pònnere a parte, abbandha una cosa de un'àtera; pigare su bonu, su méngius e lassare su malu, su peus, su metzanu, pigare ccn. cosa precisa chi torrat paris cun calecunu critériu, sa chi andhat bene a un'iscopu, o fintzes arregollendho de mesu de àteras; foedhandho de frores o de matas de frutuàriu, iscúdere o lassare andhare su frore e ingendrare su frutu, chi deasi si cumènciat a bíere / seberai/-are bijos, angionis, crabitos = pònnere abbandha dae sas mamas pro no che lis súere su late Sinònimos e contràrios asseperare, chirrare, isceberai, iscedhai, iscerai, istagiai / acorruntzulare | ctr. ammasturai, meschiare Frases seis prontus a sceberai s'arritzu in su cossu, ma nc'ingurteis unu cammellu intreu! ◊ po issa no nc'est calidadi de seberai, no sèberat ratza, mannus o pitius ◊ candu passais in mesu de is froris seberai is peis po no ndi apetigai 2. as seberadu bene, cojendhe: as leadu una prendha de fémina! ◊ si at seberadu su menzus fiadu dae mesu de s'ama ◊ mi tiro unu frore: in mesu de sos chentu che sèbero s'orrosa… ◊ sciobera sciobera, su peus nd'iscerat ◊ cussa cosa est totu amméschiu: ndhe cheret seberada sa parte bona e frundhida sa mala ◊ ti ponzo a severare in mesu de duos coros: su chi cheres ti lea! ◊ est bellu, severadu che ispiga de trigu 3. sa cariasa, sa pira, su frutuàriu como est totu seberendhe ◊ su fiore chi zughiat, s'àrbure, l'at seberadu totu ◊ s'àchina est seperendhe ◊ in su pàltinu nou sa ua est severendhe… Sambenados e Provèrbios prb: a cuadhu donau no scioberis piu Ètimu ltn. seperare Tradutziones Frantzesu séparer, choisir, nouer (bot.) Ingresu to divide, to select, to set Ispagnolu elegir, seleccionar, transformarse el ovario en fruto Italianu separare, scégliere, selezionare, allegare (détto di piante) Tedescu trennen, wählen, auswählen, ansetzen (Bot.).

scerài , vrb: iscerai* Definitzione coment'e chirriare, seberare, arrennèscere a bíere, a bíere crara, distinta, una cosa de un'àtera Sinònimos e contràrios chirrare / allampare, assebeltare, distínghere, isceberai, semodare Frases po fai carrus tocat a scerai s'ílixi prus bellu ◊ as a scerai a plaxeri tuu un'arti o unu mestieri ◊ luxi de vida mia, isceti istedhus de òru in celu ti ndi sceru! ◊ scera totu custu lori e poni a parti a muntoni a muntoni! ◊ donna Cristina scerendi scerendi est abarrada bagadia! 2. in su murriadrosu càstiant pubas chi aditzu si scerant (D.Maccioni)◊ no s'iscít ita maladia tenit: po immoi no si scerat nudha ◊ Deus bit fintzas su chi no si scerat ◊ su campanibi dh'eus a tingi in biancu po si scerai de atesu fintzas a su noti ◊ ajaju no mi scerat de is atrus piciochedhus ◊ est príngia ma no si scerat ancora nudha Tradutziones Frantzesu choisir, apercevoir Ingresu to choose, to make out Ispagnolu elegir, divisar Italianu scégliere, scòrgere Tedescu wählen, erblicken.

votài , vrb: botare 2, votare Definitzione giare o betare su votu; cumandhare Frases votassiones za bi at ma no sunt totu sos chi andhant a votare ◊ nosu votendu aici difendeus a tui puru! ◊ pòburu, cumbati sa sarda batàglia, no dhus vòtisti prus, piga puntíglia! (G.Zedda)◊ cussos, canno benit su períudu de los votare si betant a purpas mortas che astores! (G.Tilocca) 2. no bi votat niunu in sa pelsone mia: ndhe fato su chi chelzo! Tradutziones Frantzesu voter Ingresu to vote Ispagnolu votar Italianu votare Tedescu wählen.

«« Torra a chircare