farrànca , nf: afarranca, farrunca, franca Definitzione sa manu (o pei de ananti) de un'animale chi giughet ungas longas acancarronadas e a punta, ma fintzes sa manu de sa gente cunsiderada furunca; aina totu a gàncios acapiada a una fune po ndhe piscare calecuna cosa orruta a s'abba in is putzos, o fintzes de pònnere apicada in barracu po apicare cosa; genia de pane chi si faet a Pasca coment’e pipia (e po is pipias); un’arratza de arangiolu / min. francutza, francutzedha Sinònimos e contràrios branca*, manu / aranca, arràncula, farrasca, frascada, scarràfiu / farrancada / frucàrgia Maneras de nàrrere csn: betare sa franca = aungrare, furai; betare francas a unu, a una cosa = pònniri is manus, ghetai is manus apitzus, afracai; giogare in francas de… = arrúiri o incapitai in manu de…; pònnere a francas a susu = pònniri o girai a brenti a susu, a branculimbesse Frases su pisitu fait curri su lómburu cun is farrunchedhas ◊ eite si cuss'animaledhu giogat in francas a s'astore!…◊ ita chi m'intras in farruncas!…◊ si mi giogas in francas no t'iscapo! ◊ su cane at iscovacadu sa cosa cun sas francas 2. cussu fit in ziru chirchendhe carchi valentesa pro betare sa franca ◊ po ti nd'iscadrancai de su letu tocat a ti dhu furriai a farrancas a susu! Sambenados e Provèrbios smb: Franca Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu patte, griffe Ingresu leg, claw Ispagnolu pata, garra Italianu zampa, artìglio Tedescu Tatze, Lauf, Klaue, Fang.

gàlia , nf: gàliga Definitzione is catolas o unghedhas de is animales chi portant is peis a duas perras (es. brebè, porcu, boe, craba); a logos fintzes annoigadórgiu Sinònimos e contràrios ungedha, ungrale Frases bi at crapas chi iscudent issédhidos peri de deche metros catzandhe fogu dae gàligas! ◊ si provaes a intrare a un'ufíssiu prúbbicu sa chenàpura no si acatat gàliga de cristianu! Ètimu ltn. caliga Tradutziones Frantzesu onglon Ingresu ungula Ispagnolu pezuña Italianu ungula Tedescu Klaue.

ungèdha , nf: unghedha, ungredha Definitzione sa catzola de unos cantu animales, a pígiu de corru grussu meda chi portant in pódhighes (unu ebbia su cuadhu, s'àinu, duos sa craba, sa brebè, su boe) a manera de pòdere camminare Sinònimos e contràrios gàlia, ungrale Frases usciandhe su mannale ndhe li moiant sas ungedhas, sa coa, sas puntas de sas urícias ◊ abbruschiendi etotu tocat a ndi dhi bogai is unghedhas, a su procu Sambenados e Provèrbios smb: Ungredda Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu onglon, sabot Ingresu nail, hoof Ispagnolu uña, pezuña Italianu ùnghia, zòccolo Tedescu Klaue, Huf.

«« Torra a chircare