ràndha 1 , nf Definitzione sa sonu sorrogau chi s'intendhet in is prumones (bruncos) candho funt prenos de mucu; su sorrogu de chie est morindhosi (a logos narant custu foedhu a ispantu in su sensu lampu!, raju!, oh, raju!) Sinònimos e contràrios acra, pilisca 1, póleu, sarragu 2. sa randha de sa morte 3. oh randha, longas abberu custas tzudhas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu râle, grincement Ingresu wheeze, deadrattle, screeching Ispagnolu estertor Italianu ràntolo, stridóre Tedescu Röcheln.

tírriu , nm: cérriu, tzérriu* Definitzione boghe arta, forte, coment'e brigandho, tzerriandho (ma fintzes boghes de animales); sonu malu de cosas chi girant e frigant apare Sinònimos e contràrios tichírriu, tirju Frases tírriu de tonca, de istria, de gatos ◊ nues de corroncas sunt pitulandhe tírrios assustados ◊ intenno su tírriu de s'ape volanne Tradutziones Frantzesu grincement Ingresu creaking Ispagnolu chirrido Italianu cigolìo, stridóre Tedescu Knarren, Kreischen.

trachédhu , nm: traghedhu, tróchedhu Definitzione su trachedhare; sonu coment'e de cosa àrrida e tostada segandho / t. de dentes = tzàcurru fatu a dentes faendho mòvere is barras a dentes sidhias Sinònimos e contràrios istrachidhadura, rúmulu, tràchida, trachidada, tzacarrada, tzacàrridu Frases unu corbu a trachedhu mi che ischidat de irbotu ◊ sont mannicanne tzuculate a tróchedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta, a lucore de luna in s'istula a gramuzu e a trachedhu ◊ su pane de fresa àrridu si mànigat a traghedhu ◊ candho sas berbeghes remuzant ossu de olia s'intendhent a traghedhu 2. Elias si aiat intesu sa carena artudhada e si fit torrau a sèdere a trachedhu de dentes (S.Spiggia)◊ in sa mandra s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu de barras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépitement Ingresu creaking Ispagnolu estallido, chisporroteo, crepitación Italianu crepitìo, stridóre, scròcchio Tedescu Geknister.

tzichírriu , nm: insichírriu, tichírriu, tzinchírriu, tzirríchiu Definitzione genia de sonu de linnàmene faendho isfortzu, de cosas de ferru, de ossu (is dentes), de cosa chi si movet a fortza (es. apertura, in is grofales); fintzes tzérriu forte de animale e de gente a lamentu Sinònimos e contràrios cérriu, ischéliu, tírriu, tzancurru Frases su tzichírriu de cussa nai chi sàntziat mi narat ca seus in atóngiu ◊ camminat totu a tzinchírrios cun is botinos de cromo noos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grincement Ingresu creaking, chirping Ispagnolu chirrido Italianu cigolìo, stridìo, stridóre Tedescu Knarren, Kreischen.

«« Torra a chircare