abarrài , vrb: abbarrae, abbarrai, abbarrare, abbarrari Definitzione su istare in su matessi logu, de unu matessi betu, fintzes arrèschere, firmare, e nau de cantidade in su sensu de avantzare, coigiare: a logos abbarrare bolet nàrrere incracare, abbatigare Sinònimos e contràrios addurae, afrimai, aparare, arreare, aturai, imbarare, rèzere, stentai / avansare 1, soberare / abbaticare, incalcare | ctr. andai Maneras de nàrrere csn: andai, andhare o istare abarra abarra = caminare a su pasa pasa, a su frimma frimma; abbarrare a su chi faghet s'àteru = leare pro bonu o atzetare su chi faghet o cheret s'àteru; abbarrai po perda de fundamentu = abarrai po niali, a pedra ’e cadhigare, a pedra ’e sètzere, pro sempre (nadu a irfutimentu); abbarrai in faci a unu = rispòndhereli, mostraidhi is dentis; abarrai inténdius = abarrai de acórdiu; abbarrai a manus arréndias = istare a manos iscutas, chentza fàghere nudha; abbarrai in parada = frimmàresi pro abbaidare, istare frimmos abbaidendhe; abbarrai a barba asciuta = cun unu prammu de nasu, chentza su chi s'isperaiat; sunfriri de carru abbarrau = andhare de su corpus a pelea, èssere tupados, frimmos de andhare de su corpus; èssiri abarraus (agt.) = che fatos e lassados, che nemmos, èssere chentza intiga peruna Frases abarras innòi o ti ndi andas? ◊ si abbarrades chenamus paris ◊ abarra firmu!, abbarra mudu!, abbarra trancuillu!, abbarra cun Deus! ◊ seu abarrau prexau de custa cosa ◊ si sighit deosi cussu abbarrat istrupiau ◊ candu mi crocu a meigama abarru totu sa noti fúrria fúrria ◊ isse ischit abbarrare a cadhu ◊ de totu cussa cosa no ti at abarrau nudha 2. l'apo posta bene, cussa cosa, ma no abbarrat ◊ su giuo s'est abarrau in sa pesada ca fut tropu su gàrrigu 3. in su tempus chi dhi abarrat depit fai custu! ◊ no dhi fut abarrau nudha de su chi iat pigau ◊ ti che as ispéndhiu totu e ses torrau a bidha a ti aprecare, ca assumancus cussu innoghe ti est abbarrau! ◊ chi ti dha papas tui, sa cosa, no ndi abarrat a mimi! ◊ candho ndhe bogat s'ispesa, ite dhi abbarrat? 4. funt abarraus, in custa bidha, assinuncas podenta fai assumancus calincuna festa po portai genti! Sambenados e Provèrbios prb: mezus carru annanne chi no carru abbarradu Tradutziones Frantzesu rester Ingresu to stay Ispagnolu quedarse Italianu rimanére, permanére Tedescu bleiben.

aturài, aturàre , vrb Definitzione su istare o abbarrare in su matessi logu o de unu matessi betu o manera Sinònimos e contràrios abarrai, addurae, afrimai, imbarare | ctr. andai, tocai 1 Frases est aturara sola in pratza ◊ depit aturai atentu ◊ po totu su merí est aturada citia ◊ si su trémulu est giagadu meda, aturat pitzigadu in sa tassita (G.Addis) 2. mi funt aturaus cuatru sodhus Sambenados e Provèrbios prb: aturai in sa pinta giusta, in sa pinta ereta Ètimu ctl. aturar-se Tradutziones Frantzesu rester Ingresu to stay Ispagnolu quedarse Italianu restare, rimanére Tedescu bleiben.

ifiudàre , vrb: imbiudare, infiudai, inviudai Definitzione abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po morte de s’unu o de s’àtera Sinònimos e contràrios imbatiare, sciudai, sviurai Frases apena s'est imbiudau at béndhiu su bestiàmene ◊ mi seo immalaidada meda e fust acanta de t'ifiudare! ◊ s'ómine chi s'ifiudat no torrat prus de giudu ◊ cumenti est chi ti ses infiudada? Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu être veuf Ingresu to be left a widow (er) Ispagnolu enviudar Italianu rimanére védovi Tedescu verwitwen.

inciassàre , vrb Definitzione pònnere o abbarrare istrintu in mesu de duas cosas coment'e istrecandho Sinònimos e contràrios aggafiare, incasciae 2. in sa ruta de su muru so restadu inciassadu tra duos cantones Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rester pris, s'accrocher Ingresu to get entangled Ispagnolu enredarse, engancharse Italianu rimanére impigliato Tedescu verfangen bleiben.

«« Torra a chircare