achídu , nm: achitu Definitzione agiudu, su chi si ndhe tenet o bogat, de bonu, de calecuna cosa; cosa chi si ponet po ndhe mantènnere un'àtera coment’e puntedhu, arraiga, o fintzes sustentu, alimentu; in cobertantza, dannu mannu Sinònimos e contràrios agiudu, balanzu 1, lucru / arradicra, cerboni Frases si mi dades achidu faghimus custa faina ◊ ne achidu e ne ondra ti istrinant daghi rues! 2. su sarmentu nou sentza achidu no si rezet ◊ debbilesa sentza achidu no dat cunfortu a sa mente (B.Asili)◊ tue tantu adorada lassas de domo su nidu, tue chi cun dulche achidu sos passos mi sustenias! 3. za l'at tentu s'achidu, siscuru, a che li mòrrere sa muzere!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu profit, avantage Ingresu advantage, profit Ispagnolu provecho Italianu ùtile, vantàggio Tedescu Nutzen.

allibbiaméntu , nm: allibiamentu Sinònimos e contràrios gaju, gódiu, gosa, gosamentu, isciúscia, ispaju, lobru, reconsizu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaisir, jouissance Ingresu profit, enjoyment Ispagnolu provecho, beneficio Italianu godiménto, profitto Tedescu Genuß.

badàgnu , nm: badàngiu, badanzu, balàngiu, balanzu Definitzione torracontu, benefíciu chi si ndhe tenet de calecuna cosa; segundhu comente si narat, bolet nàrrere dannu Sinònimos e contràrios badagnu, gadagnu*, gagnu, gualanzu, intróitu, lucru, profetu, torracontu / achidu | ctr. dannu, példua Frases ite badagnu ndhe godis ca s'aera est sana! ◊ balanzos de cocoi… aficos mortos: su tantu de si campare! ◊ divide su badanzu ca su fundhu est su meu! ◊ bois de balanzu perunu a domo no ndhe sezis batindhe 2. odheu, fizu meu, no ti gherres cun neune, no mi batas balanzu!… Tradutziones Frantzesu gain, bénéfice Ingresu gain, earnings Ispagnolu ganancia, beneficio, provecho Italianu guadagno Tedescu Gewinn.

giuaméntu , nm Definitzione su giuare, su serbire a calecuna cosa de bonu, fàere bene Sinònimos e contràrios giudu, ingiuamentu, probamentu, prode, próigu Frases custa mexina no fait giuamentu perunu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu avantage, utilité Ingresu benefit Ispagnolu provecho Italianu giovaménto Tedescu Nutzen.

giúdu , nm: zudu Definitzione su serbire, su bàlere o èssere bonu de unu o de una cosa: si manígiat prus che àteru in sa nada èssere de g. / èssiri cosa de giudu = cosa de tzou, bonu, capatzu, àbbile, cabosu, de pòdere serbire, chi giuat Sinònimos e contràrios giuamentu, valore, valuda, zua 1 Frases at méritu pro àere fatu òperas de giudu (F.Paba)◊ ajó torrade, giòvanos de preséntzia e de giudu! (B.Trudhaju)◊ cussus no fadiant faina de giudu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ nci dh'ant ispotallitada, poita no fiat cosa de giudu! ◊ su istimentu fut pagu de giudu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu valeur, utilité Ingresu esteem, use Ispagnolu valor, utilidad, provecho Italianu prègio, utilità, giovaménto Tedescu Wert, Nützlichkeit, Vorteil.

lúcru , nm: lúcuru Definitzione torracontu, profetu, benefíciu, arresurtau bonu chi si ndhe tenet de calecuna cosa Sinònimos e contràrios badagnu, balanzu 1, gadagnu, gagnu, gualanzu, ingogna, profetu, torracontu | ctr. pérdia Frases sos terrinos no dant lucru mancu a sos pastores ◊ de su tou malu operadu, ite lúcuru ndh'as tentu? ◊ bae a istudiare, fizu meu, e assumancu chi siat cun lúcuru! ◊ a ite tiat èssere a triballare chentza lúcuru?! ◊ si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas lúcuru meda Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu gain, lucre, avantage, profit Ingresu gain, profit Ispagnolu lucro, provecho Italianu lucro, profitto, vantàggio Tedescu Gewinn, Vorteil.

pròde , nm: proe, proi Definitzione cosa de bonu, torracontu po ccn., nau mescamente in augúrios Sinònimos e contràrios giuamentu, probamentu, próigu / cabbale, frutu Maneras de nàrrere csn: bonu proe! = augúriu chi si torrat a chie at nadu "Saludu!" bufendhe; bonu proe ti fatat! = si narat fintzas candho unu no bi podet fàghere prus nudha, no si ndhe podet pagare de unu dannu o male chi li ant fatu; pònniri in proi su dinai, sa cosa = ispèndhere cun cabu, pro cosas de zudu Frases a proe insoro su de totu impreant, títulos altos a trampa si dant ◊ po no ndi tenni proi, gravellu, ti apu amau! ◊ tota sa vida sua l'at impreada a proe de sa zente sarda ◊ logres bonos proes! ◊ allegru indovinendhe su beneditu proe (A.Casula)◊ ita malu proi, ita légiu pratu! 2. bonu proi ti fatzat… che s'ambuatza a is gatus! ◊ sa fortuna fut tocada a Luisicu e nemus fut imbidiosu: bonu proi dhi fatzat! ◊ bonu prode e saludu! ◊ bonu prode bos facat su meda brostu! ◊ bonu proe ti fetat chi mi che ses fuidu: ma si m'intras in ungras!… 3. at comperau sa televisioni: ge dh'at postu in proi su dinai!… Sambenados e Provèrbios prb: sa cosa furada no fait mai proi Ètimu ltn. prode Tradutziones Frantzesu profit Ingresu cheerio Ispagnolu pro, provecho Italianu prò Tedescu Vorteil.

profétu , nm: profitu, prufetu, pruvetu Definitzione su lúcuru, su chi si ndhet bogat o tenet de bonu de una faina e de totu su chi si faet: cun prus precisione est su badàngiu netu de s'atividade produtiva, de su trebballu Sinònimos e contràrios badagnu, gadagnu, gagnu, gualanzu, lucru, torracontu / benefíssiu, brofetu | ctr. példua, pérdia Maneras de nàrrere csn: genti, ómini de profetu = de cabbale; bogai p. = bogàrendhe su lúcuru Frases de su tempus chi at passadu imbreagu no ndhe at a tènnere profetu perunu ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza pro nachi ndh'àere achistu e profetu (M.Murenu)◊ sa Sardigna no ndh'at profetu de cúrrere fatu a partidos italianos! ◊ sa mexina ti at fatu profetu ◊ chi s'alimentu nosi serbat de profetu! ◊ Adamu no at connotu su profetu chi li at cossizadu s'Onnipotente! 2. chini cantat in letu est genti de pagu profetu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ apu domandau a pressonas de profetu ◊ fatzu papau e torrau: gei mi ndi ponit de profetu!… Ètimu itl. profetto Tradutziones Frantzesu profit Ingresu profit Ispagnolu provecho Italianu profitto, utilità Tedescu Gewinn, Nutzen.

próigu , nm Definitzione totu su chi est de bonu, de agiudu, chi faet bene, proe Sinònimos e contràrios giuamentu, probamentu, prode Frases si faghes custu già est a próigu e biadia tua ◊ de totu su chi faghet no ndhe tenet próigu perunu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu avantage, soulagement Ingresu relief Ispagnolu provecho, beneficio Italianu giovaménto, ristòro Tedescu Nutzen.

torracóntu , nm Definitzione cosa chi torrat a contu, cabbale, badàngiu, frutu, cosa de bonu chi si ndhe tenet fintzes in su sensu de andhare méngius, de èssere prus cumbeniosu Sinònimos e contràrios badagnu, gadagnu, gagnu, gualanzu, lucru, profetu / cumbénia | ctr. pérdua Frases sa zente crobaiat prus torracontu a si leare cartzamenta fata Tradutziones Frantzesu avantage, profit Ingresu profit Ispagnolu interés, provecho Italianu tornacónto Tedescu Nutzen.

«« Torra a chircare