allúta , nf Definitzione su allúere (de su fogu, de una lughe o àteru, fintzes de su pentzamentu); dificurtade manna, su si agatare in apretu o arriscu malu Sinònimos e contràrios acispada, aframata, alluchetada, allumada, tenta / apretu, arriscu Frases s'alluta chi at fatu su fogu, za at coitadu a budhire, s'abba! ◊ in tzertos momentos si at coment'e un’alluta de atuamentu (N.Falconi) 2. si ndhe aiat bidu, de allutas, in sa vida sua: a candho at bidu bochindhe zente, a candho s'est agatadu in gherra, a candho che lu fit trazendhe su riu! ◊ si ndhe at bidu, de allutas, Pontetzu: pessa chi l'apo connotu deo a che li colare s'abba fintzas subra! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flambée Ingresu serious danger, burst of flame Ispagnolu llamarada, peligro Italianu fiammata, grave perìcolo Tedescu Flamme, große Gefahr.

búra , nf Definitzione s'ària budhia chi dhu'est aintru de su forru allutu; sa buca de su forru (su mesu arcu fatu a matones), su forru etotu Sinònimos e contràrios afrachesa, cardana, fache 1 / forru Frases in su furru bi at tropu bura 2. bubbullancas, tzoedhos, tzurumbones si únfiant che pane intro de sa bura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flamme Ingresu blaze Ispagnolu llama, llamarada Italianu vampa Tedescu Lohe.

cadharída, cadharíga , nf Definitzione cosa chi si pesat in artu e coment'e a brínchidu (fogu, abba) Sinònimos e contràrios fiamarida, fracarida, pampada Maneras de nàrrere csn: cadharidas de risu = risu a meda; pesàresi a cadharidas (nau de ccn.)= tzerriai cun arrennegu Frases su chi no distruent sos bentos lu distruent sas cadharigas de su fogu ◊ si bidiant sas cadharidas e medas no si sunt acurtziados timindhe de che abbarrare brujados Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saut démesuré, flot, flambée Ingresu excessive jump Ispagnolu llamarada, chorro Italianu salto sperticato, flutto, fiammata vorticósa Tedescu hochaufgeschossener Sprung, Woge, Stichflamme.

fiamarída , nf: fiammarida, framarida, frammarida Definitzione fogu tenendho a meda chi faet unu sonu a tzacurradas mescamente candho abbruxat matedu friscu, cun fràmula arta meda; in calecunu logu frammarida dhu narant a su panarighe Sinònimos e contràrios cadharida, fracarida, pampada / panarighe Frases framaridas de fogu mi essint dae pes! ◊ sas framaridas si ndhe intendhiant a bidha, de cantu fit andhendhe su fogu in logu de malesa ◊ bidiaimus sas framaridas a dedie dae tesu: conta tue ca ndhe fit brusiendhe de bene de cosa, cussu fogu!… Ètimu ctl. flamarida Tradutziones Frantzesu flambée, jet de flammes Ingresu burst of flame Ispagnolu llamarada Italianu fiammata, vampata Tedescu Aufflammen.

framiàda , nf Definitzione pampada de fogu tenendho, fràmula Sinònimos e contràrios aframmarjada, cadharida, fiamarida, gliamada, iframiada, pampada Frases sas framiadas de sa bomba ant brusiadu bidhas e tzitades Tradutziones Frantzesu flambée Ingresu burst of flame Ispagnolu llamarada Italianu fiammata Tedescu Aufflammen.

pàmpa , nf Definitzione fogu tenendho, sa fràmmula chi faet su fogu allutu; in cobertantza, genia de sentidu forte chi si provat / iscapai p. = tènnere (nau de su fogu) Sinònimos e contràrios fiaca 1, fiamarida, fiamma, fiara, gliama, vampa Frases truncus e àstuas boghint pampas de fogu biu! ◊ unu chi est intregau a is tiaus bogat de buca pampas de fogu ◊ a candu s’est inténdiu unu frúsiu de bentu e una pampixedha de fogu ndi est calada asuba de ognunu ◊ cussus cambus funt tenendi a pampa manna ◊ comente bient sas pampas de su fogu fuiu, ndhe iscossant duas naes e current po azuare sos massajos a dh'istudare 2. in coro cun s'issoro finivini bi at pampas dolorosas (A.Serra) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu flamme, ardeur Ingresu flush Ispagnolu llamarada Italianu vampa Tedescu Lohe, Glut, Hitze.

pampàda , nf: pampara Definitzione fogu tenendho meda, abbruxandho a fràmmula manna, fintzes lughe chi si alluet a bisura de lampu Sinònimos e contràrios aframata, aframmarjada, fiamarida, frachetada, iframiada, lamada 1, lametada, pampasada / lampada Frases allueus una pampadedha de fogu 2. seu in s'abetu de una pampara de prexeri ◊ is fuedhus dhi essiant de buca che pampadas de fogu 3. a sa pampada de is lampus, Anselmu iat connotu unas cantus giòvunas de bidha (I.Lecca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hautes flammes Ingresu blaze Ispagnolu llamarada Italianu vampata Tedescu Aufflammen.

«« Torra a chircare