fichídu , pps, agt: fichitu, fichiu Definitzione de fichire; chi est postu prantau (o fintzes chi est sanu); chi est sèmpere in mesu in cosas chi no depet; nau de logu, chi est in calada meda Sinònimos e contràrios ficadu, istantàrgiu, ritzu / arratu, ràbidu | ctr. corcadu, rutu Maneras de nàrrere csn: èssere male fichidu (nadu de zente) = ritzu ma malàidu, malesanu; èssiri fichiu che su mércuris = sempre in mesu in donzi chistione; fichiu che turra in culurgioni, che púncia in taba = fichetu, sempre in mesu in donzi cosa 2. si est sempre costumadu de iscultare s'Evangéliu cun sa persone fichida ◊ sos runaghes sunt ancora fichidos ◊ cudhu corvu istaiat in fraile fichidu subra de duas ancas deretas che àscia de raju ◊ tantu tempus in s'ispidale, so sempre a cantu reo fichidu! ◊ so rutu a binugos fichidos 3. est sempri fichiu: in dónnia cosa dhoi depit èssi cussu! ◊ fichitos e cuenteris ant a dimannare deretos 4. su logu a laore no fit bonu ca bi aiat palas fichidas e rocas Tradutziones Frantzesu debout, dressé Ingresu erect Ispagnolu levantado, entrometido Italianu ritto, invadènte Tedescu aufgestanden, aufrecht, aufdringlich.

istantàrgiu , agt: istantàriu, istantarju, istantarzu, istentàrgiu, istentarzu, istrantarzu, istrantaxu, istrentaxu, stantàrgiu Definitzione chi est a peis in terra e a conca in artu, o (nau de cosa a bisura longa) a manera de assimbigiare a persona prantada, ficada, cun sa parte de pònnere a fundhu in terra e in pitzu sa chi depet istare in artu / istare o èssere a istentàrgiu = ritzu, prantau Sinònimos e contràrios daretu, ficadu, intentarzu, reu, ritzu / cdh. stantàgliu | ctr. corcau, sétidu Frases sacu bóidu no reet istentarzu ◊ a candho isto istrantarzu cun sos bàculos mios, a candho podero cun sos anzenos ◊ sos pitzinnos sunt istantàrios a inghíriu de su procu abbadiandhe ◊ cussa fémina portat is pius istrentaxus che mata de isparau!◊ si seciant in is cadiras o ci no abarrànt istantàrgius ◊ su truncu istrantaxu fut e istrantaxu est abarrau Ètimu ltn. statarius + stante(m) Tradutziones Frantzesu dressé, debout, droit Ingresu erected Ispagnolu levantado, erguido, derecho Italianu ritto Tedescu aufrecht.

pesàdu , pps, agt: pesau Definitzione de pesare (cun totu is significaos chi tenet)/ a sa pesada = istendhe ritzu, prantau, istantàrgiu; unu pesau, una pesada = logu in artu Sinònimos e contràrios ficadu, ritzu | ctr. corcadu Frases unu apustis s’àturu si ndi seus pesaus po si acostai ◊ ndhe apo pesadu sos pitzinnos ca depent andhare a iscola ◊ cun custu fritu su pane no bi at pesadu 2. zughiat sos pilos pesados pariat un'ultzu ◊ seu abarrada pesada abetendi a tui ◊ comente istat mamma tua: pesada est o in letu? ◊ cussa in bidha dhui parit nàscia e pesada ◊ su chi semus ponindhe pro fàghere sos durches est totu cosa pesada ◊ ch'est mesanote e bois ancora pesados! ◊ is bandidus, biendu su mortu pesau, nc'iscàvuant totu e iscapant a curri Tradutziones Frantzesu debout, bien levé, élevé, pesé Ingresu weighed, raised, reared, leavened Ispagnolu levantado, alzado, fermentado, leudado, criado, educado, pesado Italianu alzato, lievitato, allevato, pesato Tedescu aufgestanden, aufgegangen, aufgezogen.

«« Torra a chircare