astragòre , nm: astraore Definitzione fritu forte meda, fintzes s’abba cagiada de su fritu / candhelobbru de astraore = candheloto, astrau Sinònimos e contràrios arragore, astraghera, àstragu, astraura, astrore, belu / cdh. strimentu Frases est falendhe s'astraore, custas notes ◊ zuchet sos pilos tèteros che brocu dae s'astragore ◊ cun s'astrore bi at perígulu de illiscigare ◊ su picapedreri in s'ierru fit sempre fresadu de s'astraore Sambenados e Provèrbios prb: astrores e traschias, annúntziu de maladias Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gel persistant Ingresu persistent cold Ispagnolu frío intenso Italianu gèlo insistènte Tedescu Frost.

astraúra , nf Definitzione fritu a meda e a tempus longu Sinònimos e contràrios arragore, astra, astragore, bedhia, celexia | ctr. caentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gel persistant Ingresu persistent cold Ispagnolu frío intenso y durable Italianu gèlo insistènte Tedescu Frost.

càdriu , agt: càrdiu, càtriu, cràdiu 1, cràtiu Definitzione si narat de una cosa ca est lisa; de una cosa o de unu chi ch’essit o tzucat in lestresa, airau, cun fortza (ma, segundhu ite, fintzes crispu, coment'e ufrau, es. tita prena de late) Sinònimos e contràrios chídrinu, crispu, fruscu 1, ghidhitu | ctr. selenu, lenu Maneras de nàrrere csn: conchi cràdiu = conchi ispilidu, ispinniau; dàrendhe una cràdia e una lena = donaindi una frida e una callenti (de fata, de nada e gai), lassendhe andhare o pretenindhe carchi cosa; tita càrdia = crispa, prena; travàgliu cràtiu = apretadu, meda, fatu impresse; sole cràtiu = forte, pitziosu Frases a canno intenno unu dopiete cràdiu chi pariat unu vallu! ◊ sa balla ch'essit cràdia dae su fusile ◊ candho mi at bidu assupríndheli a fuste za ch'est essidu cràdiu! ◊ a s'ispronizada su cadhu ch'est essidu a passu cràdiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu intense, agile, leste Ingresu quick, intense Ispagnolu intenso, ágil Italianu intènso, scattante Tedescu stark, flink.

críspu , agt: grispu Definitzione nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza Sinònimos e contràrios arraspinosu, arraspiosu, faratzosu, rafiganzosu, raspitzu / càdriu, chíbbalu, chídrinu, intrusciadu, lestru | ctr. lísiu / acalamau, lenu Maneras de nàrrere csn: dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu Frases sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas 2. si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu 3. mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras) 4. no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju) 5. l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire 6. sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe! Sambenados e Provèrbios smb: Crispu Ètimu ltn. crispus Tradutziones Frantzesu crêpé, rêche, hérissé, accéléré, intense Ingresu wrinkled, intense, bristly, quick Ispagnolu crespo, intenso, rápido Italianu créspo, rùvido, ìspido, accelerato, intènso Tedescu kraus, rauh, schnell, stark.

«« Torra a chircare