arramadúra , nf: arromadura, ramadura Definitzione cambos, sida; frores e fògia frisca de amenta e de àteru chi sa gente betat in is orrugas candho passant unu santu in crufessone; sa sida chi ponent a s'arau, tra s'isteva e sa dentale, po bogare bene is surcos Sinònimos e contràrios arromada, arromu Frases sos pitzinnos festant a santu Zuvanne brincandhe s'arramadura alluta in sas carrelas 2. unus cantus iant istérriu in sa bia is mantus insoru, atrus ispainànt s'arramadura ◊ me is arrugas po is festas ghetant s'arramadura 3. s'arromadura de s'aradu si faghet ponindhe sida tra s'isteva e sa entale pro fagher essire menzus sos surcos Terminologia iscientìfica sntz Ètimu ctl. enramadura Tradutziones Frantzesu jonchée de fleurs Ingresu decking with flowers Ispagnolu follaje, ramaje, reja Italianu infiorata Tedescu Blumenschmückung.

fògia , nf: fòglia, foxa, folla, foza Definitzione una de is partes de is erbas o de is matas (upm), de tanti formas ma prus che àteru lada e longa, ue si faet sa clorofilla: si narat fintzes de is partes de is frores (es. arrosa centuvollas), itl. pètalo, chi no funt àteru si no fògias mudadas de colore e de forma; pígiu fine de calecuna cosa / min. fozichedha, follita, follixedha / genias de fògia: lada, longa, a agu, a coro, a punta (a lantzita); folla picada, bichillitada, assarretada = cun is oros a dentighedhas, a puntighedhas; partes de una fògia: sa crosta (sa parte prus grussa, chi cumènciat de ue atacat a su fundu o a su cambu – su cambixedhu –, passat in mesu de sa fògia e s’ispartzit in filacitus o venas chi acabbant in is oros e formant su carasu o nerviadura), s'oru (a bortas picau totu a puntighedhas, a bortas a línia dereta, a bortas undhulau), pàgina (parte de fundhu, parte de pitzu)/ dhue at fitónimos meda chi leant su númene folla: f. de àcua (Potamogeton natans), de axedu (ciduledha, coraxedu 1), de funtanedhas (folladedha), de limoni (menteabe, Melissa officinalis), de nérbius (Sagittaria sagittifolia), de prata (Lunaria annua), de santu Giorgi o de ferru (acantu 2), de santu Nicolau (feurratzu), de santa Maria (Chrysanthemum balsamita), folla ’era (edra); erba de chimbe fozas = cincuvollas (Potentilla reptans, P. sterilis) Sinònimos e contràrios fogiuliu, fròngia Maneras de nàrrere csn: trèmere che foza = trèmere meda de s'assuconu, de sa timoria; lépiu che foza = lebiedhedhu; folla de origa = itl. padiglióne Frases tiu Antine aiat postu is istecas de unu paracu betzu acuadas in mesu de sa fògia ◊ candu is nais de sa figu si faint modhis cumentzant a essiri is primus follas ◊ bi at àrbures chi in atunzu iscútinant sa foza ◊ sa crésia est prena de gente ibertandho a ndhe ingòllere una fògia de pramma beneita ◊ in s'ortu bi est s'intempériu: est dendhe borta fintzas sa foza ◊ su sèmene tudhidu at bogadu sas primas duas fozas ◊ si fiat apatau in d-una mata sentza de folla ◊ custu piastu si faiat ponendho a budhire in d-una pingiadedha pódhine, o sèmene de linu o fògia de nabrighedha ◊ bai fintzas chi as a contai folla a cantu fúrriat bentu! 2. fiat manna sa gana de fastigiai cun is piciocus in divisa e càncua arrosa no iat trigau a pèrdiri sa folla… 3. si tremiat che sa folla, mischina! ◊ ajaja fit minuja e lépia che foza Terminologia iscientìfica rbr. Ètimu ltn. folia Tradutziones Frantzesu feuille, feuillage Ingresu leaf, leafage Ispagnolu hoja, follaje, pétalo Italianu fòglia, fogliame, pètalo Tedescu Blatt, Laub.

fogiàmene , nm: follàmini, fozàmene, fozàmine Definitzione sa fògia de su matedu Sinònimos e contràrios fogiuliu, follàgiu, fozasina, fozighina Frases su fozàmene de sas olias ◊ si trinnigaiat che fozàmine ◊ sa segure fut aillagru de sa mata e apresu su fogiàmene fut totu arrastau Tradutziones Frantzesu feuillage Ingresu foliage Ispagnolu follaje Italianu fogliame Tedescu Laub, Blätter.

fozasína , nf: fozisina, fozosina, fozusina Definitzione sa fògia de is matas mescamente candho ndh'est in terra Sinònimos e contràrios fogiàmene, fogiuliu, patrítzia Frases su carru fit barriadu de sida, fozisina e cherchizu ◊ su pinnetu est cucuzau a fozasina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu feuillage Ingresu leafage Ispagnolu follaje Italianu fogliame Tedescu Laub.

«« Torra a chircare