cungiadúra , nf: cungiarua, cunzadura Definitzione su cungiare, serradura e serru, su serrare e fintzes sa cosa po serrare; a logos est su terrenu serrau, su cungiau Sinònimos e contràrios chijura, cúngia, impizadura, serróngiu, serru Frases a ingíriu de s'ortu dhui at una cungiadura ◊ sa cunzadura de sas tancas est fata a mururdu ◊ ant abbruxau sa cungiarua de bíngia 2. mi armeit de armugodhos de vitellu e de corrias pro sa cunzadura 3. custa fuit una cunzadura prena de trigu ispigau Terminologia iscientìfica srr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enceinte Ingresu enclosure Ispagnolu recinto cerrado Italianu recinzióne Tedescu Einfriedung.

friscàdu , pps, agt: frischiau Definitzione de friscare; frisciadu, chi est serrau a friscu, a crae Sinònimos e contràrios frilciadu, serradu | ctr. abbeltu Maneras de nàrrere csn: terra friscada = tropu tosta, mala a triballare; aeras friscadas = chi no sunt postas in abba, chi no bi cheret pròere; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha 2. s'apusentu est frisciadu a giae Tradutziones Frantzesu fermé à clef Ingresu locked Ispagnolu cerrado con llave, atrancado Italianu chiuso a chiave Tedescu verschlossen.

serràdu , pps, agt: serrau Definitzione de serrare; chi portat o dhi ant postu serru; nau de unu, chi est de pagos foedhos Sinònimos e contràrios cugnau, lacanadu, tancadu | ctr. abbeltu 2. tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra… (M.Murenu)◊ si su logu est bene serradu su bestiàmine istat prus seguru ◊ bivit acorrau in d-una domu cun is murus artus a fúrriu, is fentanas serradas cun arreciadas de ferru ◊ su sàbudu is bancas funt serradas ◊ s'orcu tenera unu campu totu serrau a figumorisca 3. a nàrriri sa beridadi, cun nosu ses istétiu sempri serrau serrau Sambenados e Provèrbios smb: Serrau Tradutziones Frantzesu fermé Ingresu closed Ispagnolu cerrado Italianu chiuso Tedescu geschlossen.

serróngiu , nm Definitzione totu su chi serbit a serrare, su chi serrat su logu Sinònimos e contràrios abbucadura, chijura, serru Frases no essendudenci perunu serróngiu, su pastori depiat billai dí e noti (E.Quartu)◊ su trèmini fut a serróngiu de linna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enceinte Ingresu enclosure Ispagnolu recinto cerrado Italianu recinzióne Tedescu Einfriedung.

sícas , nf pl Definitzione genia de ingestu chi si faet ponendho su pódhighe mannu in mesu de is àteros primos duos a púngiu serrau e ispudandho in su matessi tempus, dispretziandho a ccn. o calecuna cosa de mala manera, fintzes naendho Chi ti siches!, Chi si sichet! / pònnere o fàghere sas sicas Sinònimos e contràrios fica* Frases est partiu dae vidha, sa prima vorta, ponèndheli sas sicas ◊ li at fatu fintzas sas sicas de cantu no lu podet bídere! Tradutziones Frantzesu crachement pour mépris Ingresu hand superstitious practice Ispagnolu gesto hecho con el puño cerrado para traer mala suerte Italianu fiche Tedescu Feigen (derb).

sidhàdu 1 , pps, agt: assidhau 1, sidhau 1 Definitzione de sidhare; chi est serrau a sízigu, sidhiu, malu a apèrrere; in cobertantza, firmu, tostau meda e fintzes mortu / s. a su dinai, s. che cóciula = susuncu, arrestigu, de manu afissa Sinònimos e contràrios serradu / firmu, sidhidu, tostu / mortu 2. su celu est sidhau de nuis ◊ est maleighindhe a dentes sidhadas ◊ no cumprendiant ca su coru insoru pariat sidhau ◊ in chistioni de dinai est sidhau che cóciula ◊ est boxi trista sidhada de su prantu ◊ est sidhau che nuxi ◊ su pani chi no pesat abarrat matzuru, sidhau 3. mancu cun sa morti ses istau sinceru: e si festa istau giai sidhau? ◊ sa terra est sidhada 4. fuant sidhaus a su dinai ◊ cudha fémina ispedritziada si furiat furriada a sidhada e no faiat nemmancu cosa de papai po risparmiai Tradutziones Frantzesu cacheté Ingresu sealed Ispagnolu sellado, cerrado herméticamente Italianu sigillato, bloccato Tedescu versiegelt.

sidhídu , pps, agt: sidhiu Definitzione de sidhire; chi est firmu sizidu, cradu, o, nau de unu, fintzes chi no foedhat, chi abbarrat citiu, chi istat firmu Sinònimos e contràrios firmu, serradu, sidhadu 1, sizidu / mudu / aggruncidu Maneras de nàrrere csn: sidhiu! = frimmu!, mudu!; buca sidhia = buca cosida, serrada, nadu de chie si callat mudu, no iscóbiat nudha; mòrriri sidhiu = mòrrere inteterighedhadu de su fritu 2. est chin sas barras sidhias ◊ benindi a innòi, cantu chi abarras sidhiu ingunis! ◊ sidhia tui, ca nci nd'at po tui puru! ◊ abarra inguni sidhiu, no bèngiat genti a comporai cosa! ◊ sa fentana no seu arrennésciu a dh'oberri: est sidhia ◊ tui fai su chi ti nant e sidhiu che sa balla! 3. sidhiu, ca megas de iscoviai totu! ◊ apo intesu custu istragamuzu… mi ne seo pesadu sidhidu, no ischio ite cosa fut (Z.Porcu)◊ sidhiu, deghinò ti pòngiu su murrabi! Tradutziones Frantzesu cacheté, transi Ingresu sealed, numbed Ispagnolu cerrado herméticamente, entumecido Italianu sigillato, intirizzito Tedescu versiegelt, erstarrt.

tancàdu , pps, agt: tancatu, tancau Definitzione de tancare Sinònimos e contràrios cugnau, lacanadu, serradu | ctr. abbeltu, obertu Tradutziones Frantzesu fermé Ingresu enclosed, locked Ispagnolu cerrado Italianu chiuso Tedescu geschlossen.

«« Torra a chircare