achè , avb, nm: achelu Definitzione foedhu chi narant po ammostare una cosa; cositedha de pagu contu, fintzes iscusa, iscórtziga / no cumprèndhere un'achè = no cumprendi una cibudha Sinònimos e contràrios acodhu, addeallu, ajallu, allodhu, midhu / arraghèscia, bóciga Frases mih sa luna, achè su chelu cun su mare adhae adhae chi si basant! ◊ achela, in su giardinu anzenu annidada che columba ferida, che umbra de manos réndhidas! (L.Massa) 2. si agato un'achè ti che bogo dae sas terras mias! ◊ devo dare su contu a su sótziu meu e no cherzo chi bi nascat unu achè Tradutziones Frantzesu voilà!, rien, prétexte Ingresu here it is!, trifle, excuse Ispagnolu he aquíahí, aquíahí tienes Italianu ècco!, nonnulla, pretèsto Tedescu hier, nichts.

arrevenícu , nm Definitzione cosighedha de pagu contu [Spano, Proverbi 288: ventagli] Sinònimos e contràrios bóciga, gnagneria, pimpirimpau Frases no teneus dinai po pani e comporaus arrevenicus! Tradutziones Frantzesu rien Ingresu trifle Ispagnolu nonada Italianu nonnulla Tedescu Kleinigkeit.

búzera, búzerra , nf Definitzione cosighedha de pagu contu Sinònimos e contràrios bóciga, gnagneria, níchili, pachitate Frases no balit una búzerra ◊ no mi ndhe importat una búzerra ◊ no nd'iscít una búzerra 2. bogas modas, prefàglios e buzera [sic, ma fossis pro fagher rima], cun bestire a sa moda furistera: però ti deghent che mala fiama! (M.Murenu) Ètimu itl. búggera Tradutziones Frantzesu bagatelle, bibelot Ingresu trifle Ispagnolu fruslería, bagatela Italianu inèzia, frullo, nìnnolo Tedescu Kleinigkeit, Schwirren.

catzavusàlla , nf Definitzione cositedha de pagu contu, de fuliare Sinònimos e contràrios baldulete, barragàllia, bascaràmene, bimbiria, bribbilitu, cadógiu, carrabaza, imbaratzu, tzitzirillodhu Tradutziones Frantzesu fanfreluche Ingresu trifle Ispagnolu baratija Italianu cianfrusàglia Tedescu Plunder.

cosarèdha , nf Definitzione min. de cosa, cosa de pagu contu Sinònimos e contràrios cosichedha, fiolera, innennériu Frases at chircadu de assentare s'istàntzia remonzendhe tantas cosaredhas Tradutziones Frantzesu bagatelle Ingresu trifle Ispagnolu bagatela Italianu bazzécola, cosùccia Tedescu Kleinigkeit.

fiolèra , nf: friolera, violera Definitzione cosighedha de pagu contu, de perunu importu, idea istrambeca, fatura pagu giusta / in sas fioleras = in gioventude (candho sa conca est pigada de sa divertera) Sinònimos e contràrios biolera, bugeria, fiolesa, frascheria, gnagneria, minudàntzia / cdh. fiulera Frases ti fato passare sas frioleras! 2. a betzos puru podimus cantare carchi cosa che candho fimus in sas fioleras 3. che aiat coladu tempus meda chena peruna fiolera e chena bi àere unu mortu istenegadu Ètimu ctl., spn. friolera Tradutziones Frantzesu bagatelle, futilité Ingresu trifle Ispagnolu frivolidad, bagatela Italianu frivolézza, bagattèlla Tedescu Geringfügigkeit, Nichtigkeit, Bagatelle, Kleinigkeit, Lappalie.

frusulía , nf Definitzione linnighedha fine sicada; cosighedha de pagu giudu Sinònimos e contràrios abbruncu, chercuzu, chimuza, frascuza, ischimuza, mulixia, pampuzia, pimpisa / allajolu, catzavusalla 2. si no possedis vena, su chi cantas est totu frusulia Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu rameaux secs, fanfreluche Ingresu dry twigs, trifle Ispagnolu chasca, baratija Italianu ramétti sécchi, cianfrusàglia Tedescu Reisig, Kram.

ghighína , nf Definitzione coa o fundhurúgiu de argiola, s’úrtimu laore chi si ndhe arregollet, brutu meda; cosighedha de pagu contu Sinònimos e contràrios alzenina, genina, ghinina, musina, purgadura Frases eo mi conto su granu maduru, a bois bos lasso sa ghighina! ◊ dae totu sos terrinos chi tenet b'intrat una ghighina a dommo sua ◊ a una pudhichina no li mancat ghighina ◊ in manos suas s'ànima de su cristianu est minore minore, si fachet cant'e unu granu de ghighina Tradutziones Frantzesu émondage, bagatelle Ingresu weeds, trifle Ispagnolu granza, quisquilla Italianu mondatura, quisquìlia Tedescu Schale, Abfälle (Pl.), Klenigkeit, Quisquilien (Pl.).

gnagnería, gnegnería , nf: ignagnaria, nennaria* Definitzione cositedha de perunu contu, de nudha Sinònimos e contràrios chedhéculu, cridhichiu, fiolera, innennériu, minudàntzia, pachitate, repisu / ttrs. gnugnaria Frases già mi faghet a ríere pro cosas de gnagneria! ◊ arrogantat totu sena frenu e puntígliat pro dogni gnagneria ◊ s'ispilint e si pistant, pro dogni gnegneria un'arrennegu! Tradutziones Frantzesu bagatelle Ingresu trifle Ispagnolu fruslería Italianu inèzia, quisquìlia Tedescu Kleinigkeit.

ignagnaría, ignignoría , nf: gnagneria, innannaria, innenneria, inninneria Definitzione cosighedha de pagu contu, de perunu importu: in cobertantza, fintzes cosa meda, manna Sinònimos e contràrios fiolera, bugeria, innennériu, mennisia, minudàntzia, nennaria*, pachitate, pititaria, repisu, tichitera Frases ma, si no poto fàghere poesia ne pintura pro te sa piús digna, atzeta custa umile ignagnaria (B.Truddaju)◊ tantu traballu, tantu capitale como nos rendhet una innenneria ◊ as fatu totu su viàgiu chin cust'ignignoria de pesu… da no ti l'as fata sa felta in s'ischina! 2. cugutu e fressadas fint coladas e a sucutu pro cussa ignignoria de abba… Tradutziones Frantzesu bagatelle Ingresu trifle Ispagnolu fruslería Italianu bagattèlla, inèzia Tedescu Kleinigkeit.

locúra , nf: lucura 1, lugura 1 Definitzione fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortidúdine, machighinada, macheine, revessidade, revessura | ctr. sabiesa, sabiore Frases pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu) Ètimu spn. locura Tradutziones Frantzesu sottise, frivolité, futilité Ingresu foolishness, trifle Ispagnolu necedad, frivolidad Italianu stoltézza, frivolézza Tedescu Dummheit, Frivolität.

níchili, níchiri , nm Definitzione moneda de nichel de binti centésimos, unu tempus, e como calesiògiat dinare in moneda de metallu, dinare de metallu in minudos; cosighedha de pagu contu o (in cobertantza) dinare meda; nau de ccn., chi est unu nemos, nudha, de pagu contu o carena làngia Sinònimos e contràrios búzera, gnagneria, nichedha, nicheledhu, nighelinu Frases gei dhu at a ai pagau unu níchili, cuss'anedhu de òru!…◊ su corpetu portàt duas filas de muneras acoment'e butonis de òru, ma su chi fut pòbiru portàt is níchilis ◊ dinari in níchiris no mi ndhe dias ca zuto sa busaca istampada! Sambenados e Provèrbios smb: Nicchiri, Nichiri Ètimu itl. nìchele Tradutziones Frantzesu vétille Ingresu trifle Ispagnolu nimiedad Italianu piccolézza, nonnulla Tedescu Nickelmünze (früher), Kleinigkeit.

pimpirimpàu , nm Definitzione una cosighedha de nudha, de perunu valore Sinònimos e contràrios arrevenicu, bóciga, nennaria Frases no balit unu pimpirimpau Tradutziones Frantzesu rien Ingresu trifle Ispagnolu noneria Italianu nonnulla Tedescu Kleinigkeit.

«« Torra a chircare