addagnài , vrb: addannae, addannai, addannare, addanniai, dannai Definitzione fàere dannu, dannos; fàere male, guastu / denti addagnada = mantzada Sinònimos e contràrios guastai, indomaxai, nòcere, scalabrai | ctr. sanare Frases sa cilixia at addagnau su trigu ◊ su píbiri no pistis, chi addagnat a su nasu! ◊ custus drucis no addànniant is cascialis Ètimu spn? Tradutziones Frantzesu endommager Ingresu to damage Ispagnolu perjudicar, dañar Italianu danneggiare Tedescu beschädigen.

conciumíre , vrb: consumire, consumiri, cossumire, cussumire Definitzione acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres Sinònimos e contràrios afinai, afinigai, assutighilare, consumai, ifiniare, infinigae, isgumentare, ispitire, sutigare | ctr. abboniare Frases su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci) 2. prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas? Ètimu ctl., spn. consumir(se) Tradutziones Frantzesu détériorer, brûler (fig.), être dévoré Ingresu to damage, to be distressed Ispagnolu consumir, gastar Italianu deteriorare, strùggersi Tedescu abnutzen, vergehen.

destrossài, destrossàre , vrb Definitzione fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu Sinònimos e contràrios agigotare, degogliai, ifasciare, isciasciai, iscruncassare, secare, truncai Frases destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu Ètimu ctl., spn. destrossar Tradutziones Frantzesu mettre en pièces, massacre, endommager Ingresu to brake to pieces (to tear), to damage heavily Ispagnolu destrozar Italianu fare a pezzi, scémpio, disastrare Tedescu niedermetzeln.

fragiàre , vrb: frajare, frazare Definitzione su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare Sinònimos e contràrios acabbae, arrogai, consumai, conciumire, finire, infinigae, istradhusciare, malocrare / friai, malandrare Frases chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu? 2. apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca 3. fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat 4. sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina Sambenados e Provèrbios prb: chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore Tradutziones Frantzesu détériorer, user, écorcher Ingresu to deteriorate, to wear (out), to damage, to excoriate Ispagnolu deteriorar, gastar, estropear, excoriar Italianu deteriorare, logorare, sciupare, escoriare Tedescu verderben, abnutzen, abschürfen, aufreißen.

iscalabràre , vrb: iscalambrare, iscalavrare, iscalavriare, scalabrai Definitzione guastare, segare, fàere dannu, arrasigare sa pedhe Sinònimos e contràrios addagnai, indomaxai / arroinare, atzimare, azinare, dissantarare, ifasciare, irderrúere, iscempiai, isciarrocai, isperrumai, strupiai / iscorazire Frases mi ponzeint manu e mi lasseint che linu bargadadu, ma no mi ant iscalabradu e su chi fia so ◊ bi aiat tres ómines chin sa conca iscalavriata dae sos carches de sos animales ◊ cusse chin su bachedhu m’iscalavriaiat su gatile, chi giuchia sèmpere a bullones e ispilitu Ètimu spn. descalabrar Tradutziones Frantzesu endommager Ingresu to damage Ispagnolu perjudicar, dañar Italianu danneggiare Tedescu beschädigen.

malocràre , vrb: malograi, malograre, malorgai Definitzione fàere andhare male in su sensu de guastare, de pèrdere, o fintzes de perdimentare sa cosa; pònnere ogu, pitziare de ogu / m. sos annos, sas dies, su mamentu, su dinare, su sàmbene Sinònimos e contràrios fragiare, guastai, malobrare, pèrdere, stramancai Frases tristu deo chi apo malogradu una prendha chi tenia! ◊ malogresi s'ocasione chi tenia in manos ◊ cussa linna iscurincedha apícius de s’atra e pigandi su tirí po no dhu malorgai! 2. t'incumandho no apes de malograre s'orrobba candho passas! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu abîmer, gaspiller Ingresu to damage Ispagnolu malograr Italianu sciupare Tedescu verderben, vergeuden.

scanníri , vrb: ischinniri*, schinniri Definitzione apèrrere che canna, apèrrere, fàere un'isperradura chi pagu pagu si biet (coment'e unu filu) Sinònimos e contràrios abbèrrere, afilai, cannire, filiri, fresai, sacai, sinniai Tradutziones Frantzesu lézarder Ingresu to damage Ispagnolu lesionar Italianu lesionare Tedescu beschädigen.

«« Torra a chircare