afilàre 1 , vrb: fibai* Definitzione fàere un'afilada, una síngia fine che filu, ma de segada cun cropu o atumbada, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (bidru, terra, o fintzes linnàmene, muros o àteru) Sinònimos e contràrios abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, intzignai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai, trapare Frases cussu est unu pratu afilau ◊ su corpu chi li amus dadu, a su piatu, l'at afiladu ◊ custa linna comente sicat si afilat totu Tradutziones Frantzesu fendre Ingresu to cleave Ispagnolu agrietar Italianu fèndere Tedescu spalten.

chinníre 1, chinníri , vrb Definitzione fàere un'aperta, un'afilada, una segada chi paret fine che unu filu, a unu traste de cosa tètera, mescamente a un'istrégiu (in cobertantza, si narat de gente chi bogat fama mala, chi s'imbrutat s'onore) Sinònimos e contràrios abbèrrere, afilai, cannire*, filiri, frasellare, fresai, sacai, scanniri, sinniai, tinnire Frases si chinnit una tassa, una cíchera, e dónnia cicílliu ndi aciocas a domu! Sambenados e Provèrbios prb: tatza chinnida niune la neat Tradutziones Frantzesu fendre, fêler Ingresu to cleave Ispagnolu rajar, resquebrar Italianu fèndere, incrinare Tedescu spalten, einreißen.

fibài , vrb: afilare 1, filai, filare Definitzione fàere una filada, una síngia fine che filu (fibadura), ma de segada chi si faet cun cropu, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (imbidru, terra, ma fintzes linnàmene, muru) Sinònimos e contràrios abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai Frases cussu est unu pratu filau ◊ cussa crésia est a murus filaus 2. si fibat su coru, si trúmbulat su sàngui, s'intruat su sentidu, si trobílicat s'ànima (L.Porcedhu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fendre Ingresu to cleave Ispagnolu hender Italianu fèndere Tedescu spalten.

fresài , vrb: fresare Definitzione fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios Sinònimos e contràrios iscaltulare / abbèrrere, cannire, crasare, filiri, sacai, scanniri, sinniai Maneras de nàrrere csn: fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe Frases fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare Ètimu ltn. fresus Tradutziones Frantzesu fendre, scinder, crevasser, craqueler Ingresu to chapp, to separate, to cleave Ispagnolu hender, escindir, agrietar Italianu fèndere, scìndere, screpolare Tedescu spalten, trennen, rissig machen.

isperrài , vrb: isperrare, sperrai Definitzione segare, fàere a perras (o fintzes a fitas), in duas o in medas partes si donniuna si sighit a isperrare Sinònimos e contràrios sperraciae / ispartzire, paltire Frases sonos de fàghere trèmere chelu e terra ch'isperraiant su coro in mesu in mesu ◊ s'isperrat sa linna tropu russa ◊ su cifraxu, a bortas, s’isperrat po fai pistocu o po si dhu papai cun ollu o cun ladru 2. sa pilladra si faet de pira matzi niedha isperrada e sicada in su sole Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fendre, couper, scinder Ingresu to cleave, to divide Ispagnolu hender Italianu spaccare, scìndere Tedescu spalten.

trapàre , vrb Definitzione fàere segadas o trincos a lepedha, a gurtedhu, o fintzes segare a sola si est cosa tostada o frida Sinònimos e contràrios intacugliare, ispitighedhare, sacai / trapai* Frases si trapat s'olia pro la cufetare, sa castanza pro l'arrustire ◊ su fritu mi at trapadu totu sas manos ◊ s'impastu tropu rassu si trapat, comente assutat, si no est abbadu meda 2. adhae si bidet una lughe atzesa tremulendhe che oju lagrimosu in tundhu in tundhu trapendhe sa note (G.Fiori)◊ su dolore punghet e trapat carres e sentidu Tradutziones Frantzesu graver, entailler, fendre Ingresu to engrave, to notch, to cleave Ispagnolu incidir, hendir Italianu intagliare, incìdere, fèndere Tedescu schnitzen, einschneiden.

«« Torra a chircare