abboài , vrb: abbuai Definitzione abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore Sinònimos e contràrios abbrugiai, abbruscare, abburare / nabronari / abburvurare, achichinare, afurconare, anneulare Frases in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi! Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch, to affect by smut Ispagnolu quemar, artigar Italianu abbruciacchiare, ingolpare Tedescu absengen, mit Brandpilzen befallen.

achichinàre , vrb: achiconare Definitzione foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone Sinònimos e contràrios abburvurare, afurconare, anneulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nieller Ingresu to affect by smut Ispagnolu atizonarse Italianu rèndere golpato, annerito dalla gólpe Tedescu vom Steinbrand befallen, geschwärzt werden.

afurconàre , vrb Definitzione pònnere su furcone, sa népide, genia de maladia chi faet niedhu su granu de is laores Sinònimos e contràrios abboai, achichinare, anneulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nieller Ingresu to affect by smut Ispagnolu atizonarse Italianu ingolpare Tedescu tiefer machen.

allodhiài , vrb: allodhiare Definitzione pigare a frandhigos, pònnere vitziedhos (e po cussu fintzes fàere a lodhes, pagu abbistos, allochiai, atontare) Sinònimos e contràrios aponciai / arrepicare Frases su matzone, malinnu, si est dassau allodhiare pro lu fidarent in mesu de sos anzones ◊ est allodhiada cun d-unu zovanedhu de prima essida ◊ totus lu fiacant, l'acasazant, l'allódhiant che una criatura 2. nos ant allodhiatu cun promissas de indústrias e de postos sicuros Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affecter Ingresu to affect Ispagnolu afectar, lisonjear Italianu affettare Tedescu heucheln.

anneulàre , vrb: neulare Definitzione calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente Sinònimos e contràrios abboerai / achichinare, afurconare, annebidae Frases innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu 2. custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu 3. cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embrumer Ingresu to dim, to affect by smut Ispagnolu anieblarse, coger el añublo, ofuscar Italianu annebbiare, ingolpare Tedescu umnebeln, vom Steinbrand befallen werden.

intingiàe, intingiài, intingiàre, intingiàri , vrb: intinzare Definitzione carrigare de tíngia, genia de bobboi niedhu chi ponet a is matas e a is erbas in is puntas modhes o, segundhu, fintzes a is animales; in cobertantza, fintzes carrigare de àteru cunsiderau dannosu o pagu praghillosu Sinònimos e contràrios impestai 2. su cani tuu fut carriau de púlixi e nd'at intingiau is mius puru (G.Mura)◊ is gerrunaderis funt intingiaus de dépidus, sentza mancu un'ispera!◊ depit èssi berus ca mi torru a intingiai cun d-un'ómini… abarru fiuda! Tradutziones Frantzesu prendre la teigne Ingresu to affect with ringworm Ispagnolu coger la tiña Italianu intignare Tedescu von Motten zefressen werden.

lantàre , vrb: lantzai, lantzare, latzare Definitzione fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu Sinònimos e contràrios fèrrere, ingòllere, secare / lampare 1 Frases paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu 2. nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!… 3. sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes Ètimu ltn. lanceare Tradutziones Frantzesu frapper, blesser Ingresu to affect, to wound, to hit Ispagnolu pinchar, golpear, herir Italianu colpire, ferire Tedescu verletzen.

«« Torra a chircare