atrassài, atrassàre , vrb Definitzione tirare a longas, lassare istare a un'àteru tempus Sinònimos e contràrios cambare, crastinare, pellongare Maneras de nàrrere csn: dépidos, contos atrassados, atrassaus = betzos, lassados chentza pagados, chentza fatos de meda; atrassaisí de dépidus = barriàresi de dépidos, pònnere dépidos a meda Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu renvoyer, différer Ingresu to play for time Ispagnolu atrasar Italianu differire, temporeggiare Tedescu aufschieben, zaudern.

brugliàre , vrb: brullai, brullare, brullari, burlai, burlare, burulare Definitzione nàrrere o fàere brullas, pigare a brullas, siat po erríere e siat, fintzes, po nàrrere calecuna cosa chi si tenet duritu a nàrrere Sinònimos e contràrios bufonai, brulletare, chestiare, ciascare, ischeltiare Maneras de nàrrere csn: brulla brullendhe… s'ogru boghendhe = fàghere brullas chi ofendhent, chi faghent dannu; b. a unu = leàrelu a brullas pro l'allegrare, pro lu fàghere a ríere, pro l'istraviare candho est tropu orioladu; cun santos e cun macos no cheret chi si bi brullet = is santus ca meressint arrispetu, is macus ca no cumprendint Frases cun su tiau no boit a brullai! ◊ torraiant a su rivu ridenne e brullànnesi ◊ invece de ti ndhe burulare, míntemi in parte de sos milliones! ◊ cun macus e cun santus no fait a brullai ◊ no mi brulles ca ndhe apo pagu gana! ◊ issu fut ferenau, ma is amigos no dhu lassànt un'iscuta chentza dhu brullare Tradutziones Frantzesu railler, plaisanter Ingresu to play a trick Ispagnolu bromear Italianu burlare Tedescu verspotten, aufziehen.

bufonài , vrb: bufonare Definitzione pigare a unu a errisu, a brullas, a cullonu, a bregúngia, a befa Sinònimos e contràrios abbefiare, befai, brugliare, ciascare, collonare Frases ti ses bufonadu de tanta zente, tue! ◊ a bufonare cun su fogu est comente a si chircare sa morte ◊ bos ndhe sezis bufonendhe, de isse ◊ peri su babbu at bufonau a su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare Ètimu itl. buffonare Tradutziones Frantzesu bouffonner, plaisanter Ingresu to play the fool, to laugh at Ispagnolu vacilar Italianu burlare, buffoneggiare Tedescu verspotten, Possen reißen.

ciacotài, ciacotàre , vrb: tzacotare Definitzione istare a ciacotos, pigandho a befa, a brulla a ccn., foedhare tanti po istare a chistionu Sinònimos e contràrios befai, bufonai, ciascare, ciascotare Frases divertide ballendhe e ciacotendhe totu umpare Ètimu spn. chacotear Tradutziones Frantzesu railler Ingresu to play a trick Ispagnolu mofar Italianu burlare Tedescu verspotten.

giogàe, giogài , vrb: ciogare, giogari, giogare, zocare Definitzione fàere calecuna cosa po ispàssiu, po passare ora, pigare gustu, chentza cabu tanti de istare faendho, o fintzes po pònnere de bona ispétzia, fàere a erríere s'àteru; pònnere una posta giogandho po bínchere; fàere brulla mala a unu, mescamente in su sensu de ndhe aprofitare, de dhi fàere male cun calecuna trassa o àteru (ma si narat fintzes po s'efetu chi faet una maladia, candho unu cumènciat a no èssere prus in sensos, perdendho atuamentos)/ ind. imp. 1ˆ p. pl. giogaemus Sinònimos e contràrios abbrengulare, agiogatzare, agiogulare, chestiare, giochitare, ingiogaciai, ischeltiare / spassiai | ctr. trabagiare Maneras de nàrrere csn: giogare a unu chei su pudhu a carrasciale = isparàrelu; giogare in manos o in ungras a unu = bènnere in posse de unu; giogare su pitzinnu = tocare, foedhare, fàere brullighedhas po dhu fàere erríere o alligrare Frases asuta de is muscàrgios furint a chie ancora papandho, a chie giogandho a cartas o faendhosi un'arrallada ◊ is pipius giogant a pincaredhu, a babbus e mamas, a maistus ◊ sa mama est gioghendi su pipiu ◊ is pipius andhant a giogari ◊ giogao sèmpere in partza o in caminu a sodraos e bandhios faendho su cuagua ◊ sos pisedhos in su rodone de sas cumbessias fint gioghendhe cun cadhos de canna 2. mi giogo su cadhu a caltas! 3. a pugnolaras ti gioghint! ◊ si ti atrivias a faedhare su sardu in iscola, su mastru ti giogaiat a istuturradas ◊ l'ant giogadu che a su pudhu a carrasciale ◊ candu mai in dí de oi ghetant sa grida: a tui megat de ti giogai su ciorbedhu! ◊ issu si fut giogau a pipiu e abarrau est iscimprotu ◊ su babbu est gioghendisí, su mali est lómpiu a su ciorbedhu!◊ in pagos annos cussu si at gogadu su bene chi li at lassadu su babbu: bai est a lu frustare, su dinari! (B.Sini) 4. custa tzitade puru lis est giogada in manos ◊ su dinari chi li giogaiat in farrancas no l'ispendhiat ◊ cussu fut s'únicu billetu de deximila chi mi est giogau in ungas ◊ ancu che esserat ruta in calchi pescione, prima de mi giogare suta: fateit a rúere a mie puru, s'acheta! Ètimu ltn. jocare Tradutziones Frantzesu jouer Ingresu to play Ispagnolu jugar Italianu giocare Tedescu spielen, einsetzen, jemandem einen Streich spielen.

sonài , vrb: sonare Definitzione fàere sonu, sonos, pruschetotu cun ccn. aina fata apostadamente e segundu sa música imparada, iscrita o fintzes imbentandho sonandho etotu Sinònimos e contràrios sonizare Maneras de nàrrere csn: s. un'istrumentu ciaputzamenti = male, chentza ndhe ischire; sonai sa campana a iscàviu = a forti, fendidha andai de una parti a s'àtera; sonare a grória = allegrias, sonu de campana allegru; sonare a tristura = tocu de campana pro unu mortu, bonamorti; sonare una cosa in s'origra a ccn. = narririsidha, fuedhai coment'e a iscóviu Frases sa campana at sonau is oras ◊ língua sarda, ses sa boxi de arroca de Sardus chi est sonendi ancora in is intrànnias de is nuraxis (G.Schirru)◊ is fadas dhi ant nau de sonai is benas Ètimu ltn. sonare Tradutziones Frantzesu jouer (de), sonner (de) Ingresu to play Ispagnolu tocar Italianu suonare Tedescu spielen.

zocàre , vrb: ciogare, giogai*, zogae, zogare Definitzione fàere calecuna cosa po divertimentu, po passare ora, po s'istentare, pigare gustu, chentza cabu tanti po istare faendho; pònnere una posta giogandho a calecuna cosa; fàere brulla mala a unu, mescamente in su sensu de ndhe aprofitare o de dhi fàere male cun calecuna cosa o de calecuna manera Sinònimos e contràrios abbrengulare, agiogatzare, agiogulare, chestiare, giochitare, ingiogaciai, ischeltiare Maneras de nàrrere csn: zogare a unu zogu = fai ccn. giogu; zogàresi a su pudhu ’e casta = godiresila tra ómine e fémina, passai su tempus sentza de cumbinai nudha, ispassiendusí; zogàresi a istocadas = istochigiaisí; zogàresi una cosa, a unu = pònniri una cosa a posta in su giogu, bociri a unu Frases zogare a cartas, a botza, a ballinas, a istrumpas, a tenedene, a tambarallota ◊ a pisedhos aiant passadu sas oras piús bellas zoghendhe a lantziamuru ◊ oje e cras mi cheria chin s'amante zochendhe! 2. sa frebbe si l'est zocandhe e no lia fachet prus a caminare ◊ si mi zogat in ungras lu pisto! ◊ si sunt zogados a istocadas 3. mi zogo su trugu chi si cussa cosa l'aia fata deo mi ndhe aias nadu de onzi colore!…◊ macacu, fintzas sos boes si che at zogadu, a cartas! 4. aite bi sunt sos amministradores, a si zogare a su pudhu de casta?! Tradutziones Frantzesu jouer Ingresu to play Ispagnolu jugar Italianu giocare Tedescu spielen.

«« Torra a chircare