allalgàre , vrb: allargae, allargai, allargare, allarghiare, largai Definitzione fàere largu, prus largu; rfl. istesiare, andhare prus atesu; pigare cunfidàntzia Sinònimos e contràrios astesiai, illalgare, sciamplai, stratallai | ctr. acoltziare, afíere, astrínghere Maneras de nàrrere csn: allargai s'ocasioni = frànghere sas cunzunturas, a manera de no ndhe àere; allargai is parrochianus = catzàresi sos comporadores; allargaisí cun ccn. = leàresi tropu ballassa Frases si est allargadu faedhendhe ◊ allarghiàtebbos, sinono non b'istamos! 2. issu a dommo no intrat mai, su rimitanu: bae chi ti lu allargo deo! ◊ s'istupa allàrgala dae su fogu! 3. cussu si est allargau cun filla mia: parit ca tenit idea de dha cojai ◊ in domu mia no ti allarghis meda, no! Ètimu srd. alargar Tradutziones Frantzesu élargir Ingresu to enlarge Ispagnolu ensanchar, alejarse Italianu allargare Tedescu verbreitern.

ammaduràe, ammadurài , vrb: ammadurare, ammadurari, ammarurai Definitzione fàere maduru, matucu, crèschere, essire mannu / ammadurare sos ogros, de ojos = isprapedhai is ogus, furriaidhus de innòi e de inní Sinònimos e contràrios abbasolare, abberare, achiare, ammaturicare, ammíntere, immadurire, ingranire Frases s'asciutori no lassat ammadurai is loris ◊ s'isermentu sèberat e ammadurat s'àghina ◊ su calore de s'istiu ammadurat su frutu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grossir, agrandir Ingresu to enlarge Ispagnolu engrosar, ensanchar Italianu ingrossare, ingrandire Tedescu vergrößern.

ammanniàe, ammanniài , vrb: ammanniare, manniai Definitzione crèschere, fàere prus mannu, fàere a mannu, intrare in tempus Sinònimos e contràrios acrèschere, ammannire, ilmagnare, immannitare, ingrandèssiri | ctr. impiticai, irminorigare, miminare, torrae Frases sa pratza tocat a dh'ammanniai po càpiri prus genti ◊ iaus a bolli ammanniai sa buteghedha ◊ immoi is pipius funt ammanniaus ◊ contamí de tui, babbu, immoi ca mi seu ammanniada! ◊ s'acorru mi segat su ammanniai: o mamma, mi lessit andai! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agrandir Ingresu to enlarge Ispagnolu agrandar, crecer Italianu ingrandire, diventar grande Tedescu vergrößern, größer werden.

«« Torra a chircare