Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acolichiài , vrb rfl Definitzione su si pònnere impare, cuncordare po calecuna faina pagu límpia Sinònimos e contràrios tramassai Frases tres óminis de malu sentidu si fiant acolichiaus apari po ndi furai unu tziu chi teniat s'òru a cuarras (E.Sanna/M.B.Lai) 2. custu iat allupau s'arrexoni in su binu e biviat acolichiau a sa tassa Tradutziones Frantzesu comploter Ingresu to plot Ispagnolu conspirar Italianu complottare Tedescu komplottieren.

concevàre , vrb: concivare Definitzione cuncordare filedhos, filare trobedhas po ingannare a unu Sinònimos e contràrios contzebire Tradutziones Frantzesu dresser une embûche, tendre un piège Ingresu to plot Ispagnolu hacer trampas Italianu ordire insìdie Tedescu Ränke schmieden.

cumbínu , nm Definitzione cumbinada, ocasione chi acontesset; cosa cumbinada apostadamente a dannu de ccn. / fàghere c. = ordiminzare pro… (assachiare, furare o àteru) Sinònimos e contràrios cumbinada, cumbinascione Frases est capitau su cumbinu e andhaos sunt ◊ si benit su cumbinu zai mi dhu còmporo! Tradutziones Frantzesu complot Ingresu plot Ispagnolu complot Italianu complòtto Tedescu Verschwörung.

imbodhícu , nm: imbodhiu, imbólicu, imbóligu, immódhigu Definitzione cosa (es. paperi, orrobba) po imbodhigare àtera cosa; sa cosa imbodhigada, fata coment’e a pacu; manígiu po ingannare s'àteru / min. imbolichitu; pònnere, míntere a imbólicu = a imboligadura, a imboligare Sinònimos e contràrios imbodhiàmini, imbódhiu / ttrs. imbórigu, cdh. imbúlicu / imboligada / abberintu, afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, màngana, tarasca, tramòglia, trampa, trobinzu, troga Frases mi azis lassadu s'imbóligu: su chi bi fit intro boche l'azis manigadu bois! ◊ apo comporadu custu pabilu pro imbóligu 2. giúgheche s'imbóligu de su pane a babbu tou! ◊ candho morint su porcu, a sos bichinos lis fachent s'imbólicu ◊ custos imbóligos sunt de dare a sos invitados 3. su tziu fait s'imbodhicu e su piciocu partit sordau! ◊ imbóligos e trampas sunt in prua como piús de tandho ◊ s'infadeit de sos imbóligos de sos avocados ◊ arratza de immódhigu chi ant fatu!… Sambenados e Provèrbios prb: s'imbóligu a s'imboligosu torrat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paquet, intrigue Ingresu bundle, plot Ispagnolu paquete, intriga Italianu invòlto, fagòtto, intrigo Tedescu Bündel, Ränke.

inrédu , nm Definitzione totu su chi si cuncordat po ingannare s'àteru Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbelecu, imbovu, intrània, mangalofu, maragna, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, trapassa, trebedhu, troga Frases sos inredos los faghet su dimóniu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu machination, embûche Ingresu plot Ispagnolu enredo, lío Italianu insìdia, macchinazióne Tedescu Hinterlist, Intrige.

inzàmu , nm: inzomu Definitzione su inzomare; cosa chi si cuncordat po pigare o bínchere a ingannu a ccn. Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cadràbula, cumpoltura, imbovu, ingànniu, intrània, tramòglia, trampa, trapassa, transa, trebedhu, troga / cdh. ignomu Frases sos inzomos sunt in bois filados chentza fusu ◊ za ndhe zughes de inzomos, bellu meu! ◊ inoghe sos astraos de s'ijerru pro zente furistera sunt acamu, e in s'istiu rajos a inzamu li ordint sos lentolos de s'interru (A.Dettori) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu complot, manigance Ingresu plot, cheat Ispagnolu trama, embrollo Italianu trama, raggiro Tedescu Intrige, Betrug.

ordimignàre , vrb: ordiminzare, ortomingiai Definitzione fai e fateriai, aprontare calecuna cosa ma chentza nudha de precisu; cricare de cuncordare trassa o ingannu a ccn. Sinònimos e contràrios altimizare, archimingiai, arminzare, atrapaciare, conziminare, imminzare, intelare 1, oldinzare, ordivinzare, ordoliare, organare Frases ite as ordiminzadu a chenare? ◊ ite ses ordiminzendhe totu su manzanu a martedhu e serracu? ◊ custa faina dh'apo ordimignada in tres tentighedhas ◊ fuat ferenau po s'ingannu chi dh'iat ortomingiau su fradi! 2. no bi at ànima in ziru: colat petzi una bardana ordiminzandhe disacatos ◊ cussos sunt ingannos bene ordiminzados Ètimu ltn. *ordiniare (+arminzare) Tradutziones Frantzesu concevoir, ourdir Ingresu to plot, to prepare Ispagnolu proyectar, urdir Italianu architettare, ordire, preparare Tedescu ausdenken, schmieden, anzetteln.

pedàssu, pedàtzu , nm Definitzione orrugu de terrenu, de calecun'àtera cosa; fintzes orrughedhu de cosa chi si ponet asuta de calecunu trastu o àteru po acotzu, po cicire méngius, a bisura de pei (e deosi est fintzes su truncu o cambu ue si ponet s'istica, si faet s'iferta, e fintzes traessile de un'iscala) Sinònimos e contràrios acantu 1, arrogu, bículu Frases si ndhe podiant fintzas brigonzare a murruzare a nois unu pedassedhu de terra pro narbone! ◊ pedassos de peta 2. a donzi puntedhu li cheret su pedatzu suo Ètimu spn. pedazo Tradutziones Frantzesu pièce de terre Ingresu plot of land Ispagnolu parcela Italianu appezzaménto Tedescu Grundstück.

transàre , vrb: trassai, trassare, tressai 2 Definitzione odrire o cuncordare trassas, ingannos, males, o fintzes calecuna cosa chi no si depet cumprèndhere bene o no si depet giare a bíere po no s'iscoviare Sinònimos e contràrios abbovai, arrebbusai, colovrinare, imbusterai, imbuvonare, ingannai, mariolare, scafai, trampai / cuncodrai Frases comente mi as trassau custa mi podias trassare sa morte ◊ funt tressendi de ndi portai sa rivolutzioni ◊ arrennegaus, funt tressendi su de fai po dhu bociri ◊ is aremigus funt sempri prontus a tressai ◊ cussus sunt trassendi isciacus e furas 2. cussa fiat sa primu coja chi no iat pótziu tressai, cosa chi no dhi fiat acuntéssia mai ◊ no podiat abbaliai de ai pérdiu sa fémina ch'istimàt e si ponit a tressai fainas lègias Ètimu ctl., spn. trassar, trazar Tradutziones Frantzesu tromper, intriguer, machiner Ingresu to deceive, to plot Ispagnolu engañar, intrigar, maquinar Italianu ingannare, intrigare, macchinare Tedescu betrügen, anstiften.

«« Torra a chircare