aérru , nm: arru 1, erru Sinònimos e contràrios arràntzia, irballu Frases no apas pensamentu cambiadu, ca est in pagu su fàere un'aerru! ◊ catzadore bonu chen'aerru sos puzones ndhe los betat s'unu fatu de s'àteru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu erreur Ingresu mistake Ispagnolu error Italianu erróre Tedescu Irrtum.

arràntzia , nf: erràntzia* Definitzione cosa chi no est giusta, chi no torrat paris cun calecuna régula Sinònimos e contràrios aerru, arrada, fadhina, imbàgliu Tradutziones Frantzesu erreur Ingresu mistake Ispagnolu error, falta Italianu erróre Tedescu Fehler.

fadhíe , vrb: fadhire, fadhiri Definitzione ibballiare, crèdere chi est una cosa candho est un'àtera, pigare una cosa, o a ccn., po un'àtera o un'àteru (intrs. aus. èssere; trans. aus. àere) Sinònimos e contràrios confúndhere, faltai, ibbagliare, ifartire, infadhire, irbagiare, sfadhiri | ctr. ingertai Maneras de nàrrere csn: fadhire a ccn. cun… = leare a unu creíndhelu un'àteru, cufúndhere s'unu cun s'àteru; fadhíresi mesu mesu = isbagliai in prenu, deunudotu Frases seo timenno ca siat fadhinnosi ◊ at leadu sa mira a l'isparare ma si l'at fadhidu ◊ a fadhiri nci bollit pagu ◊ no mi seu fadhia: tenemu arraxoni dèu ◊ o intzertu o fadhu ◊ est cassadore bonu: no si ndhe fadhit una ◊ as fadhidu su logu: no ti orizontas piús! ◊ si no mi fadhit sa memória est goi ◊ chi no fadhit sa càriga, intendu arrastu de arracatu! ◊ no vochei sos polcrabos ca mi so fadhidu! ◊ mai mi est fadhitu s'archibbusu ◊ parit chi no fadhat mai su díciu 2. cussu no est Bodale: lu sezis fadhindhe! ◊ pagu surpu: si fadhiat su macitu po trèmini! ◊ fadhidhu cun frade totu ti apo! Sambenados e Provèrbios prb: si fadhit limba no fadhit coro Ètimu ltn. *fallire Tradutziones Frantzesu se tromper Ingresu to mistake Ispagnolu equivocar Italianu sbagliare, fallare, sgarrare Tedescu verwechseln, irren.

fadhína , nf Definitzione ibbàlliu chi si faet chentza si ndhe acatare, po pagu atentzione, credendho de fàere giustu, de fàere bene / fàghere o nàrrere una cosa in f., ibballiandho Sinònimos e contràrios fadhida, fadhichia, fadhoca, fadhu, ilmarru, imbàgliu, malavadhia Frases pro me no bi at fadhina: est comente naro deo! ◊ bufendhe, in fadhina pro tatza ant leadu su conzu!…◊ in fadhina, creindhe chi in s'ampulla bi aiat abba, at bufadu varichina ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ cussu no faghet bene si no est in fadhina! ◊ at pigau in fadhina una cosa po un'àtera Sambenados e Provèrbios prb: chine faet faina faet fadhina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faute, erreur, lapsus Ingresu mistake, slip Ispagnolu error (m), equivocación, lapsus, falta Italianu sbàglio, erróre, lapsus, fallo Tedescu Irrtum, Lapsus.

faltài, faltàre , vrb: afaltai, fartai, fartare Definitzione mancare, fàere farta, fàere a mancu, bènnere mancu cun neghe o curpa; fadhíresi, arregodare male Sinònimos e contràrios difaltare, mancai, mentire / fadhie, ifartire Frases no farto, como, de ch'essire a fora a leare fritu!…◊ no farto de bi andhare ca est urzente ◊ no fartes de fàghere cussa cosa, ca nos serbit! ◊ nos faltat su sole ◊ in domo noa no bi fartat nudha ◊ comente depo istare si bois mi faltades, lughe mia?! ◊ chi no usat arremédiu a su mali faltat a s'obbrigatzioni sua 2. ci as fartau, narant is cumannamentos, depes acusare ◊ a fartare mi l'imponet sa vida chi passo e perdonàdemi si bos apo fartadu, ma su veru lúmene meu est un'àteru! 3. si no farto, s'irrobbatóriu l'ant fatu oto a oe ◊ si no farto, custa tzita est cosa de pagare! Sambenados e Provèrbios prb: coltza sa domo chi bi faltat risu! Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu manquer, déroger Ingresu to make a mistake, to derogate Ispagnolu faltar Italianu comméttere una mancanza, derogare Tedescu verfehlen, versäumen, abweichen.

ibbagliàre , vrb: ibballiare, ilballiare, imbagliare, imballiare 1, irbagliae, irbagliai, irbagliare, irballare, isbagliai, isbagliare, isballiai, isballiare, sbagliai Definitzione fàere sa cosa male, de no torrare paris cun sa beridade o cun su giustu o cun su chi andhat bene / mi so irballadu = mi so fadhidu, apo irballadu Sinònimos e contràrios fadhie, ifartire, irbagiare, isdeinare | ctr. ingertai Frases bae e chilca cantos annos si agatat custu letu: si no m'imbàglio fit de nonnumannu ◊ vi cheret pacu e nudha a s'irbagliare ◊ isbàgliat fintzas su predi nendi sa missa ◊ so cumbintu chi at imbagliadu caminu ◊ donzunu est suzetu a irballare ◊ mih chi as imballiadu domo! ◊ cussu si l'at irbagliata mannu e longu cantu est! ◊ apo ibballiau po no cumprènnede Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu se tromper Ingresu to mistake Ispagnolu equivocarse Italianu sbagliare Tedescu irren (sich).

ilmàrru , nm: irmarru, ismarru, smarru Definitzione cosa male fata, dannu o isbàgliu chi si faet chentza dhu bòllere, po pagu atentzione o pagu abbilesa Sinònimos e contràrios fadhina, fadhu, imbàgliu, malavadhia, malesaura, scascedhu / ttrs. immarrunada Frases su male isse lu faghet abbiduduidu, no po ismarru! ◊ no est istadu un'ismarru ma corpu assempiadu, su chi li at dadu! ◊ domandhabbilu a manu arta, si l'at fatu pro istridu o pro ismarru! (G.Ruju)◊ su bestiàmine mi ch'est intradu a su laore pro irmarru, un'iscuta chi mi so fidadu ◊ un'irmarru podet cumbinare, ma totu cussos fogos sunt postos abbididarmente! Tradutziones Frantzesu faute, erreur Ingresu mistake Ispagnolu error, equivocación (f) Italianu sbàglio, erróre Tedescu Fehler.

malavadhía, malavadhína, malavardía , nf: malevadia, malevaldia Definitzione fadhina mala, ibbàlliu de fàere dannu / fàghere una cosa, unu dannu, pro m. = de malascigura, po farta de atentzioni, chentza dhu bòlliri Sinònimos e contràrios fadhina, malesagura Frases su chi at fatu no est pro malavardia! ◊ ite tortos, cale fatu bos apo malevaldia? (P.Mossa)◊ malevadadu, no ndh'at, isse, de coro malu: l'at fatu pro malavardia ◊ est rutu ca fit imbriagu o pro malevardia? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faute, erreur Ingresu mistake Ispagnolu falta, error Italianu sbàglio, erróre Tedescu Fehler.

tzancarronàda , nf: ciancarronada Definitzione aconcada maca, fatura de tzancarrones Sinònimos e contràrios aconcada, acucada, garrafatoni, isconcata, isconchinada, meleda / cdh.tzancarrunata, ttrs. tzancarrunada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faute grossière, balourdise Ingresu big mistake, stupid act Ispagnolu disparate, imprudencia, falta Italianu cólpo di tèsta, gròsso sbàglio, spropòsito, balordàggine Tedescu unbesonnene Handlung, grober Fehler, Dummheit.

«« Torra a chircare