cocòcia , nf: cocota, cogòcia Definitzione su corgiolu modhe de sa nughe (ma fintzes de sa méndhula), su chi si tzacat, si ndhe istacat candho sa nughe lompet, e sicat: sa cogòcia est fintzes su corgiolu tostau de sa nughe e, segundu su logu, su capedhu de su landhe fatu coment'e una crobedha afacada, su chi narant puru cocotzu; a logos est sa conchedha de sa natura de su mascu Sinònimos e contràrios còcora, cocotu* / conchedha 3, papu 1 Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu brou Ingresu walnut husk Ispagnolu raspa, zurrón, ruezno Italianu mallo della nóce Tedescu grüner Schale.

cogliòla , nf Definitzione su corgiolu modhe de sa nughe, su primu de fora chi si tzacat e istacat candho sa nughe est lómpia Sinònimos e contràrios cocòcia, còcora Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu brou Ingresu walnut husk Ispagnolu zurrón, raspa, ruezno Italianu mallo della nóce Tedescu grüne Schale.

cugudhàu , nm Definitzione su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga Sinònimos e contràrios cuguzone, erenzu, iscuguza, scefa, scefabi Frases su trigu fait sa palla de cugudhau ◊ sa paza est fata in fine, ma ancora su cugudhau est meda: moliae! ◊ su trigu si prugat po nd'iscerai su cugudhau chi est abarrau Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balle du blé Ingresu husk Ispagnolu cascabillo Italianu lòppa, pula del grano Tedescu Spreu.

cuguzòne , nm Definitzione su cuguzadu, sa camisa o càscia de su trigu ancora in s'ispiga Sinònimos e contràrios cugudhau, erenzu, scefa, scefabi Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. cuculione(m) Tradutziones Frantzesu balle du blé Ingresu husk Ispagnolu cascabillo Italianu lòppa del grano Tedescu Spreu.

irragàre , vrb Definitzione bogare sas ragas, is cratzones de orroda de su costumu de s'ómine; bogare sa castàngia de su scriscioni (o primu corgiolu) Sinònimos e contràrios irraghilare, isbragare, isbragugliare / ischissonare, iscocotare, iscucudhare 2. sa castanza s'irragat in campu ◊ sa castanza s'irragat e ndh'essit desesi candho est bene lómpida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enlever la bogue Ingresu to husk Ispagnolu sacar las castañas del erizo Italianu diricciare Tedescu schälen.

ischiàre , vrb: ischivare 1 Definitzione segare po ndhe bogare su papu (chiu) is frutos chi portant corgiolu grussu (es. nughe, méndhula), isceberare e bogare a parte su chiu Sinònimos e contràrios iscocorare, spapai Frases si aiat ischivatu unu botedhu de nutzola chin sas dentes ◊ in piatza no si acatat una preta mancu pro ischivare una ménnula! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écaler Ingresu to husk Ispagnolu descascarar Italianu smallare Tedescu schälen.

ischissonàre , vrb: iscrissonare, scriscionai Definitzione bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu Sinònimos e contràrios irragare, iscocotare, iscucudhare Frases mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enlever la bogue Ingresu to husk Ispagnolu quitar el erizo de las castañas, escabuchar Italianu diricciare Tedescu Eßkastanien schälen.

ischissòne , nm: iscriscione, iscrissone, isgrissone, scriscioni Definitzione sa primu corgiolu de sa castàngia, a fora, totu ispina; genia de animale cun sa pedhe totu ispina a dónnia bandha, tundhu tundhu candho si allòmborat timendho Sinònimos e contràrios acrissone, arone, cocotu, cuscusone 2, erghisone, griscione, gurgudhu, ispunzola 1, raga / aritu, arrescioni Frases su bentu ndhe iscudet s'ischissone ◊ una die ti apo bidu castagnendhe: cun manu lestra collias s'iscrissone ◊ s'ischissone ocanno est calannonne chena èssere lómpia sa castagna 2. in conca pro ti rèndhere atraente giughes un'ischissone apena abbertu!… Terminologia iscientìfica rbr; anra, erinaceus aeuropeus var. italicus Tradutziones Frantzesu bogue Ingresu chesnut husk Ispagnolu erizo Italianu rìccio della castagna, rìccio Tedescu Kastanienigel, Igel.

istergàre , vrb Definitzione bogare o istacare sa terga a s'ispiga de su moriscu Sinònimos e contràrios isbuatare, scrocitari Frases su moriscu si assóliat unu pagu chentza istergadu, ma pro assoliare menzus tocat a l'istergare e irranare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ôter les bractées des épis du maïs Ingresu to husk Ispagnolu despinochar Italianu spannocchiare Tedescu entlieschen.

ràga , nf Definitzione su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu Sinònimos e contràrios arone, cugudha, gurgudhu, ischissone, ispunzola 1 / aterga Sambenados e Provèrbios smb: Raga, Ragas Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu bogue Ingresu chesnut husk Ispagnolu erizo Italianu rìccio Tedescu Kastanienigel, Fruchtbecher, Cupula.

scrocitàri , vrb Definitzione isfogiare a s'ispiga de su moriscu, bogare sa terga Sinònimos e contràrios isbuatare, istergare Frases si scrocitat su trigumoriscu Tradutziones Frantzesu ôter les épis du maïs Ingresu to husk Ispagnolu despinochar Italianu spannocchiare Tedescu schälen.

tipidíu , nm, nf: tipitia, tipitiu Definitzione pruinedhu chi si faet mescamente manigiandho laore; pruinedhu fine fine chi si faet asuta de is letos, in su cugigone de is busciacas, fintzes ispuntadura de pilu, de lana e cosighedhas deasi Sinònimos e contràrios boladia, pilibili, pulina / erenzu, ghilipiu, ghitipiu, pibitza, pilipiu, tilipio, tipidedhu, tipidipi Frases est nudha su tipidiu chi dhui fiat asuta de su letu!… Tradutziones Frantzesu balle, duvet tonture Ingresu husk, down, polling Ispagnolu cascabillo, pelusa, tundidura Italianu lòppa, pula, lanùgine, cimatura Tedescu Spreu, Flaum, Schurwolle.

«« Torra a chircare