alluxentài , vrb Definitzione fàere lúghidu Sinònimos e contràrios allucidai, allustrai, illuchidare / impompitare Frases su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire reluire, se parer Ingresu to make bright, to shine, to dress up Ispagnolu hacer relucir, acicalar Italianu far rilùcere, brillare, agghindarsi Tedescu leuchten, glänzen, sich herausputzen.

bàndhidu , agt Definitzione chi est fatu cun isciala, cun importu mannu, de si pàrrere meda, bene Sinònimos e contràrios grandhe / lumenosu Frases ant fatu un'isposonzu bàndhidu ◊ terra istimada, sole bàndhidu de su coro, bois sezis s'ànima mea! (L.Moro Chironi)◊ in sa durche campura de s'infiniu nadro che sole bàndhidu (F.Satta) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu solemnel Ingresu solemn, bright Ispagnolu solemne Italianu solènne, luminóso Tedescu prächtig, leuchtend.

giariósu , agt Definitzione chi est totu giaria, chi lughet meda Sinònimos e contràrios giaru, lucorosu, lugerosu, lugosu, lumenosu | ctr. iscuricosu Frases no bi at ora chi siat piús bella de custa, cun s'aera giariosa, candho in su chelu de color'e rosa est perdendhe in lugura donz'istella (Sulis) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lumineux Ingresu bright Ispagnolu luminoso Italianu luminóso Tedescu leuchtend.

lucorósu , agt: lugorosu Definitzione chi giaet lughe, lugore, nau fintzes in cobertantza de gente in su sensu de èssere apretziaos, connotos po su bonu Sinònimos e contràrios giariosu, lugerosu, lugosu, lumenosu | ctr. iscuricosu Frases in sa note funguda so chircandhe s'istedhu lucorosu ◊ sa luna lucorosa ispannat sas campuras 2. chi potat torrare cudhu risu lucorosu in custas larbas meas istudadas! ◊ de cantu fustis meda lugorosa ti ndhe aiat imbídia sa Luna (C.Buttu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lumineux Ingresu bright Ispagnolu luciente Italianu luminóso Tedescu leuchtend, strahlend, glänzend, hell.

lugósu , agt Definitzione chi giaet o faet lughe Sinònimos e contràrios giariosu, lucorosu, lugerosu, lumenosu | ctr. iscuricosu Frases li pariat chi ancora podiat sonniare e isetare albéschidas lugosas ◊ lugosos siant sos caminos chi atraessant! ◊ candho in die lugosa si annuat su chelu e falat ràndhine, covàcadi, no fuas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lumineux Ingresu bright Ispagnolu luminoso Italianu luminóso Tedescu leuchtend, strahlend, glänzend, hell.

pensàda , nf: pentzada, pentzara, pessada Definitzione su pentzare (si narat fintzes incurtzau a sa tónica: pensà); su chi si pentzat o idea, pruschetotu bistu coment'e manera de bínchere una dificurtade, de fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios apensamentu, idea, penseri, pensu / ttrs. pinsada 2. a ndhe faghet, totu, de pessadas su pisedhu!…◊ m'abbàida arratza de pessada, a pònnere fogu! ◊ a ndhe cheres bídere de pessada a pònnere cuss'isterzu in su fogu: lu guastat! ◊ no cretas, prendha amada, chi intre pro ti afaltzare, ca tiat èssere mala sa pensada! ◊ ideas, pessadas, dissinnos, chistionos, istúdiu, totu fit in italianu ◊ a nci betari totu s'abba chi calàt de su monte fut una pensà mala ◊ apu fatu sa pentzara de mi bufai un'ou a surbidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu idée Ingresu bright idea Ispagnolu ocurrencia, salida Italianu pensata, trovata Tedescu Denken, Idee, Gedanke.

«« Torra a chircare