acambàre , vrb: cambare 1 Definitzione nau de is erbas e laores, bogare o pònnere cambos, betare arraighinas bonas e crèschere meda; cantandho, acumpangiare in poesia cun versu e rima s'istérria de un'àteru; in su tessíngiu, cambiare unu filu cun calecun’àteru Sinònimos e contràrios afasciai, afundhare 1, afundharzare, assedare, imbènnere, piglionai 2. teniat sempre sas peràulas prontas: a su chi naraiat unu, isse l'acambaiat deretu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taller Ingresu to head Ispagnolu entallecer Italianu accestire Tedescu bestocken.

acupài 1, acupàre , vrb: aggupare Definitzione si narat de unos cantu ebrúgios (es. latuca, càule) chi si serrant comente a bòcia, cun is fògias cracas; fàere coment’e a cupu, nau de sa manu fata a cofu serrandho unu pagu is pódhighes / aggupare sas oricras = allutai is origas po intèndiri o ascurtai bèni Sinònimos e contràrios aggupulare, aupare 2. est aggupanne sa manu a un'oricra ca no intendhet ◊ cun is manus acupadas abetàt a dhi calai sa gràtzia e… aici est aturau! ◊ aggupanne sas oricras acurtzu potites intènnere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taller Ingresu to head Ispagnolu acogollarse Italianu accestire Tedescu bestauden.

afundharzàre , vrb Sinònimos e contràrios acambare, afasciai, afundhare 1, imbènnere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taller Ingresu to head Ispagnolu entallecer Italianu accestire Tedescu bestocken.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definitzione essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Sinònimos e contràrios istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Frases su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épaissir, devenir touffu, taller Ingresu to thicken, to tiller Ispagnolu entupir Italianu infittire, infoltire, tallire Tedescu dichter machen, dicht werden.

seríre , vrb: sirire Definitzione nau de is sèmenes, bogare sa tzeurra, su sirione cumenciandho a naschire, fàere su síriu o cima Sinònimos e contràrios inceurrare, sirionare, tidhire, tzirriotire Frases custa cosa sirit e frorit, si l'abbas Ètimu ltn. serere Tradutziones Frantzesu taller Ingresu to germinate Ispagnolu entallecer Italianu tallire Tedescu keimen, sprossen.

tidhíre , vrb: tudhire, tzudhire Definitzione nau de sèmenes, cumenciare a naschire, bogare sa tzeurra: si narat de matas puru in su sensu de ogrire, isparare, bogare linna noa; si narat fintzes in su sensu de si ndhe bocare, de foedhare, nàrrere / ger. tudhendhe, tudhindhe Sinònimos e contràrios abbrabai, abbrossare, chimire, frunzire 1, inceurrare, ingrilliri, rampudhire, sannire, serire, serionire, tzirriotire, tzirulire, tzorulare / ocire Frases su sèmene est totu tudhindhe ◊ su trigu no at tudhidu ◊ sa patata chi si tudhit cheret prantada ◊ sa semenaza tudhidu bi at? 2. sa méndhula est tudhendhe e fiorida ◊ sa chibudha est tudhida 3. a issa li fit piàghitu de non tidhire a pessamentu perunu ◊ est imbreacu e no tidhit e no sapit ◊ lis aiat natu chi nche aiat furatu erveches ma nessune tidhiat ◊ billassànnesi sa chistione, nessune aiat prus tidhitu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu taller, germer Ingresu to germinate Ispagnolu entallecer, brotar Italianu tallire, germinare Tedescu keimen.

«« Torra a chircare