currispòsta , nf Definitzione su chi si faet o chi si giaet in càmbiu de unu bene arreciu Sinònimos e contràrios cuncàmbia Frases sos suspiros ti mandho a umbe ses si currisposta mi podes torrare (E.Mattiu) Tradutziones Frantzesu en retour, en échange Ingresu exchange Ispagnolu contracambio Italianu contraccàmbio Tedescu Vergeltung.

fúrria , nf Definitzione su furriare e fintzes sa fortza chi faet furriare sa cosa; cosa chi si faet po si pagare de un'ofesa, pratu torrau Sinònimos e contràrios arrevesa, istridu, torra / fúria Maneras de nàrrere csn: avb. a fúrria e borta = a su fúrria fúrria; de fúrria = impresse meda; torrai sa f. a unu = pratu torrau, pagàresi de un'ofesa, itl. rèndere pan per focaccia 2. at torrau sa fúrria a su fradi po sa brulla chi dh'at fatu ◊ po torrai sa fúrria a su fillu de no dh'ai castiau a béciu, unu tziu morendi at lassau su bèni a un'atru ◊ tui no as torrau mai sa fúrria: sempri as perdonau! 3. su grodhe ch'est essidu de fúrria currendhe che lèpere ◊ una bria ses a fúrria e borta!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retour, échange, revanche Ingresu revenge, repayment Ispagnolu devolución, revancha, desquite Italianu contraccàmbio, rivalsa Tedescu Vergeltung.

furriadólzu , nm, agt: furriadórgiu, furriadorju, furriadorzu, furriadroxu Definitzione tretu inue si fúrriat, a ue si faet fúrriu, logu (e aprigu, barracu, pinnetu, domo) a ue si torrat a crocare, a istare Sinònimos e contràrios biradorzu, furriada, ghiradorju / barraca, domo, pinnetu / bidhichedha, bidhiciolu, madau, trechinzu Maneras de nàrrere csn: non lassare perdas in furriadórgiu = circai a perda furriada, forrogare e betare apare totu, chirchendhe; bentu furriadorzu = chi est tirendhe candho goi candho gai, chena frimmesa ne de fortza e ne de filada Frases Tzitzu fit ómine chi connoschiat onzi segretu e furriadorzu ◊ custos sunt ammentos de unu tempus chena furriadorzu 2. me in su Sulcis unu tempus is bidhas fiant furriadroxus ◊ aiant fatu unu bellu pículu de caminu a pè ca s'istrada no imbatiat finas a su furriadolzu ◊ die manna cun die visitant cuiles e furriadolzos ◊ sos furisteris fint remonzendhe sos trastos pro leare su caminu de su furriadorzu Terminologia iscientìfica pst, slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tournant, point de repère, point de retour Ingresu turning-point, land mark Ispagnolu punto de vuelta, de referencia Italianu punto di svòlta, di riferiménto, di ritórno Tedescu Wendepunkt, Bezugspunkt.

ghiràda , nf: ghirata Definitzione su ghirare, fintzes s'ora chi si torrat; tretu inue si fúrriat po cambiare filada, torrare agoa; parte de unu logu trebballau; contu chi si narat, allega Sinònimos e contràrios contoniada, recuia, soniada, torrada / airada, birada, biradorzu / alleca, chistione | ctr. essia Frases a sa ghirada su maridu l'ifachílliat semper, a sa muzere ◊ sa ghirada a bidha no li at profetau, abesu comente fit a sa campanna ◊ sa ghirada chi faghet, maridu meu, za bi lu naro! 2. est in binza marrandhe una ghirada 3. in sos tzilleris sas ghiratas fint cuntinu sas matessi: Comente mai custa maghia de Istelai? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retour Ingresu return Ispagnolu regreso Italianu ritórno, riéntro Tedescu Rückkehr.

recuía, recuída , nf: arrecuida, recuita Definitzione su recuire, s'ora de recuire a su logu inue s'istat o si faet fúrriu Sinònimos e contràrios contoniada, ghirada, soniada, torrada | ctr. andada, essia, tucada Frases a sa recuida de sa mama si depet isetare una briga, su pisedhu malu! ◊ inue at a pasare sa recuida mia? (A.Mura Ena)◊ fit oretendhe sa recuida de unu massaju Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retour Ingresu return Ispagnolu retorno, regreso Italianu riéntro Tedescu Rückkehr.

torràda , nf Definitzione su torrare; torradorju de is gosos, de una cantzone, sa de duas partes de unu mutu; su chi si narat arrespondhendho a una pregonta, o fintzes cosa chi si torrat a nàrrere Sinònimos e contràrios ghirada, recuia / cdh. turrata, ttrs. turrada / cobertantza, copertura / risposta | ctr. andada, tucada / istérria Frases deo puru acheradu in su balcone isetaia sa torrada tua 2. su nasu de Pinóchiu, apenas fatu, iat cumentzau a crèsciri e, cresci cresci, si fiat fatu tantu longu chi no teniat torrada ◊ sa torrada de una cantone narat sempre sa matessi cosa 3. pianghes a sa muda in soledade e torrada no tenent sas preguntas ◊ amus arresionadu una bona iscuta, ma sa torrada fit sempre cudha: So cuntenta! Sambenados e Provèrbios prb: is cuadhus bonus si bint a sa torrada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retour, refrain Ingresu refrain Ispagnolu vuelta, estribillo Italianu ritórno, ritornèllo Tedescu Rückkehr, Kehrreim.

«« Torra a chircare