aggrabbàdu , agt: calbadu Definitzione nau de ccn., chi portat crabbu in su fàere o in su nàrrere is cosas; nau de cosa, chi est bene fata, bellighedha / bene aggrabbadu = chi portat grabbu meda Sinònimos e contràrios ammodau, ammodidu, assetiosu, garbosu, imbodau | ctr. mabigrabbau 2. dae manos li essiat sa maia de unu giogalzu aggrabbadu e fine Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poli Ingresu polite Ispagnolu cortés Italianu garbato Tedescu liebenswürdig

comprídu , pps, agt, nm: crompidu, crompiu, crómpiu 1, crumpiu, cumplidu, cumpliu, cumpridu, cumpritu, cumpriu Definitzione de crompire, de cumprire; nau de cosas chi creschent, chi est lómpiu, a puntu giustu de arregòllere, bonu de papare; nau de gente, chi faet is cosas a dovere, su bonu a cara po totu su chi pertocat is àteros; su crumpiu est fintzes s'isposóngiu Sinònimos e contràrios lómpidu, fatu, trempidu / cumpudiu, educadu / cumplimentosu | ctr. iscrómpiu / irmentidu / maleducadu Maneras de nàrrere csn: fàchere su crompiu, fai su crumpiu a sos parentes de su mortu = donai is passiéntzias; èssiri cumpriu che fodhi de bétua isciundada = própiu in nudha! 2. custu cíxiri est pagu cumpriu ◊ candho su ranu est cumpridu, sa fae si ndhe podet bogare ◊ su trigu est bellu a sede ma su ranu no lu zughet cumpridu ◊ sa gràtzia de chelu dade pustis chi est fata e cumplida sa pena! ◊ sa pipia no fut cumpria candu est nàscida, no portàt mancus is prummonis fatus 3. cumpridu za est: pro donzi cosighedha ti ringràtziat! ◊ ite pena su de bi tènnere solu zente anzena mancari bona siat e cumprida! (V.Falchi)◊ su diretore de sa banca l'acumpanzeit totu cumpridu fintzas a sa zanna ◊ isteit cumpridu che ómine e a sas féminas che las at missas a bíere ◊ est una pessone cumprida de caràtere 4. sunt andhaos a li fàchere su crompiu pro sa morte de su babbu ◊ su babbu fit atendhindhe sa fiza malàida chin totu sos cumpridos e chin totu sos sentidos Tradutziones Frantzesu mûr, poli Ingresu ripe Ispagnolu maduro, amable Italianu maturo, compito Tedescu reif, höflich.

garbósu , agt: grabbosu Definitzione chi tenet crabbu in su fàere: in cobertantza, su contràriu Sinònimos e contràrios aggrabbadu, ammodau, ammodidu, assetiosu, imbodau / grabbedhu | ctr. mabigrabbau, irgrabbau Frases grabbosu, at porriu unu cantu de sartitza a su cumpanzu ◊ li doe totu sas aberténtzias pro chi facat a bonu e siat grabbosu in locu istranzu ◊ duus púxilis, garbosus e de bonas maneras, iant pediu de podi ammeriai in sa pinnixedha de piturras… Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aimable, poli Ingresu polite Ispagnolu amable, cortés Italianu garbato Tedescu liebenswürdig.

manerósu , agt Definitzione nau de ccn., chi tenet maneras bonas in su fàere, chi faet is cosas cun delicadesa, cun crabbu (e a bortas fintzes a tropu) Sinònimos e contràrios modosu Frases sa fémina fit manerosa cullindhe sa zente ◊ totu manerosu li at nau ca sa die l'acuntentabat abberu Tradutziones Frantzesu poli, aimable, gracieux Ingresu courteus Ispagnolu cortés Italianu garbato Tedescu höflich.

modósu , agt: mudosu Definitzione nau de ccn., chi si cumportat a modu, cun educatzione, cun crabbu (a bortas fintzes a tropu) Sinònimos e contràrios aggrabbadu, ammodidu, assetiosu, imbodau / ammanerau, aponciau, leitanu | ctr. mabigrabbau Frases li parfeit sa pitzinna piús bella, sa piús modosa de totu sas chi bi fint ◊ sa pitzinna fit modosa in su faedhu e in sa cumpostura 2. fémina modosa, leitana! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poli, aimable, affecté Ingresu polite, affected Ispagnolu modoso, afectado Italianu garbato, affettato Tedescu liebenswürdig, geziert, affektiert.

setiósu , agt: assetiosu Definitzione nau de ccn., chi tenet sétiu, crabbu, maneras bonas de fàere, chi est bene fatu; segundhu de ite si narat, chi est bene assentau, postu bene adderetu o, nau de gente, chi s'ischit adatare a sa dificurtade o a su bisóngiu; nau de logu, chi est ciciu, in paris Sinònimos e contràrios aggrabbadu, ammodau, ammodidu, garbosu, imbodau Frases no siat setiosa e fracòngia, puru, cussa picioca!…◊ est aici bellu, setiosu, custu piciocu, ma iscimpru diaderus! ◊ a su malloru est crescendidhu sa corra setiosa 2. bellas fascinas setiosas, lah! ◊ cussu no est ómini setiosu: bogat arrenghèscias po dónnia cosa (G.Mura)◊ dhui at logu malu chi no fait mancu a passai e logu setiosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poli, aimable Ingresu courteus Ispagnolu amable, adaptable Italianu garbato, gentile, adattàbile Tedescu liebenswürdig.

«« Torra a chircare