abbisógnu , nm: abbisóngiu, abbisontzu, bisognu Definitzione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinònimos e contràrios aprentu, atzicamentu, poberesa / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Maneras de nàrrere csn: fàere abbisognu (una cosa)= serbire; fai is abbisòngius = fàghere de su corpus; a. strintu = mannu, urzente Frases it'abbisóngiu nc'est de domandai parris? ◊ dèu tèngiu abbisóngiu de una domu innòi, non potzu abarrai andendi e torrendi! ◊ est abarrau a crocai in su sartu in d-una barrachedha fata po s’abbisóngiu ◊ nosu no teneus abbisóngiu de totu cussas cosas! 2. custa famíglia tenit disígiu e gana de ndi essiri a faci límpia e a conca pesada de su mari de s'abbisóngiu Sambenados e Provèrbios prb: s'abbisóngiu fait sa bècia a curri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu besoin, nécessité Ingresu need, poverty Ispagnolu estrecheces, aprieto Italianu necessità, strettézza, esigènza Tedescu Notwendigkeit, Erfordernis.

apréntu , nm, nf: apreta, apretu, aprietu Definitzione necessidade manna, bisóngiu mannu de dèpere acoitare, arriscu mannu de dannu / min. apretixedhu, a bortas nadu in su sensu de a. mannu Sinònimos e contràrios abbisognu, acossu, arragu / presse Maneras de nàrrere csn: bíderesi a., agatàresi o èssere in a.; a ti l'agatat s'a.!… = ses isarcadu chentza bisonzu!; a ti l'at àpidu s'a.!… = as fatu male chentza ndhe àere tentu perunu bisonzu; a s'a. = si bi at bisonzu mannu de no poder fàghere a mancu Frases mi seu bistu in malus apretus ◊ in s'assuconu de custas oras de aprentu timo ◊ s'apretu de su fàmene mi faghiat ischidare chito ◊ a si l'at bidu s'apretu, cun sa domo brusiendhe e isse chentza si poder mòere!…◊ medas a s'apretu cherent fúere ◊ is abbogaus, si dhui at cosa de arruncinai, ponint apretu! ◊ po apretu circaus su dotori ◊ apretixedhu a bessí cun cussu frius!…◊ no nci at che s'apretu po connòscere s'ómini! 2. babbu mi poniat apretu a pesare chito ◊ e totu cust'apretu dae manzanu, oe?! ◊ su predi at istronau a no pecai de apretu Sambenados e Provèrbios prb: apretu non bengat, intzimia non mancat ◊ s'apretu bogat su béciu a curri Ètimu spn. aprieto Tradutziones Frantzesu nécessité, urgence Ingresu urgency, necessity, chasing Ispagnolu apuro Italianu necessità, occorrènza, urgènza incalzante, emergènza Tedescu Notwendigkeit, Bedürfnis, Dringlichkeit.

bisógnu , nm: abbisognu, bisóngiu, bisonzu, bisunzu Definitzione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinònimos e contràrios aprentu, mancànscia, netzessitu, poberesa, sia / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Maneras de nàrrere csn: bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu Frases si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!… 2. solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu 3. nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe! 4. su tempus faghet bisonzu a nois puru! 5. li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu Sambenados e Provèrbios prb: chie est ómine a su bisonzu si paret Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu besoin, nécessité, gêne Ingresu need, poverty Ispagnolu necesitad Italianu bisógno, necessità, occorrènza, misèria Tedescu Bedürfnis, Notwendigkeit, Elend, Not, Armut.

maròlla , nf: ammaròglia* Definitzione mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m. Sinònimos e contràrios aprentu, bisognu, malaboza | ctr. bonaoza Frases sa marolla fait sa bècia a curri Tradutziones Frantzesu nécessité, besoin Ingresu need Ispagnolu mala gana Italianu necessità Tedescu Widerwille (mit), Not.

«« Torra a chircare