bullàncara , nf Definitzione su fossighedhu in sa carre chi lassat su pigoni Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marque de la variole Ingresu pock Ispagnolu picadura de viruela Italianu búttero Tedescu Pockennarbe.

contrasinnàre , vrb Definitzione cambiare is sinnos (mescamente de is animales po dhos cunfúndhere, si funt furaos) Tradutziones Frantzesu modifier la marque du bétail pour tromper Ingresu to falsify the signs Ispagnolu cambiar la marca de las reses Italianu falsare i ségni Tedescu die Zeichen entstellen.

màcru , nm: malcu, marcu Definitzione tretu de diferente colore, fintzes su singiale, genia de cosidura chi abbarrat de una segada, de una freadura in sa carre Sinònimos e contràrios frincu, leidora, libidore, lidigori, pistadura, sambellutau Frases acantu arribbant, cussus peis lassant sempri unu bellu marcu biaitu ◊ chin sos ocros at sichitu sos macros biancos de sas erveches in turvontzu ◊ su sole de martu ponet marcu Sambenados e Provèrbios smb: Marcu, Marcus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marque, signe, trace, plaque, tache Ingresu stain, mark Ispagnolu marca, mancha Italianu màrchio, ségno, imprónta, chiazza Tedescu Zeichen, Marke, Spur, Fleck, Mal, Striemen.

màrca 1 , nf Definitzione singale o sinnu chi inditat sa fràbbica de una cosa; ferru cun is líteras de númene e smb. de su mere po marcare bestiàmene e su singiale chi lassat in sa pedhe (ponendhosidhu abbrigau); túturu de linna pintau (picau a imbuidadura, a forma de parallelepípedu) po fàere is pintos a su pane modhe a incracadura e su singiale etotu chi lassat Sinònimos e contràrios macru, sinnale Maneras de nàrrere csn: robba ’e suta marca = cosa metzana; èssere de prima marca = de prima calidade, bonu meda; m. de bullu = zenia de francubbullu, de valore istabbilidu, chi si ponet in pabilos de dochimentu pro lis dare valore legale o fintzas coment'e tassa o diritu de pagare Frases custas iscarpas sunt de marca bona 2. sunt andhados a betare sa marca a su bestàmine ◊ dontzi cadhu at unu signale e unu semotu solu: sa marca ◊ sas marcas si betant a su panischedhu 3. fit tiradore de prima marca: tiraiat a balla sola a sa sesina bolendhe ◊ mi ant passadu che robba de suta marca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marque, cachet, empreinte Ingresu brand, seal, mark Ispagnolu marca Italianu marca, sigillo, imprònta Tedescu Marke, Warenzeichen, glühendes Eisen zum Markieren von Tieren, Brandzeichen.

pizólu 1 , nm Definitzione fossighedhu chi si faet in calecuna cosa (es. tidale, bardúfola) Sinònimos e contràrios ciarolu, cocone 1, fítulu, isgabbu, majodha Tradutziones Frantzesu marque (de la variole) Ingresu cowherd of the maremma Ispagnolu agujerito Italianu bùttero Tedescu Pockennarbe.

punciadúra , nf Definitzione su punciai; su singiale o marcu chi si lassat in su trastu, fintzes s'istampu chi lassat su bobboi chi ponet a is laores / p. de billete = genia de istampu o timbru chi averat comente unu si ndh'est serbiu (e no balet àtera borta) Sinònimos e contràrios bulladura, malcadura Frases po dónnia punciadura si depit pagai unu tanti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marque, oblitération Ingresu stamp, cancelling Ispagnolu marca, pinchazo Italianu màrchio, obliterazióne Tedescu Marke, Zeichen, Markierung, Entwerten.

sinnàdu , pps, agt: sinnatu, sinnau Definitzione de sinnare; chi portat su sinnu, chi est marcau Sinònimos e contràrios signaladu, sinzolau 2. su bestiàmine est totu sinnadu ◊ nois amus s'istinu sinnau e dae cuche no nos franghimus Tradutziones Frantzesu marqué Ingresu marked Ispagnolu marcado Italianu contrassegnato, segnato Tedescu gekennzeichnet, gezeichnet.

sínnu 1 , nm Definitzione genia de segada chi si faet in s'origa po distínghere su bestiàmene (prus che àteru brebès, crabas, porcos) segundhu su mere; cosa o iscritura posta a singiale o chi a dónnia modu est un'inditu; discu de linna o de ortigu chi si ponet in su mojolu de sa mola / is sinnos de su bestiàmene: pertunta (istampu tundhu in mesu in mesu de s'origa, in d-una o in ambas), spissada (ispuntada), giuali (segada a mesa luna: g. de ananti, avatu o de daesegus, trevessus a un'origa addenanti, in s'àtera addaesegus), bogada ’e prana (segada de unu cantu de origa de mesania a sa punta: b. de ananti, b. de avatu), pissu càvana (segada a L de mesania a sa punta: p. c. de ananti, de avatu, trevessus), orrundilina (segada de s'origa in mesu de mesania a sa punta, de resurtare a duas puntas ma bogandhoche una tira a V), nàiri (trapada a mesania de s'origa dae s'oru a mesu, addenanti, addaesegus), crafida (trapada, segada, de mesania a sa punta, in mesu in mesu, chentza che ndhe bogare), ínnida (chentza perunu sinnu) Sinònimos e contràrios malcadura, signale, síngia Maneras de nàrrere csn: fàghere in d-unu s. = in d-un'artzada de oju, in tempus de fàghere unu sinnu (de rughe); istare unu s. = fàghere impresse meda; totu su bestiàmine de unu s. = tallu, famíllia; segàrendhe su s., fàghere a sega s. = bochire o furare totu su bestiàmine de unu, ispèrdere sa ratza Frases su pastore si est abbizau dae su sinnu chi s'anzone fit su suo ◊ sa sementusa fut cun su sinnu de is brebeis de s'amigu ◊ dàdemi unu maridu, za no bos chirco ne sinnu e ne pilu! (Limbudu)◊ tenemu crabas e de sinnu dèu fia spitzada e ciuali asegus 2. su vichinatu picat su sinnu dae unu mulinu de tempos anticos ◊ sa limba est su sinnu prus forte de s'identidade (B.Columbu)◊ bisonzat de apompiare sos sinnos, pro cumprènnere! ◊ est sinnu de mente giusta a nàrrere sos faedhos chi bi deghent ebbia (P.Pillonca)◊ milli ojos nos fint servendhe, calculendhe chizas, sinnos, tzinnos e sinnales ◊ bi aiat cosa de sinnos toltos a bessu de colora 4. mi ses iscumparida in d-unu sinnu! ◊ in tempus de unu sinnu che sunt essidos ◊ tenia unu pitzinnu de sos primos de bidha: mi ndhe at segadu sinnu sa morte istinchidha ◊ no si ndhe agatat frutu e ne zenia, chi ndhe ant segadu sinnu dae fundhu! Sambenados e Provèrbios prb: a su sinnu si connoscit su pegus Ètimu ltn. signum Tradutziones Frantzesu marque Ingresu countermark Ispagnolu marca, seña Italianu contrasségno, ségno Tedescu Kennzeichen, Zeichen.

«« Torra a chircare