afussiòne , nf Definitzione festa, festa nodia (Pasca manna, Annunou, Mesaustu e àteras), festa chi torrat cad'annu Frases no ti apo onorau in sas afussiones ◊ sos zovanedhos colant passizandhe a prufessones, a sas afussiones bient e ballant a tropas (L.Loi)◊ a sas afussiones a gustare nos daiant coconedha e casadina ◊ sas carvas po s'afussione abbundhantes incunzas nos promintent Tradutziones Frantzesu fête Ingresu festivity Ispagnolu fiesta Italianu ricorrènza Tedescu Feiertag.

bacadíbu , agt, nm: bacatiu, bagadiu, bagariu, vacadivu Definitzione chi est líbberu de impícios de trebballu, chi no si trebballat; si narat de su bestiàmene chi no at angiau, de persona chi no si est cojuada; die nódida, de festa Sinònimos e contràrios laghinza / bachianu, irgaitzu, solteri | ctr. madricau / cojadu / faturivu Frases pòrtalu sempre a s'imbesse si cheres chi duret meda, si no est die bagadia (P.Pisurzi)◊ si ponias mente a mie lu tias portare in sas dies bagadias, cussu pinzos ◊ chie l'isposat si dúbbiu apena bi at chi siat de ratza bagantia? (S.Casu) 2. su serbidori càstiat su bagadiu, su meri portat is brebeis angiadas ◊ su pastoredhu est pascendi su bagadiu ◊ su cuíndixi in bidha est sa festa de is bagadios 3. is fillas dhas tenit totu bagadias ◊ issu est arricu, ma est abarrau bagadiu 4. in sos bagadios, cun sos cumpagnos de iscola andhaio a linna ◊ sos bagadios, custos zòvanos andhant a cantare Ètimu ltn. vacantivus Tradutziones Frantzesu stérile, célibataire, fête Ingresu barren, single, festivity Ispagnolu estéril, soltero, fiesta Italianu stèrile, cèlibe, festività Tedescu unfruchtbar, steril, Ledige, Feiertag.

fèlta , nf: festa Definitzione die feriada, nodia, chi no si trebballat; ispàssiu mannu, alligria po calecuna cosa o ccn. / min. festichedha, festixedha Sinònimos e contràrios scesta / divertera, spàssiu Maneras de nàrrere csn: f. cumandada = die de pretzetu, chi si depet andhare a missa; fàghere o fai f. = afestai; fàghere sa f. a unu (in cobertantza)= bochire a ccn; festas de corriolu = festas chi si faghent in campu e ue si bi daet pane, peta a manigare e àteru a totu sa zente; leàresi sas festas = andai de una festa a s'àtera, abarrai sempri avatu de is festas; (sètzere a cadhu) a sa festaja = de rugadis in sa sedha, comente faghent sas féminas Frases addaghi ant a torrare fizos tuos, Sardigna mia, sonamus a festa! (F.Sechi)◊ no frundhiat tempus isbuduscendhe dinaris fatu de sos butighinos mancu in dies de festa 2. si ficheit in conca s'idea de l'apostare a fusile e de li fàghere sa festa ◊ cassant unu cerbu e dhi faint festa ◊ bi at chie si leat sas festas pro divertire e chie pro triballare ◊ ite tiat èssere una festa si no bi at zente?◊ pro fàghere sa festa, dinari meda azis buscadu? Sambenados e Provèrbios smb: Festa / prb: pro andai a festa dogna mandrona est lesta ◊ zente paga bona festa Ètimu ltn. festa Tradutziones Frantzesu fête, célébration Ingresu holiday, celebration Ispagnolu fiesta, festejo Italianu fèsta, festeggiaménto Tedescu Feiertag, Feier, Fest.

gàla , nf Definitzione cosa chi si ponet o chi si faet po bellesa, po èssere prus bellos (e fintzes po divertire o divertindho); manera de fàere prexaos a bàntidu / bestire de g. = ponniri bestimenta bona, bella, de festa Sinònimos e contràrios bantu, festa / blaga Frases no apu disigiau ni òru, ni prata e ni sa gala de atrus ◊ su rei e sa regina fuant benius cun grandu gala ◊ vaidiche dereta, ca non prango po gala! ◊ gei ti ant a passai is galas puru! 2. cun sas retas a pala, fatendhesindhe gala, Pep'Iscedhu si aviat a piscare ◊ fit gala su de mi dispretziare, invece de mi agiuare! ◊ no mi ndhe birgonzo: antzis de su coju ndhe fato gala (Limbudu) Sambenados e Provèrbios smb: Gala Tradutziones Frantzesu faste, luxe, fête Ingresu pomp, party, luxury Ispagnolu pompa, fiesta, lujo Italianu pómpa, fèsta, lusso Tedescu Pracht, Pomp, Fest, Luxus.

insàla , nf, nm: insalu, isciala, iscialu, isciaru, issalu, sciala Definitzione festa manna ue si brindhat e faet a papare e a bufare meda; si narat fintzes in su sensu de consumare tropu cosa chentza bisóngiu, a isperdítziu Sinònimos e contràrios iscialada 1, sarau, scialema / istrubberia Frases at batidu sos fiores chin ispaju e chena iscialu pispiados de lentore ◊ sos istranzos sighiant a andhare in iscialos, soguzados dae tiu Zuanne cun cudhu "Bufa!" e "Bufa!" ◊ no ses naschidu pro bívere in iscialos e dormidu! ◊ sa fígia at preténdhiu de fàere sa cójua a isciala manna Ètimu itl. scialo Tradutziones Frantzesu fête, banquet Ingresu rejoicing, banquet Ispagnolu convite, festín Italianu tripùdio, convito Tedescu Jübeln, Gastmahl.

sciàla , nf, nm: insala*, scialla, sciallu, scialu Definitzione festa chi si cumbidat, brindhat e faet a papare e a bufare a praxere; si narat fintzes in su sensu de consumare o ispaciare tropu cosa chentza bisóngiu; a bortas cuntentesa meda puru, prexu / donai dinai a scialla = a meda, a ispèndhere totu su chi si tenet in gana Sinònimos e contràrios scialema Frases scialixedha ant fatu candu si funt cojaus!…◊ mamma est preparendi is drucis po fai sa scialla ◊ po sa festa si giau calincunu sodhu, ma bollu intrai in parti de sa scialla ◊ s'annu ant fatu sciala de procus is pòburus puru e no dhi pariat beru de èssi dónnia dí de sciala ◊ ant sighiu sa festa fadendu sciallu mannu 3. gei ndi teneis de scialla: poita seis arriendu?! Tradutziones Frantzesu fête, bombance, gaspillage Ingresu lavishness, party, exultation Ispagnolu fiesta, juerga Italianu fèsta, baldòria, tripùdio, scialo Tedescu Fest, Feier, Jubeln, Prasserei.

«« Torra a chircare